SAHTE BELGE DÜZENLEMEK VEYA KULLANMAK SURETİYLE VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN İŞLENMESİ VE İÇTİMA BAKIMINDAN CEZANIN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YARGITAY KARARI İNCELEMESİ: YARGITAY CEZA GENEL KURULU E. 2022/153, K. 2022/641 SAYILI KARARI

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 53 - 94, 13.03.2024

Ahmet Can Dulda

Öz

Ülkemizde vergi ceza ve kabahatleri 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenmiştir. VUK m. 359’da düzenlenen vergi kaçakçılığı suçu kanun koyucu tarafından seçimlik hareketle işlenebilen bir suç tipidir. Maddenin b bendinde yer alan “sahte belge düzenlemek” ve “sahte belge kullanmak” vergi kaçakçılığı suçunun seçimlik hareketleridir. Bu suç tipi, TCK m. 207’de düzenlenen “özel belgede sahtecilik suçu”ndan farklılıklar göstermektedir. VUK m. 359/b bakımından en çok tartışılan husus içtima kurumunun uygulanmasıdır. Failin aynı ya da farklı takvim yıllarında sahte belge düzenlemesi veya kullanması, farklı içtima kurallarının uygulanmasını zorunlu kılmaktadır. Karar incelememizde; VUK. m.359/b’de düzenlenen “sahte belge düzenlemek veya sahte belge kullanmak suretiyle işlenen vergi kaçakçılığı suçu” incelenmiş, Yargıtay kararları ışığında 7394 sayılı Kanun öncesi ve sonrası farklı takvim yıllarında işlenen suçlar arasında içtima uygulamasına değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Vergi kaçakçılığı suçu, sahte belge düzenlemek, sahte belge kullanmak, içtima, zincirleme suç hükümleri.

