ÖZGECİLİK DAVRANIŞININ BİREYSEL PERFORMANS ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE ÇALIŞAN SESLİLİĞİNİN ARACI ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 17, 22 - 43, 28.06.2019

Alper Gürer , Gamze Ebru Çiftçi

https://doi.org/10.31834/kilissbd.553725

Cited By: 2

Öz

Toplumun refahı açısından olumlu katkı sağlandığı
ifade edilen özgeci davranış günümüzün gittikçe gerginleşen iş dünyası için
önemi yadsınamaz bir durumdur. Yine işletmelerin etkinliklerine ve gelişimine
olumlu katkı sağlayacak çalışanların duygu ve düşüncelerini ifade etmelerini
sağlayan çalışan sesliliği davranışı da bir o kadar önem arz etmektedir. Her
iki değişkeninde çalışanın bireysel performansına olumlu etkisi olduğu
düşüncesiyle bu çalışma, özgecilik davranışının bireysel performansa etkisinde
çalışan sesliliğinin aracı rolü hipotezinden yola çıkılarak tasarlanmıştır. Bu
bağlamda araştırmayı gerçekleştirmek için anket yöntemi seçilmiş ve Tokat
ilinde tekstil sektöründe çalışan 347 katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir.
Elde edilen veriler neticesinde bu üç değişken arasında yapısal eşitlik modeli
kurulmuş ve uyum iyiliği değerlerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu
görülmüştür (RMSEA:0,057, CFI:0,938, NFI:0,900,
GFI:0,900, AGFI:0,862 ve RMR:0,052). Sonuç olarak,  özgecilik
davranışının bireysel performansı olumlu yönde etkilediği yine bu etkide
çalışan sesliliğinin artırıcı bir aracı rolü üstlendiği tespit edilmiştir.
Katılımcıların demografik özelliklerinden ise cinsiyet ve medeni durum arasında
anlamlı farklılıklara rastlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özgecilik, Bireysel Performans

