SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DEĞER YÖNELİMLERİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 19, 109 - 126, 23.06.2020

Esat Yıldırım

https://doi.org/10.31834/kilissbd.728884

Cited By: 1

Öz

ÖZ
Bu çalışma, öğrencilerin yaşadığı çevreye yönelik görüşlerinin oluşmasında ve yaşamın bir parçası olan değerlerin kazandırılmasında doğrudan etkili olacak sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri doğrultusunda, müfredatta öncelikle hangi değerlerin verilmesine yönelik görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması desenine göre tasarlanmış nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinin üçüncü ve dördüncü sınıflarında okuyan 99 sınıf öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örneklemeden faydalanılmıştır. Bu araştırma da sınıf öğretmeni adaylarının üçüncü ve dördüncü sınıftan seçilmesinde, öğretmen adaylarının genellikle sosyal bilgiler öğretimi, okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması gibi birçok dersi almış olmalarının yanında ayrıca araştırmaya gönüllü olarak katılmaları da ölçüt olarak alınmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının müfredatta öncelikle yer verilmesini istedikleri değerler ile ilgili olarak görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile belirlenmiştir. Katılımcılara yöneltilen açık uçlu sorular sonucunda elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre sınıf öğretmeni adaylarının müfredatta özellikle yer almasını istediği ve benimsedikleri değerlerin sırasıyla en çok “Vatanseverlik” değeri ve “Bağımsızlık” değerlerinin olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmen adayları “Adalet” ve “Adil olma” değerlerine de önem verdiklerine ulaşılmıştır. Bunun yanında “Sorumluluk”, “Alçakgönüllülük” ve “Estetik” değerleri ise en az benimsenen değerler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu verilerden hareketle ilgili kurum ve kuruluşlara önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değer eğitimi, İlkokul, Öğretmen adayı, Müfredat, Sınıf öğretmeni adayı

Kaynakça

• Acun, İsmail, Yücel, Cemil, Önder, Ahmet, ve Tarman, Bülent,(2013), "Değerler: Kim Ne Kadar Değer Veriyor?". Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 191-206.
• Akbaş, Oktay, (2004), “Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Ankara.
• Akbaş, Oktay, (2011), Sosyal Bilgilerde Değer ve Öğretimi. B. Tay & A. Öcal içinde, Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (s.343-370). Ankara: Pegem Akademi.
• Aktepe, Vedat ve Yel, Selma, (2009), İlköğretim Öğretmenlerinin Değer Yargılarının Betimlenmesi: Kırşehir İli Örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607-622.
• Balay, Refik ve Kaya, Ahmet, (2014), Eğitim Fakültesinde Okuyan Öğretmen Adaylarının Ahlaki Değer Yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(28), 7-45.
• Balcı, F. Ayşe ve Yelken, Tuğba Yanpar, (2013), İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer alan Değerler ve Değer Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
• Balcı, Nalan, (2008), “İlköğretim Altıncı Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değer Eğitimini Etkililiği” Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Bölümü Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Creswell, John W, (2007), Research design. Qualitative, quantitavive, and mixed methods approaches. Sage publication, California.
• Damon, William (2002). Character Education. Hoover Institution Press: USA [Online] Retrieved on 24-April-2020, at URL: http://www.hoover.org/publications/books/2993036.html. and [Online] Retrieved on 19-March-2020, at URL: books.google.com.tr/books?isbn=0817929622. Goss, Robert Pike, (1997). Norms and Values for a Public Administration Ethics. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Colorado at Denver, Available from http://proquest.umi.com adresinden 08/04/2020.
• Güngör, Erol, (1993), Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Yayınları.
• Güngör, Erol, (1998), Ahlak psikolojisi ve Sosyal Ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
• Halstead, J. Mark and Taylor, Monica J, (2000), Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education. 30 (2), 169-202.
• Hökelekli, Hayati ve Gündüz, Turgay. (2007), Üstün Yetenekli Çocukların Değer Yönelimleri ve Eğitimleri. Eğitim ve Değerler.
• Josephson, Michael (2002). Making Ethical Decision. [Online] Retrieved on 24-April-2020, at URL: http://josephsoninstitute.org/MED/index.html.
• Kesici, Şahin, (2008), Teacher's Opinions About Building a Democratic Classroom, Journal of Instructıonal Psychology, 35(2),192-203.
• Keskin, Yusuf ve Öğretici, Bekir, (2013), Sosyal bilgiler dersinde “duyarlılık” değerinin etkinlikler yoluyla kazandırılması: Nitel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 143-181.
• Küçükahmet, Leyla, (2004), Öğretimde Planlama ve Değerlendirme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Lincoln, Yvonna and Guba, Egon G, (1985), Naturalistic İnquiry, Beverly Hills, CA: Sage.
• Merriam, Sharan B, (2013), Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin bir Rehber. (Çev.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2013), Değerler Eğitimi Yönergesi.
• Pıghın, Gerda, (2005), Çocuklara Değer Aktarımı. İzmir: İlya Yayınları.
• Sarı, Enver, (2005), Öğretmen Adaylarının Değer Tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73–88.
• Selvi, Kıymet, (2006), Developing a Teacher Trainees' Democratic Values Scale: Validity and Reliability Analyses, Social Behavior and Personality, 34(9), 1171-1178.
• Smith, Louis M, (1978), An Evolving Logic of Participant Observation, Educational Etnography and Other Case Studıes, Review of Research in Educatıon, 6(1), 316-377
• Stake, Robert E, (2005), Qualitative Case Studies. In N. K Denzin &YS. Lincoln (Eds), The Stage Handbook of Qualitative Researh (3 rd ed.) (pp.443-466). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Şen, Ülker, (2007), “Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Şişman, Mehmet, (2002), Örgüt kültürü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Tıllman, Diane (2000), Living Values Activities for Young Adults. Deerfield Beach-Florida: Health Communications İnc. Veugelers, Wiel and Vedder, Paul, (2003), Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9 (4), 377-389. Whitney, Iris Bomar, (1986). The Status of Values Education in The Middle and Junior High Schools of Tennessee (Doctoral dissertation, Tennessee State University). Retrieved fromhttp://digitalscholarship.tnstate.edu/dissertations/ AAI8802627
• Yapıcı, Asım ve Zengin, Zeki Salih, (2003), İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 173-206.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, Kasım, (2009), Values Education Experiences of Turkish Class Teachers. A phenomological approah. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
• Zainal, Zaidah (2007). Case Study as a Research Method, Jurnal Kemanusiaan, 9, 1-6.