Kaynakça

• Ağar S, Vergi Kaçakçılığı Kapsamında Defter ve Belgeleri İbraz Etmeme Suçu, Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Akbulut B, “Bağlılık kuralı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, 14 (1), 167- 214.
• Akbulut B, “Sahte Belge Düzenlemek veya Kullanmak Suretiyle Vergi Kaçakçılığı Suçu (VUK m. 359/b)”, Adalet Dergisi, 2023, 71, 653-702.
• Aslanpınar B, TCK’nın Genel Hükümleri Çerçevesinde Vergi Kaçakçılığı Suçları, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Batı M, Vergi Hukuku (Genel Hükümler) Vergi Tekniği- Vergi Yargısı- Kamu İcra, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Bayraklı H H, Vergi Kaçakçılık Suçlarına Teşebbüs, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2019, 10 (37), 1-23.
• Bayraklı H H/Bozdağ A, “Türk Ceza Hukukunda Teşebbüse Elverişlilik Sorunu ve Vergi Suçlarının Teşebbüse Elverişlilik Açısından Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, 2010, 158, 15-34.
• Bozdağ A, Türk Ceza Hukukunda ve Vergi Ceza Hukukunda Tekerrür, Seçkin Yayıncılık, 2009.
• Centel N/Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku, 21. Bası, Beta Yayınevi, 2022.
• Çakmakçı A/Köseer S, 213 Sayılı VUK ve 5237 sayılı TCK’ya göre Sahte Belge ve Vergi Kaçakçılık Suçları Kavram Yargı- Uygulama, Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Demirel M, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On iki Levha Yayınları, 2017.
• Demirel M/Kartal M, “Ceza Hukukunda Suça Azmettirme Hareketi: Suça Sevk Etme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan), 2019, 21(Özel s.), 457-490.
• Demirkıran Ş, “Vergi Suç ve Kabahatlerinde İştirak” in İzzet Özgenç, Vergi Ceza Hukuku Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, 2021, 111-154.
• Dönmezer S, Teşebbüste Hazırlık ve İcra Hareketleri Tefriki, Journal of Istanbul Unıversıty Law Faculty, 2011, 8 (3-4), 433-456.
• Ela H, Vergi ve Ceza Hukukunda Sahte Belge ve Yanıltıcı Belge, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Erem F, “Tekerrür Hakkında Kanun Hükümlerini Tetkiki”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1945, 2 (2), 191-222.
• Geçer A E, “Vergi Ceza Hukukunda Non Bis İn İdem İlkesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, 65 (2), 315-348.
• Geçer A E, Vergi Usul Kanunu’nda Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibari ile Yanıltıcı Belge Düzenleme ve Kullanma Suçları, Adalet Yayınevi, 2021.
• Gencel U, “Vergi Kaçakçılığı Suçlarında İştirak Müessesesi ve Sorunları”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 2014, 7 (3), 71-88.
• Gökçen G/Özdemir M, “Türkiye’de Muhasebe Uygulamalarından E-Defter ve E-Fatura Uygulaması”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 2016, 12 (46), 137-154.
• Göktürk N, Fikri İçtima, Adalet Yayınevi, 2013.
• Günay E, Vergi Hukukunda Sahte Belge Düzenleme ve Kullanma Suçları, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Güngör M, “Vergi Kaçakçılığı Suçunun Takip Usulü”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2020, 44, 269-300.
• Hakeri H, Ceza Hukuku Genel Hükümler/ Temel Bilgiler, 18. Baskı, Astana Yayınları, 2020.
• İçel K, “Görünüşte Birleşme (İçtima) İlkeleri ve Yeni Türk Ceza Kanunu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2008, 7 (14), 35-49.
• İçer Z, Suça Teşebbüste Hazırlık Hareketleri ile İcra Hareketlerinin Birbirinden Ayrılması, On iki Levha Yayınları, 2021.
• Kalenderoğlu M, Vergi Hukuku Türk Vergi Sistemi, 18. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Kara E/Aslan A, Ceza Avukatı ve Savunma, 3. Baskı, Adalet Yayınevi,2023.
• Karataş M, “Vergi Usul Kanunu’nda Yer Alan Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Bu Suçların Teşebbüse Elverişlilik Noktasında Değerlendirilmesi”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, 6 (2), 211-227.
• Keçelioğlu E, “Sırf Hareket Suçu Soyut Tehlike Suçu Mudur?”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, 25 (2), 433-464.
• Kurt A, Vergi Kaçakçılığı Suçları, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Küçükkaya M, “Vergi Ceza Hukukunda Tekerrür”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, 19 (1), 191- 218.
• Kılıç B, “Vergi Kaçakçılığı Suçu Bağlamında Non Bıs In Idem İlkesinin Uygulanabilirliği Sorunu” in İzzet Özgenç, Vergi Ceza Hukuku Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, 2021, 191-216.
• Koca M/Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Meral E S, “Vergi Kaçakçılığı Suçları ile Belgede Sahtecilik Suçları Arasındaki İlişkisi” in İzzet Özgenç, Vergi Ceza Hukuku Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, 307-344,
• Okay S, “Tekerrürün Mahiyeti Hakkında Başlıca Nazariyeler ve Tatbikata Tesirleri” (https://teav.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/47693/3091.pdf?sequence=, 1952), 331-346, Erişim Tarihi: 13. 12.2023
• Özbek V. Ö/Doğan K/ Bacaksız P/Tepe İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 12. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Özcan O, Vergi Suçları, Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Özen M, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, 7. Baskı, Adalet Yayınevi, 2022.
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Mevzuatı, 31. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Şahin H G, “Vergi Ceza Hukukunda Yanılma, Mücbir Sebep, Pişmanlık ve Islah” in İzzet Özgenç, Vergi Ceza Hukuku Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, 2021, 67-110.
• Şenyüz D./Yüce M/Gerçek A, Vergi Hukuku (Genel Hükümler), 13. Baskı, Ekin Kitabevi, 2022.
• Taş F, “Vergi Mükelleflerinin Kayıt Düzenine İlişkin Ödevleri”, Maliye Dergisi, 2007, 152, 116-120.
• Tosun A N, “Türk Vergi Ceza Hukukunda Ne Bis In Idem İlkesi: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Verdiği Kararlardan Lucky Dev Davası”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, 7 (2), 95-104.
• Türker D, “Vergi Kaçakçılığı Suçu Soruşturmalarında İnceleme ve Mütalaa Şartına Getirilen İstisnai Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2023, 27 (1), 321-358.
• Ünal E, “Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu Maddesinin b Fıkrasında Düzenlenen Vergi Kaçakçılığı Suçu”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2021, 27 (2), 1260-1297.
• Üzülmez İ, “Türk Hukukunda Tekerrür”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2002, 10 (1-2), 165-186.
• Yavan S, “Vergi Kaçakçılığı Suçlarında İştirak Müessesesinin Türk Ceza Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Işığında Değerlendirilmesi”, Maliye Araştırmaları Dergisi, 2017, 3 (2), 119-128.
• Yenisey F/Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Yüce M, Vergi Kaçakçılığı Suçu (Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suçu) ve Yargılama Usulü, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, 2021.
• Zafer H, Özel Belgede Sahtecilik, Özel Ceza Hukuku, c. VI, Kamu Güvenine, Kamu Barışına, Ulaşım Araçlarına veya Sabit Platformlara Karşı Suçlar, On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Yararlanılan Kararlar
• AYM, B. 2015/14383, T. 19.2.2019
• AYM, B. 2018/9115, T. 27.3.2019
• Anayasa Mahkemesi Kararı-GK., E. 2017/25, K. 2017/26, T. 1.3.2017
• Danıştay 7. Daire, E. 2019/2003, K. 2022/1892, T. 21.2.2022
• Yargıtay 11. CD., E. 2012/14313, K. 2013/18348, T. 4.12.2013
• Yargıtay 19. CD., E. 2015/2866, K. 2015/5570, T. 14.10.2015
• Yargıtay 19. CD., E. 2015/8665, K. 2015/6343, T. 28.10.2015
• Yargıtay 19. CD., E. 2015/8783, K. 2015/6614, T. 4.11.2015
• Yargıtay 21. CD., E. 2016/1630, K. 2016/4945, T. 7.6.2016
• Yargıtay 11. CD., E. 2016/7336, K. 2016/7265, T. 21.10.2016
• Yargıtay 11. CD., E. 2016/10238, K. 2016/7733, T. 23.11.2016
• Yargıtay 11. CD. E. 2016/2665, K. 2016/8511, T. 15.12.2016
• Yargıtay 21. CD., E. 2016/8012, K. 2016/7900, T. 22.12. 2016
• Yargıtay 21. CD., E. 2016/1624, K. 2017/253, T. 18.1.2017
• Yargıtay 10. CD., E. 2020/9228, K. 2022/6272, T. 16.5.2022
• YCGK, E. 2018/427, K. 2918/517, T. 8.11.2018
• YCGK, E. 2001/236, K. 2001/240, T. 6.11.2001
• YCGK, E. 2021/433, K. 2022/575, T. 22.9.2022