Kaynakça

• Akbaba, S. (1994). Grupla Psikolojik Davranışının Sosyal Bir Psikolojik Kavram Olan Özgecilik Üzerinde Etkisi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• Arslan, A. Yener, S. (2016). “İşgören Sesliliği Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Çalışması”, Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1): 174-191.
• Asghar, F. Asif, M. (2018). “Salaries, Performance and Mediating Effect of Altruistic Behavior: Fresh Statistical Evidence from The National Basketball Association”, International Journal of Humanities, Art and Social Studies (IJHAS), 3(2): 71-79.
• Baron, R. M. Kenny, D. A. (1986). “The Moderator-Mediator Variable Distinction In Social Psychological Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations”, Journal of Personalityand Social Psychology, 51(6): 1173-1182.
• Batson, C. D. Ahmad, N. Yin, J. Bedell, S. J. Johnson, J. W. Templin, C. M. Whiteside, A. (1999). “Two Threats to the Common Good: Self-Interested Egoism and Empathy-Induced Altruism”, Society for Personality and Social Psychology, 25(1): 3-16.
• Batson, C. D. Klein, T. R. Highberger, L. Shaw, L. L. (1995). “Immorality From Empathy-Induced Altruism: When Compassion and Justice Conflict”, Journal of Personality and Social Psychology, 68(6): 1042-1054.
• Batson, C. D. Duncan, B. D. Ackerman, P. Buckley, T. Birch, K. (1981). “Is Empathic Emotion a Source of Altruistic Motivation?”, Journal of Personality and Social Psychology, 40(2): 290-302.
• Batt, R. Colvin, A. J. S. Keefe, J. (2002). “Employee Voice, Human Resource Practıces, And Quıt Rates: Evıdence From The Telecommunıcatıons Industry”, Industrial and Labor Relations Review, 55(4): 573-594.
• Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş- Amos Uygulamaları, 1. Baskı, İstanbul: Ezgi Kitabevi.
• Botero, I. C. Van Dyne, L. (2009). “Employee Voice Behavior Interactive Effects of LMX and Power Distance in the United States and Colombia”, Management Communication Quarterly, 23(1): 84-104.
• Burris, E. R. (2012). “The Risks and Rewards Of Speaking Up: Managerial Responses To Employee Voice”, Academy of Management Journal, 55(4): 851-875.
• Carlo, G. Randall, B. A. (2002). “The Development of a Measure of Prosocial Behaviors for Late Adolescents”, Journal of Youth and Adolescence, 31(1): 31-44.
• Chou, K. L. (1996). “The Rushton, Chrisjohn And Fekken Self-Report Altruism Scale: A Chinese Translation”, Personality and Individual Differences, 21(2): 297-298.
• Çöl, G. (2008), “Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1): 35-46.
• Detert, J. R. Treviño, L. K. (2010). “Speaking Up to Higher-Ups: How Supervisors and Skip-Level Leaders Influence Employee Voice”, Organization Science, 21(1): 249-270.
• Detert, J. R. Burris, E. R. (2007). “Leadership Behavior and Employee Voice: Is The Door Really Open?”, Academy of Management Journal, 50(4): 869-884.
• Dundon, T. Wilkinson, A. Marchington, M. Ackers, P. (2004). “The Meanings and Purpose of Employee Voice”, International Journal of Human Resource Management, 15(6): 1149-1170.
• Eisenberg, N. Guthrie, I. K. Murphy, B. C. Shepard, S. A. Cumberland, A. (1999). “Consistency and Development of Prosocial Dispositions: A Longitudinal Study”, Faculty Publications, Department of Psychology, 103: 1360-1372.
• Eisenberg, N. Fabes, R. A. (1998). “Prosocial Development” in N. Eisenberg (Ed.), W. Damon (Series Ed.), Handbook of Child Psychology: Vol. 3. Social, Emotional, and Personality Development (5th ed.), 701-778, New York: Wiley.
• Farndale, E. Van Ruiten, J. Kelliher, C. Hope-Hailey, V. (2011). “The Influence Of Perceived Employee Voice On Organizational Commitment: An Exchange Perspective”, Human Resource Management, 50(1): 113-129.
• Fettahlıoğlu, Ö. O. Afşar, A. (2017). “Görünmez Taç Sahibi İnsanların Kurumsal Özgeci Davranışlarla Örgütsel Özdeşleşmeye Ulaşma Yolları”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2): 183-206.
• Gao, L. Janssen, O. Shi, K. (2011). “ Leader Trust and Employee Voice: The Moderating Role Of Empowering Leader Behaviors”, The Leadership Quarterly, 22: 787-798.
• Gormley, K. J. (1996). “Altruism: A Framework for Caring and Providing Care”, International Journal of Nursing Studies, 33(6): 581-588.
• Gülaçtı, F. Gür, R. Çiftçi, Z. (2017). “Öğretmen Adaylarının Özgecilik Ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi” içinde Küreselleşen Dünyada Eğitim (Ed: Ö. Demirel ve S. Dinçer), 473-484, Ankara: Pegem Akademi.
• Hair, J. F. Black W. C. Babin B. J. Anderson, R.E. (2009). Multivariate Data Analysis, Seventh Edition. London: Pearson.
