Two Different Groups Mentioned by the Qur’ān: Those Who Build the Masjids of Allah on Taqwā and Those Who Try to Destroy

Yıl 2023, Sayı: 22, 140 - 159, 18.03.2023

Mehmet Yaşar

https://doi.org/10.5281/zenodo.7748618

Öz

From the past to the present, masjids have always been an important gathering place for Muslims. It has been accepted as one of the sacred places where many rituals are performed, not only for prayer. However, it is possible to come across verses in the Qur’ān that reveal that not all people approach Allah’s mosques from the same respect window. There are verses that clearly show that the attitude of believers towards the mosques of Allah and the way of approach of polytheists are different. Examples on the subject can be shown in Surah al-Tawba and Surah al-Baqara. In verses 107 and 110 of Surah al-Tawba, a mosque built on piety is mentioned with praise, in contrast, there are some criticisms about the mosque built by hypocrites on hypocrisy it is provided. It is clearly stated in the said verse that worshipping in this mosque built on piety and going to the mosque built by the hypocrites are not the same. In verse 114 of Surah al-Baqara, the believers worship in the mosques of Allah it is mentioned about those who are trying to prevent, those who want to destroy these mosques. Important messages are being given to Muslims by revealing that these sections harbor a serious hostility towards the mosques of Allah. However, there are no explicit details in the Qur’ān about who wants to build Allah's mosques on piety and who wants to demolish the mosques. The subject of this study is to reveal which mosques are mentioned in the mentioned verses and also to determine who are those who want to build them on piety and who are those who are trying to destroy the mosques of Allah.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Taqwā, Masjid, Surah al-Tawba, Surah al-Baqara.

Kur’ân’ın Değindiği İki Farklı Grup: Allah’ın Mescidlerini Takvâ üzerine İnşâ Edenler ve Tahrip Etmeye Çalışanlar

Öz

Geçmişten günümüze değin mescidler her zaman Müslümanlar için önemli bir toplanma yeri olmuştur. Sadece namaz için değil birçok ritüelin icra edildiği kutsal mekânlardan biri olarak kabul edilmiştir. Bununla beraber Kur’ân-ı Kerîm’de tüm insanların, Allah’ın mescidlerine aynı saygı penceresinden yaklaşmadıklarını ortaya koyan âyetlere rastlamak mümkündür. Müminlerin Allah’ın mescidlerine yönelik tutumları ile müşriklerin yaklaşım tarzının farklı olduğunu apaçık bir şekilde gösteren âyetler mevcuttur. Tevbe Sûresi’nin 107-110. âyetleri ile Bakara Sûresi’nin 114. âyeti buna örnek gösterilebilir. Tevbe Sûresi’nin 107-110. âyetlerinde takvâ üzerine inşâ edilmiş bir mescidden övgüyle bahsedilmekte bunun mukabilinde münafıkların nifak üzerine inşâ ettikleri mescidle ilgili birtakım eleştirilere yer verilmektedir. Mezkûr âyette, takvâ üzerine inşâ edilmiş bu mescidde ibadet etmekle münafıkların inşâ ettikleri mescide gitmenin bir olmadığı apaçık bir şekilde ifade edilmiştir. Bakara Sûresi’nin 114. âyetinde ise Allah’ın mescidlerinde müminlerin ibadetlerini engellemeye çalışanlardan, bu mescidleri yıkmak isteyenlerden bahsedilmektedir. Bu kesimlerin, Allah’ın mescidlerine karşı ciddi bir düşmanlık besledikleri ortaya konularak, Müslümanlara önemli mesajlar verilmektedir. Ancak Kur’ân’da Allah’ın mescidlerini takvâ üzerine inşâ etmek isteyenlerle mescidleri yıkmak isteyenlerin kimler olduğuyla ilgili açık bir ayrıntıya yer verilmemiştir. Bahsedilen âyetlerde hangi mescidlerin kastedildiğini ortaya koymak ve ayrıca onları takvâ üzerine inşâ etmek isteyenlerle, Allah’ın mescidlerini yıkmak için çabalayanların kimler olduğunun tespiti bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Takvâ, Mescid, Tevbe Sûresi, Bakara Sûresi

