Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 33, 1094 - 1113, 09.12.2025
https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1671139

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, 1991-2021 döneminde yeni sanayileşen ülkelerde (YSÜ) kadınların işgücüne katılım oranını (FLF) etkileyen faktörleri toplumsal cinsiyet eşitsizliği ekseninde incelemektir.
Tasarım/Yöntem: 1991-2021 döneminde YSÜ’ler kapsamında panel veri analizi kullanılan bu araştırma, özellikle Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi (GII) ve erkek işgücüne katılım oranının (MLF) FLF üzerindeki etkilerine odaklanmaktadır. Çalışmada değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki Westerlund (2008) D-H Panel eşbütünleşme testi ile incelenmiştir. Ayrıca, Pesaran (2006) tarafından geliştirilen ve kesitsel bağımlılığı hesaba katan CCEMG tahmincisi ve AMG tahmincisi uzun vadeli eşbütünleşme katsayılarını tahmin etmek için kullanılmıştır.
Bulgular: Analizler sonucunda; kadın işgücü katılım (FLF) oranı üzerinde cinsiyet eşitsizliği endeksinin (GII) olumsuz, erkek işgücü katılım oranının is (MLF) olumlu bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Ancak, Feminizasyon U Hipotezi YSÜ’ler için tam olarak doğrulanamamıştır ve bu da YSÜ’lerin benzersiz ekonomik ve sosyal dinamiklerinin klasik kalkınma teorilerinin ötesinde analizler gerektirdiğini göstermektedir.
Özgünlük/Değer: Çalışma, YSÜ’lerde FLF belirleyicilerinin kapsamlı bir analizini sunarak ve politika çıkarımları önererek mevcut literatüre katkıda bulunmaktadır. Cinsiyet eşitsizliğini azaltmaya yönelik kapsamlı politikaların geliştirilmesi, işgücü piyasası politikalarına bütüncül yaklaşımlar benimsenmesi ve ülkeye özgü sosyo-ekonomik ve kültürel faktörleri dikkate alan stratejilerin tasarlanması önerilmektedir. Gelecekteki araştırmalar için, uluslararası ticaret, teknolojik gelişmeler ve doğrudan yabancı yatırımların FLF üzerindeki etkilerinin daha detaylı incelenmesi önerilmektedir. Çalışma ayrıca, YSÜ’lerde kadın işgücüne katılımını etkileyen kurumsal faktörlerin analiz edilmesi gerekliliğini vurgulamaktadır.

