Sokullu Kıbrıs'ın Fethine Gerçekten Karşı mıydı?

Yıl 2019, Sayı: 2, 51 - 64, 15.12.2019

Nazım Beratlı

Öz

Öz

Kıbrıs Adası’nın Osmanlılarca fethinden beri, zamanın sadrazamı Sokollu Mehmet Paşa’nın, Venedik ile ilişkileri bozmamak adına, sefere karşı olduğu ileri sürülmektedir. İddianın kaynağı o çağda İstanbul’da bulunan Venedik Balyosu’nun bir raporudur. Ancak çağdaş tarih yazımı ilkelerine göre, bir tarihsel olay kendi çağının öteki olaylarından koparılarak tek başına ilişkisiz bir olaymış gibi değerlendirilirse, yanlışa düşüleceği gibi özellikle karşıt kaynakları da inceleyen bir çapraz okuma olmadan değerlendirilmeye çalışılması da hataya düşülmesinin,
başlıca sebebidir. Sık sık dile getirilen bu iddia anlattığımız gibi bir tek rapora dayanılarak yazılmakta olması bakımından, hem zamanın çağdaş diğer olayları ve hem de karşıt kaynaklar da ele alınarak, bir daha değerlendirilmeye muhtaçtır.
Bu çalışmada kaynak taraması yapılarak, yeni bir değerlendirme yapılmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sokollu Mehmet Paşa, Kıbrıs, Venedik, İspanya, İspanya Müslümanları, Komplo

Was Sokollu Against to The Battle of Cyprus Indeed?

Öz

Abstract

It is used to be said
that the Grand Vezir of the time, Mehmet Pasha Sokolevich was at the opposite
side to the battle against Venice, for Cyprus. This claim has been depended on
a report which was wrote by the Ballios (representative) of Venice in Istanbul.
He reported to the senate of the republic that, Grand Vezir told him that he
didn’t support the policy of the empire towards the island. Although it was not
logical but it seems that may be either Ballios himself, or the members of the
Senate of Venice wanted to believe it! It was impossible to think that the
second man of the empire could support such a policy. However, when somebody
tries to make a research among the references of the time, we can meet some
other evidences which show us that at the same time Grand vezir of the empire
was administrating two important operations against the Venice republic. The
first one was a great explosion in the harbour of Venice, which was destroyed
the Arsenal and the navy of the republic and let them in a very weak point! The
second one was to create and strongly supported a rebellition in Spain by the
Muslim people of Iberia who called as Moriconos and destroyed all of the
alliance proposals of the Pope. Because the strongest fleets of the Spain had
to stay at their own coast in order to defend their country from an Ottoman
reinforcement interference to the Muslims of Andalusia. As a result Ottoman
navy became the strongest power in Mediterranean World. Because Christians
couldn’t establish an alliance against the Ottoman threat. After such centuries,
it seems us that Mehmet Pasha made a conspiracy to the Ballios of Venice in
Istanbul. This article tries to explain the real situation between the Ottoman
Empire, Kingdom of the Spain, Republic of Venice and Vatican during the time of
the Cyprus war from the classic historical writers of both sides, by making a
cross reading.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Pasha Sokoloviç, Cyprus, Venice, Spain, Conspiracy, , Moriconos

Kaynakça

• 1) Yazılı Eserler
• Braudel, Fernand. II. Phillip Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. çev. M. Ali Kılıçbay. Ankara: İmge Yayınları, 1993.
• Hammer, Joseph Von. Büyük Osmanlı Tarihi. 10 Cilt, İstanbul: Üçdal Neşriyat & Sabah Yayıncılık, 1992.
• Lamartine, Alphonse de. Osmanlı Tarihi. İstanbul: Sabah Yayınları, 1991.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Osmanlı Tarihi. 6 Cilt, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, ts.
• 2) Arşiv Belgeleri
• 12 Numaralı Mühimme Defteri (978-979/1570-1572). haz. Hacı Osman Yıldrım v.dğr., Ankara: y.y., 1996.
• https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/osmanli-arsivi-yayinlar/12_nolu_muhimme_1.pdf