Türkiye’de Yüksek Teknoloji, Kamu Harcamaları, Ekonomik Büyüme ve Beşerî Sermaye Arasındaki İlişki: Fourier ARDL Yaklaşımı

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 28, 215 - 223, 25.05.2023

Emrah Sofuoğlu

https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1149744

Cited By: 2

Öz

Öz
Amaç: Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de kamu harcamalarının, kişi başına gelirin ve yüksek teknoloji ihracatının beşerî sermayeyi ne yönde etkilediğini araştırmaktadır.
Tasarım/Yöntem: Araştırmada değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisini test etmek için Fourier bootstrap ARDL (FARDL) yöntemi kullanılmıştır. Ardından FARDL modeline dayalı uzun dönem katsayı tahmini yapılmıştır.
Bulgular: FARDL analizi sonuçlarına göre değişkenler arasına uzun dönemli bir eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştirBuna göre Türkiye’de kamu harcamalarının, kişi başına GSYH’nin ve yüksek teknoloji ihracatının beşerî sermaye üzerinde pozitif bir etkisi bulunmaktadır.
Sınırlılıklar: Çalışma Türkiye için 1990-2019 dönemi ile sınırlandırılmıştır.
Özgünlük/Değer: Ekonomik kalkınma, teknolojik gelişme ve vatandaşların refah seviyesinin artırılmasında beşerî sermayenin önemli bir rolü vardır. Bu çalışmada beşeri sermaye ve diğer değişkenler arasındaki ilişki güncel bir ekonometrik yöntem olan ve kısadönemler için güçlü sonuçlar veren FARDL yöntemi ile sınanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beşerî sermaye, yüksek teknoloji ihracatı, kamu harcamaları, Fourier ARDL

Kaynakça

• Acet, H. & Erkoçak H. E. (2022). Fiziki, Beşeri ve Doğrudan Yabancı Sermayenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: G20 Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama (Panel Veri Analizi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 141-155.
• Ali, H., Siddique, H. M. A., Ullah, K., & Mahmood, M. T. (2018). Human capital and economic growth nexus in Pakistan: the role of foreign aid. Bulletin of Business and Economics (BBE), 7(1), 13-21.
• Altıntaş, H., & Çetintaş, H. (2010). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Beşeri Sermaye ve İhracat Arasindaki İlişkilerin Ekonometrik Analizi: 1970-2005. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (36), 33-56.
• Aylin, K. (2013). Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: Yatay kesit analizi ile AB ülkeleri üzerine bir değerlendirme. Maliye Dergisi, 165, 241-285.
• Asteriou, D., & Agiomirgianakis, G. M. (2001). Human capital and economic growth: time series evidence from Greece. Journal of Policy Modeling, 23(5), 481-489.
• Barro, R. J. (1991). Economic growth in a cross section of countries. The quarterly journal of economics, 106(2), 407-443.
• Becker, G.S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis With Special Reference to Education. National Bureau of Economic Research. New York.
• Berber, M., YILDIZ, E. B., & DİNDAROĞLU, Y. A. (2013). Bölgesel Beşeri Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesi: Piramit Model. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 1-1.
• Crocker, D. A. (1991). Toward development ethics. World development, 19(5), 457-483.
• Çakmak, E., & Gümüş, S. (2005). Türkiye'de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: ekonometrik bir analiz (1960-2002). Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(01), 59-72.
• Denison, E. F. (1962). Education, economic growth, and gaps in information. Journal of Political Economy, 70(5, Part 2), 124-128.
• Doryan, E. (2001). Poverty, human development, and public expenditure: Developing actions for government and civil society. Equity Health, 1-156.8.
• Duan, C., Zhou, Y., Cai, Y., Gong, W., Zhao, C., & Ai, J. (2022). Investigate the impact of human capital, economic freedom and governance performance on the economic growth of the BRICS. Journal of Enterprise Information Management.
• Ersoy, B. A., & Yılmazer, M. (2007). Beşeri Sermayeyi İçselleştiren Büyüme Modellerinde Kamu Eğitim Harcamalarının Rolü: Panel Eşbütünleşim Analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 389-410.
• Gupta, S., Clements, B. J., & Tiongson, E. H. (1998). Economic Policy and Equity: Public Spending on Human Development. Finance & Development, 35(003).
• Han, J. S., & Lee, J. W. (2020). Demographic change, human capital, and economic growth in Korea. Japan and the World Economy, 53, 100984.
• Kırıkçı, M. B., & Yanar, R. (2020). Kurumsal Yapı, Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(2), 311-331.
• Köksel, B., & Yılmaz, H. (2021). Beşerî sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: farklı gelire sahip ülkeler grubu üzerine bir inceleme. Journal of Life Economics, 8(2), 157-171.
• Kuzören, B., Çeştepe, H., & Hüseyin, İ. Ç. E. N. (2019). Kurumlar ve Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, (30), 65-81.
• Levin, A., & Raut, L. K. (1997). Complementarities between exports and human capital in economic growth: Evidence from the semi-industrialized countries. Economic development and cultural change, 46(1), 155-174.
• Lucas Jr, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of monetary economics, 22(1), 3-42.
• Manga, M., Bal, H., Algan, N., & Kandır, E. D. (2015). Beşeri sermaye, fiziksel sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: Brics ülkeleri ve Türkiye örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 45-60.
• McNown, R., Sam, C. Y., & Goh, S. K. (2018). Bootstrapping the autoregressive distributed lag test for cointegration. Applied Economics, 50(13), 1509-1521.
• Nathaniel, S. P. (2021). Natural resources, urbanization, economic growth and the ecological footprint in South Africa: the moderating role of human capital. Quaestiones Geographicae, 40(2), 63-76.
• Sala-i-Martin, X. X., & Mulligan, C. B. (1995). Measuring aggregate human capital (No. 723). Center Discussion Paper.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
• Romer, P. M. (1990). Endogenous technological change. Journal of political Economy, 98(5, Part 2), S71-S102.
• Schultz, T. (1992). The role of education and human capital in economic development: An empirical assessment (No. 2282-2019-4159).
• Serel, H., & Masatçı, K. (2005). Türkiye'de beşeri sermaye ve iktisadi büyüme ilişkisi: Ko-Entegrasyon analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 49-58.
• Suescún, R. (2007). The role of fiscal policy in human development and growth. LAC Regional, 1-53.
• Swift, D. (2006). Human Capital Investment as a Realist Foreign Policy. International Public Policy Review, 2(2), 68-91.
• Taban, S., & Kar, M. (2006). Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme nedensellik analizi, 1969-2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 159-182.
• Ulucak, Z. Ş. (2022). Kamu sektörünün beşerî sermaye birikimindeki rolünün analiz edilmesi: Türkiye örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(1), 91-107.
• Umutlu, G., Yılmaz, F. A., & Günel, S. (2010). Ekonomik Büyüme Farklılıklarının İncelenmesi: OECD Ülkeleri İçin Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 351-372.
• Yang, X. (2020). Health expenditure, human capital, and economic growth: an empirical study of developing countries. International journal of health economics and management, 20(2), 163-176.
• Yilanci, V., Bozoklu, S., & Gorus, M. S. (2020). Are BRICS countries pollution havens? Evidence from a bootstrap ARDL bounds testing approach with a Fourier function. Sustainable Cities and Society, 55, 102035.
• Yılmaz, Z., Özer, P., & Gümüşsoy, F. G. (2019). Türkiye’de Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Yaklaşımı. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-16.