Kaynakça

  • Alam, S. S., Mohd Jani, M. F., & Omar, N. A. (2011). An empirical study of success factors of women entrepreneurs in southern region in Malaysia. International Journal of Economics and Finance, 3(2), 166-175. https://doi.org/10.5539/ijef.v3n2p166
  • Abdulrahman, A. A., Chandra, P. A., & Raeef, A. (2020). Factors determining female labor participation in job market in the Middle East and North Africa (MENA) countries. Populasi, 28(1), 44-62. https://doi.org/10.22146/JP.59619
  • Arceo-Gomez, E. O., & Campos-Vazquez, R. M. (2014). Evolución de la brecha salarial de género en México. El trimestre económico, 81(323), 619-653. http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S2448-718X2014000300619&lng=es&tlng=es.
  • Artola, A. A., Gálvez, C., & González, A. (2019). Economic development and female labour force participation: the case of european union countries. Sustainability, 11(7), 1962. https://doi.org/10.3390/su11071962
  • Ataklı Yavuz, R. (2023). Türkiye’de 1990-2021 Döneminde Kadının İşgücüne Katılımı İle Kentleşme İlişkisi: Nedensellik Analizi. International Journal of Social Inquiry, 16(2), 541-560. https://doi.org/10.37093/ijsi.1292949
  • Becker, G. S. (1965). A Theory of the Allocation of Time. The Economic Journal, 75(299), 493-517, https://doi.org/10.2307/2228949
  • Beneria, L., Berik, G., & Floro, M. (2015). Gender, Development and Globalization: Economics as if All People Mattered (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203107935
  • Berik, G., Rodgers, Y. V. D. M., & Zveglich, J. E. (2004). International trade and gender wage discrimination: Evidence from East Asia. Review of Development Economics, 8(2), 237-254. https://doi.org/10.1111/j.1467-9361.2004.00230.x.
  • Bloom, D.E., Canning, D., Fink, G. et al. Fertility, female labor force participation, and the demographic dividend. J Econ Growth 14, 79–101 (2009). https://doi.org/10.1007/s10887-009-9039-9
  • Boserup, E., Tan, S.F., & Toulmin, C. (2007). Woman's Role in Economic Development (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315065892
  • Bozeman, B., & Gaughan, M. (2011). How do men and women differ in research collaborations? An analysis of the collaborative motives and strategies of academic researchers. Research Policy, 40(10), 1393-1402, https://doi.org/10.1016/j.respol.2011.07.002
  • Breusch,T., & Pagan, A. (1980).The Lagrange multiplier test and its application to model specification in econometrics. Review of Economic Studies 47, 239–254, https://doi.org/10.2307/2297111
  • Cain, G. G. (1966). Married Women in the Labor Force: An Economic Analysis. University of Chicago Press, https://lccn.loc.gov/66020578
  • Casale, D., & Posel, D. (2002). The continued feminisation of the labour force in South Africa. South African Journal of Economics, 70(1), 156-184. https://doi.org/10.1111/j.1813-6982.2002.tb00042.x
  • Cho, Y., & Newhouse, D. (2013). How did the great recession affect different types of workers? Evidence from 17 middle-income countries. World Development, 41, 31-50. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2012.06.003
  • Contreras, D., & Plaza, G. (2010). Cultural factors in women’s labor force participation in Chile. Feminist Economics, 16(2), 27-46. http://dx.doi.org/10.1080/13545701003731815.
  • Cooray, A., Gaddis, I., & Wacker, K. M. (2012). Globalization and female labor force participation in developing countries: An empirical (re-)assessment (Discussion Papers No. 129). Georg-August-Universität Göttingen, Courant Research Centre Poverty, Equity and Growth (CRC-PEG). https://hdl.handle.net/10419/90454
  • Çağatay, N., & Özler, Ş. (1995). Feminization of the labor force: The effects of long-term development and structural adjustment. World Development, 23(11), 1883-1894, https://doi.org/10.1016/0305-750X(95)00086-R
  • Dayıoğlu, M. & Kırdar, M., 2010. Determinants and Trends in Female Labor Force Participation in Turkey (1988-2006), World Bank Group. United States of America, COI: 20.500.12592/khhprq.
  • Demirhan, B. & Demirhan, E. (2017). The Determinants of Female Labor Force Participation: Evidence from Aggregated and Disaggregated Panel Data of Developing Countries. In F. Yenilmez & E. Kılıç (Eds.), Handbook of Research on Unemployment and Labor Market Sustainability in the Era of Globalization (pp. 95-113). IGI Global Scientific Publishing. https://doi.org/10.4018/978-1-5225-2008-5.ch007
  • Deniz, M., & Hobikoğlu, E. H. (2012). Cinsiyete göre gelişme endeksi çerçevesinde kadın istihdamının ekonomik değerlendirmesi: Türkiye örneği. In International Conference on Eurasian Economies, 11-13.
  • Devoto, Florencia; López-Acevedo, Gladys; Morales,guez, Jaime. 2021. Trends and Determinants of Female Labor Force Participation in Morocco: An Initial Exploratory Analysis. Policy Research Working Paper; No. 9591, World Bank. http://hdl.handle.net/10986/35303
  • Doeringer, P.B., & Piore, M.J. (1985). Internal Labor Markets and Manpower Analysis (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003069720
  • Duflo, E. (2012). Women Empowerment and Economic Development. Journal of Economic Literature, 50(4), 1051-1079, https://doi.org/10.1257/jel.50.4.1051
  • Epetia, M. C. F. (2019). Explaining the gender gap in labor force participation in the Philippines. Japan Labor Issues, 3(17), 30-38, https://www.jil.go.jp/english/jli/documents/2019/017-00.pdf.
  • Eren, M. V. (2020). Cinsiyet Eşit(siz)liğinde Genç Kadın İşsizliği İle Kalkınma Arasındaki İlişki: Avrupa Birliği Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(59), 598-614. https://doi.org/10.19168/jyasar.702505
  • Erten, B., & Metzger, M. (2019). The real exchange rate, structural change, and female labor force participation. World Development, 117, 296-312,https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2019.01.015
  • Fernández, R. (2013). Cultural change as learning: The evolution of female labor force participation over a century. American Economic Review, 103(1), 472-500, https://doi.org/10.1257/aer.103.1.472.
  • Fruttero, A., Gurara, D., Kolovich, L., Malta, V., Tavares, M. M., Tchelishvili, N., … & Fabrizio, S. (2020). Women in the labor force. Staff Discussion Notes, 20(03). https://doi.org/10.5089/9781513529134.006
  • Gaddis, I., & Klasen, S. (2014). Economic development, structural change, and women’s labor force participation. Journal of Population Economics, 27(3), 639-681. doi.org/10.1007/s00148-013-0488-2.
  • Ganguli, I., Hausmann, R., & Viarengo, M. (2014). Closing the gender gap in education: What is the state of gaps in labour force participation for women, wives and mothers? International Labour Review, 153(2), 173-207, doi.org/10.1111/j.1564-913X.2014.00007.x.
  • Goldin, C. (1995). The U-Shaped Female Labor Force Function in Economic Development and Economic History. In T. P. Schultz (Ed.), Investment in Women’s Human Capital (pp. 61-90). University of Chicago Press, https://doi.org/10.3386/w4707.
  • Göksel, İ. (2013). Female labor force participation in Turkey: The role of conservatism. Women’s Studies International Forum, 41, 45–54. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2013.04.006.
  • Greenwood, J., Seshadri, A., & Yorukoglu, M. (2005). Engines of liberation. The Review of Economic Studies, 72(1), 109-133. https://doi.org/10.1111/0034-6527.00326.