• Holland, P. Pyman, A. Cooper, B. K. Teicher, J. (2011). “Employee Voice And Job Satisfaction In Australia: The Centrality Of Direct Voice”, Human Resource Management, 50(1): 95-111.
• Hsiung, H-H. (2012). “Authentic Leadership and Employee Voice Behavior: A Multi-Level Psychological Process”, Journal of Bus Ethics, 107: 349–361.
• İşmen, E. A. Yıldız, A. (2005). “Öğretmenliğe İlişkin Tutumların Özgecilik ve Atılganlık Düzeyleri Açısından İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, Bahar, 42: 151-166.
• Jex, S. M. Adams, G. A. Bachrach, D. G. Sorenson, S. (2003). “The Impact of Situational Constraints, Role Stressors, and Commitment on Employee Altruism”, Journal of Occupational Health Psychology, 8(3): 171–180.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 4. Baskı, Ankara: Asil Yayın.
• Kasapoğlu, F. (2014). “İyilik Hali İle Özgecilik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Hikmet Yurdu Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(13): 271-288.
• Khalil, E. L. (2004). “What is Altruism?”, Journal of Economic Psychology, 25: 97–123.
• Kim, J. MacDuffie, J. P. Pil, F. K. (2010). “Employee Voice and Organizational Performance: Team Versus Representative Influence”, Human Relations, 63(3): 371-394.
• Köksal, K. Gürsoy, A. Yapar, H. (2018). “Özgecilik Ve Çalışan Performansı Arasındaki İlişki: Kamu Sektöründe Bir İnceleme”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(3): 783-796.
• Monroe, K. R. (2002). “Explicating Altruism” in Post, S.G.; Underwood, L.G.; Schloss, J.P. and Hurlbutt, W.B. (Eds.) Altruism and Altruistic Love: Science, Philosophy and Religion in Dialogue, 106-122, New York: Oxford University Press.
• Morrison, E. W. (2014). “Employee Voice and Silence”, The Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1:173-97.
• Ng, T. W. H. Feldman, D. C. (2012). “Employee Voice Behavior: A Meta‐analytic Test of the Conservation of Resources Framework”, Journal of Organizational Behavior, 33: 216-234.
• Nyarieko, M. A. Namusonge, G. S. Iravo, M. (2017). “Impacts of Sportsmanship and Altruism on Casual Employees’ Performance: Case Study of Kenya Public Universities”, International Journal of Business and Management Invention, 6(3): 8-15.
• Podsakoff, P. M. Ahearne, M. MacKenzie, S. B. (1997). “Organizational Citizenship Behavior and The Quantity and Quality of Work Group Performance”, Journal of Applied Psychology, 82, 262–270.
• Premeaux, S. F. Bedeian, A. G. (2003). “Breaking the Silence: The Moderating Effects of Self-Monitoring in Predicting Speaking up in the Workplace”, Journal of Management Studies, 40: 1537-1562.
• Preston, S. D. de Waal, F. B. M. (2002). “Empathy: Its ltimate and Proximate Bases”, Behavioral and Brain Sciences, 25: 1-72.
• Rees, C. Alfes, K. Gatenby, M. (2013). “Employee Voice and Engagement: Connections and Consequences”, The International Journal of Human Resource Management, 24(14): 2780-2798.
• Schumacker, R. E. Lomax, R. G. (2010). A Beginner's Guide To Structural Equation Modeling, Third Edition. Abingdon: Routledge.
• Şehitoğlu, Y. (2012). “İşgören Sesliliği, Nedenleri ve Boyutları: Teorik Bir Çerçeve”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4: 27-38.
• Tabachnick, B. G. Fidell, L. S. (2012). Using Multivariate Statistics, Sixth Edition, Copyright By Pearson Education, Inc, All Rights Reserved, Manufactured in the United States of America.
• Van Dyne, L. LePine, J.A. (1998). “Helping and Voice Extra-Role Behavior: Evidence of Construct and Predictive Validity”, Academy of Management Journal, 41: 108-119.
• Van Dyne, L. Ang, S. Botero, I. C. (2003). “Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs”, Journal of Management Studies, 40(6): 1359-1392.
• Wakefield, J. C. (1993). “Is Altruism Part of Human Nature? Toward a Theoretical Foundation for the Helping Professions”, Social Service Review, 67(3): 406-458.
• Walumbwa, F. O. Schaubroeck, J. (2009). “Leader Personality Traits and Employee Voice Behavior: Mediating Roles of Ethical Leadership and Work Group Psychological Safety”, Journal of Applied Psychology, 94(5): 1275-1286.
• Waytz, A. Zaki, J. Mitchell, J. P. (2012). “Response of Dorsomedial Prefrontal Cortex Predicts Altruistic Behavior”, The Journal of Neuroscience, 32(22): 7646-7650.
• Wilkinson, A. Fay, C. (2011). “Guest Editors’ Note: New Times for Employee Voice?”, Human Resource Management, 50(1): 65-74.
• Yılmaz, V. Varol, S. (2015). “Hazır Yazılımlar İle Yapısal Eşitlik Modellemesi: Amos, Eqs, Lisrel”, Dumlupınar University Journal Of Social Sciences, Nisan, 44: 28-44.