Kaynakça

• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 1422/2001.
• Cessâs, Ebû Bekr. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk: Abdüsselâm Muhammed Ali Şahin. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l- ilmiyye, 1994.
• Cürcânî, Ebû Bekr Abdülkâhir. Dürcü’d-dürer fî tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm. thk. Talʿat Salâh el-Ferhân- Muhammed Edîb Şekûr. Amman: Dâru’l-fikr, 2009.
• Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş’as b. İshâk es-Sicistânî. Sünen. thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid. Beyrut: Mektebetü’l-Asriye, ts.
• Ebû Hayyân Endelüsî, el-Bahrü’l-muhît. thk. Sıdkî Muhammed Cemil. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1420.
• Ebû Zehre, Muhammed b. Ahmed b. Mustafâ Hâtemü’n-nebiyyîn. Kahire: Darû’l-fikr, 1425.
• Ebû Zehre, Muhammed. Zehretü’t-tefâsîr. b.y.: Dârü’l-Fikri’l-Arabî, ts.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. Tunus: ed-Dârü’t- Tûnusiyye, 1984.
• İbn Atıyye el-Endelüsî, el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. thk. Abdüsselam Abdüşşafi Muhammed. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422.
• İbn Cüzeyy, Muhammed b. Ahmed b. Muhammed el-Kelbî. et-Teshîl li-ʿulûmi’t-tenzîl. nşr. Abdullah Halidî. Beyrut: Dâru’l-Erkâm b. Ebî’l-Erkâm, 1416.
• İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî. thk. Muhammed Fuâd b. Abdilbâkî. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1379.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî. es-Sîretü’n-nebeviyye li-İbn Hişâm, thk. Mustafa es-Sekkâ - İbrâhim el-Ebyârî - Abdülhafîz eş-Şelebî. Kahire: Mektebetü Mustafa el- Babî el-Halebî, 1955.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer Kureşî. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-ʿazîm. nşr. Muhammed Hüseyin Şemsüddîn. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419.
• İbn Kesîr, İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn. el-Bidâye ve’n-nihâye. Kahire: Matbaatü’s-Saâde, ts.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid. Sünenü İbn Mâce. thk. Muhammed Fuad Abdülbaki. Kâhire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Abdilhalîm. Mecmûʿu fetâvâ. nşr. Abdurrahman b. Muhammed Kasım. Riyad: Mecmau’l-Melik Fahd li’t-Tibaeti’l-Mushafi’ş-Şerif, 1416/1995.
• İbnü’l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. Ahkâmü’l-Kur’ân. thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Karaalp, Cahit. “Kur’ân’da “Mescid” Kavramı Ve Türkiye’de Cami Hizmetlerinin İyileştirilmesi”. Van İlahiyat Dergisi 9/14 (2021), 64-90.
• Kubat, Mehmet. “İslâm Toplumunun Birlik ve Beraberliğini Sağlama Merkezleri Olarak Câmi ve Mescidler”. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi 10/2 (2020), 5-31.
• Kur’an. Erişim 5 Ocak 2023. https://kuran.diyanet.gov.tr.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kurʾân. nşr. Ahmed Berdevûni. Kahire: Dârü’l-kütübi’l-Mısriyye, 1964.
• Mâtürîdî, Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd Ebû Mansûr. Teʾvîlâtü Ehli’s-sünne. nşr. Mecdî Baslûm. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, ts.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Müslim b. Haccâc. Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1392.
• Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîhu’l-gayb. et-Tefsîrü’l-kebîr. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1420.
• Rızâ, Reşîd. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-hakîm. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-âmme, 1990.
• Süyûtî, Celâleddîn. ed-Dîbâc alâ Sahîhi Müslim b. el-Haccâc. thk. Ebû İshâk el-Huveynî el-Eserî. Arabistan: Dâru İbn Affân, 1996.
• Şevkânî, Muhammed b. Alî b. Muhammed. Fethu’l-kadîr. Şam: Dâru İbn Kesîr, 1414.
• Şinkîtî, Muhammed el-Emîn. Edvâʾü’l-beyân fî îzâhi’l-Kurʾân bi’l-Kurʾân. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1995.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed İbn Cerîr. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Kurʾân. thk. Ahmed Şakir. Mısır: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ Sevre. Süneni’t-Tirmiẕî. thk. Ahmed Muhammed Şâkir - Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Kahire: Îsâ el-Bâbî el-Halebî, 1975.
• Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer. Megâzî, thk. Marsden Cons. Beyrut: Dâru’l-A’lemî, 1989.
• Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhîm b. es-Serî b. Sehl. Meʿâni’l-Kurʾân ve iʿrâbüh. thk. Abdülcelîl Abduh Şelebî. Beyrut: Âlemü’l-kütüb, 1988.
• Zümrüt, Osman. “İslam Tarihinde “Zararlı Mescid”(Mescid-İ Dırar) Olayı ve Günümüze Anımsattıkları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/17 (2004), 9-30.