  • Habrich, V., Bobek, V., & Horvat, T. (2021). The Influence of Economic Activity of Women in Malaysia and Guatemala on National Development. IntechOpen. https://doi.org/10.5772/intechopen.97486.
  • Hérault, Nicolas & Kalb, G. (2020). Understanding the rising trend in female labor force participation. Social Science Research Network, doi: 10.2139/SSRN.3605902
  • Hüsnüoğlu, N., Oda V. (2023). Relative Importance Analysis Of Female Factors In Total Labor Force Participation, https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-2633382/v1.
  • International Labour Organization (ILO). (2023). ILOSTAT database. Retrieved from https://ilostat.ilo.org/
  • Jaumotte, Florence, Female Labour Force Participation: Past Trends and Main Determinants in OECD Countries (December 12, 2003). OECD Working Paper No. 376, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2344556
  • Jayachandran, S. (2021). Social norms as a barrier to women’s employment in developing countries. IMF Economic Review, 69(3), 576-595. https://doi.org/10.1057/s41308-021-00140-w.
  • Klasen, S. (2019). What Explains Uneven Female Labor Force Participation Levels and Trends in Developing Countries? The World Bank Research Observer, 34(2), 161-197. https://doi.org/10.1093/wbro/lkz005.
  • Klasen, S., & Pieters, J. (2015). What explains the stagnation of female labor force participation in urban India? The World Bank Economic Review, 29(3), 449-478. https://doi.org/10.1093/wber/lhv003.
  • Lahoti, R., & Swaminathan, H. (2016). Economic development and women’s labor force participation in India. Feminist Economics, 22(2), 168-195. https://doi.org/10.1080/13545701.2015.1066022.
  • Madeira, M. A. (2022). The Defeminizing Reversal: Globalization, Industrial Upgrading, and Female Labor Force Participation. International Studies Quarterly, https://doi.org/10.1093/isq/sqac039
  • Mammen, K., & Paxson, C. (2000). Women’s work and economic development. Journal of Economic Perspectives, 14(4), 141-164. DOI: 10.1257/jep.14.4.141.
  • Mincer, J. (1962). Labor Force Participation of Married Women: A Study of Labor Supply. In Aspects of Labor Economics (pp. 63-105). Princeton University Press.
  • Olivetti, C. (2014). 5. The Female Labor Force and Long- Run Development: The American Experience in Comparative Perspective. In L. Boustan, C. Frydman & R. Margo (Ed.), Human Capital in History: The American Record (pp. 161-204). Chicago: University of Chicago Press. https://doi.org/10.7208/9780226163925-007
  • Paweenawat, S. W. & L. Liao. (2021). Labor Supply of Older Workers in Thailand: The Role of Co-residence, Health, and Pensions. ADBI Working Paper 1224. Tokyo: Asian Development Bank Institute. https://www.adb.org/sites/default/files/publication/687656/adbi-wp1224.pdf .
  • Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic test for crosssection dependence in panels, Working Paper, University of Cambridge & USC.
  • Pesaran, M. H. (2006). Estimation and inference in large heterogeneous panels with a multifactor error structure. Econometrica, 74(4), 967-1012, https://doi.org/10.1111/j.1468-0262.2006.00692.x.
  • Pesaran, M. H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence. Journal of applied econometrics, 22(2), 265-312, https://doi.org/10.1002/jae.951.
  • Pesaran, M. H., Ullah, A.,Yamagata, T. (2008). A bias-adjusted LM test of error cross-section independence. Econometrics Journal, 11,105–127. https://doi.org/10.1111/j.1368-423X.2007.00227.x.
  • Psacharopoulos, G., & Tzannatos, Z. (1989). Female labor force participation: An international perspective. The World Bank Research Observer, 4(2), 187-201. https://doi.org/10.1093/wbro/4.2.187 .
  • Robino, C., & Tebaldi, R. (2018). Women at work: addressing the gaps (No. 41). Policy in Focus. https://repositorio.ipea.gov.br/handle/11058/15931.
  • Sancar Özkök, C. S., & Atay Polat, M. (2020). Ekonomik büyüme, enflasyon ve kentleşmenin kadınların işgücüne katılımına etkileri: Türkiye üzerine bir uygulama. Global Journal of Economics and Business Studies, 9(17), 63–76, https://dergipark.org.tr/en/pub/gumusgjebs/issue/55948/694769 .
  • Schaner, S., & Das, S. (2016). Female labor force participation in Asia: Indonesia country study. Asian Development Bank Economics Working Paper Series, (474). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2737842 .
  • Seguino, S. (2000). Gender inequality and economic growth: A cross-country analysis. World Development, 28(7), 1211-1230. https://doi.org/10.1016/S0305-750X(00)00018-8 .
  • Seguino, S. (2010). The global economic crisis, its gender and ethnic implications, and policy responses. Gender & Development, 18(2), 179-199. https://doi.org/10.1080/13552074.2010.491318 .
  • Serel, H., & Özdemir, B. S. (2017). Türkiye’de kadın istihdamı ve ekonomik büyüme ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 134-150. https://doi.org/10.11611/yead.310569
  • Standing, G. (1989). Global feminization through flexible labor. World Development, 17(7), 1077-1095. https://doi.org/10.1016/0305-750X(89)90170-8 .
  • Tam, H. (2011). U-shaped female labor participation with economic development: Some panel data evidence. Economics Letters, 110(2), 140-142. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2010.11.003.
  • Tansel, A. (2002). Economic development and female labor force participation in Turkey: Time-series evidence and cross-province estimates. Economic Research Forum for the Arab Countries, Iran & Turkey. METU/ERC Working Paper, (02/3). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.301946 .
  • Taşseven, O. (2017). The Relationship Between Economic Development and Female Labor Force Participation Rate: A Panel Data Analysis. In: Hacioğlu, Ü., Dinçer, H. (eds) Global Financial Crisis and Its Ramifications on Capital Markets. Contributions to Economics. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-47021-4_38.
  • Tejani, S., & Milberg, W. (2016). Global defeminization? Industrial upgrading and manufacturing employment in developing countries. Feminist Economics, 22(2), 24-54. https://doi.org/10.1080/13545701.2015.1120880.
  • Verick, S. (2025). Female labor force participation and development. IZA World of Labor, 87, https://doi.org/10.15185/izawol.87.v2.
  • Westerlund, J. (2008), Panel Cointegration Tests of the Fisher Effect. Journal of Applied Econometrics, 23(2), 193-233, https://doi.org/10.1002/jae.967.
  • World Bank. (2023). World Development Indicators. Retrieved from https://data.worldbank.org/indicator Word Bank. (2025). Labor force participation rate, female, https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.CACT.FE.ZS Yerdelen Tatoğlu, F., (2017). Panel Zaman Serileri Analizi Stata Uygulamalı (3. Baskı 2020) . İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım. Zeren, F., & Kılınç Savrul, B. (2018). Kadınların İşgücüne Katılım Oranı, Ekonomik Büyüme, İşsizlik Oranı ve Kentleşme Oranı Arasındaki Saklı Koentegrasyon İlişkisinin Araştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 87-103, https://dergipark.org.tr/tr/pub/comuybd/issue/36994/448452.
Toplam 67 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İstihdam, Kalkınma Ekonomisi - Makro
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Hilal Alpdoğan 0000-0002-9183-4865

N. Ceren Türkmen 0000-0003-2173-0144

Yayımlanma Tarihi 9 Aralık 2025
Gönderilme Tarihi 7 Nisan 2025
Kabul Tarihi 13 Kasım 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 17 Sayı: 33

Kaynak Göster

APA Alpdoğan, H., & Türkmen, N. C. (2025). Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 17(33), 1094-1113. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1671139
AMA Alpdoğan H, Türkmen NC. Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD). Aralık 2025;17(33):1094-1113. doi:10.20990/kilisiibfakademik.1671139
Chicago Alpdoğan, Hilal, ve N. Ceren Türkmen. “Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD) 17, sy. 33 (Aralık 2025): 1094-1113. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1671139.
EndNote Alpdoğan H, Türkmen NC (01 Aralık 2025) Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD) 17 33 1094–1113.
IEEE H. Alpdoğan ve N. C. Türkmen, “Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), c. 17, sy. 33, ss. 1094–1113, 2025, doi: 10.20990/kilisiibfakademik.1671139.
ISNAD Alpdoğan, Hilal - Türkmen, N. Ceren. “Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD) 17/33 (Aralık2025), 1094-1113. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1671139.
JAMA Alpdoğan H, Türkmen NC. Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD). 2025;17:1094–1113.
MLA Alpdoğan, Hilal ve N. Ceren Türkmen. “Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), c. 17, sy. 33, 2025, ss. 1094-13, doi:10.20990/kilisiibfakademik.1671139.
Vancouver Alpdoğan H, Türkmen NC. Yeni Sanayileşen Ülkelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İşgücüne Katılım Oranı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD). 2025;17(33):1094-113.