Deri Finisaj Prosesindeki İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Tehlikeler ve Önlemleri

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 27 - 36, 29.12.2017

Safiye Meriç Açıkel

Öz

“Bitim işlemleri” anlamını gelen finisaj;
tabaklanmış, yağlanmış, boyanmış, kurutulmuş deride kullanım amaçlarına göre özelliklerini
iyileştirmek ve müşterinin talep ettiği görünümü kazandırmak için yapılan
işlemlerin tamamına denilmektedir. Deri üretiminin finisaj işleminde iş sağlığı
ve güvenliği konusunda bir çok riskler bulunmaktadır. Bu risklerin en başında
finisaj prosesindeki kimyasalların uçucu ve yanıcı olması sebebiyle çalışan
sağlığını ve güvenliğini tehdit etmektedir. Ayrıca bu sebeple çalışmada finisaj
işlemindeki olası iş sağlığı ve güvenliği, riskleri ve önlemleri konusunda
bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Deri, Finisaj, İş Sağlığı ve Güvenliği, Riskler, Önlemler

In Leather Finishing Process Hazards and Precautions from The Point of Occupational Health and Safety

Öz

Finishing means “Finish operations”, include whole
process which is to obtain customer recommend and to treat the properties of
tanned, oiled, dyed and dried leathers according to intend use. In finishing
process, it can be only surface dyeing, combination surface dyeing and embossing,
or only dyeing by printing techniques. In leather finishing process has been
found lots of risks about occupational health and safety. At the outset of
these risks, finishing chemicals threaten worker health and safety due to be
volatile and burning. So in this work is given the information about
occupational health and safety risks and precautions.

Anahtar Kelimeler

Leather, Finishing, Occupational Health and Safety, Risks, Precautions

Kaynakça

• Bufalo, G., Di Nezza, F., Cimmino, L.i, Cuomo, F., Ambrosone, L., (2017), Physicochemical investigation of ultrasound effects on some steps of mink fur processing. A suggestion for improving the worker health and reducing the environmental impact, Journal of Cleaner Production,143(1), 10-16.
• Burkhart, J., Jones, W., Porter, D.W., Washko, R.M., Eschenbacher, W.L., (1998), Castellan, R.M., Hazardous occupational exposure and lung disease among nylon flock workers, American Journal Of Industrial Medicine, 7th Joint Science Symposium on Occupational Safety and Health, HIDDEN VALLEY, PENNSYLVANIA, OCT 26-29, 1998, 145-146.
• Dikmelik, Y. (2013), Deri Teknolojisi, İzmir.
• Çavdar, B., (2014), Tabaklama İşlemlerinde Kimyasalların Deri Yolu ile Maruziyetinde Riskler ve Önlemler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Müdürlüğü, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Ankara.
• ÇSGB, (2011), İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Meslek Hastalıkları ve İş ile İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi, Ankara.
• ÇSGB, (2012), 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmi Gazete, 28339.
• ÇSGB (2013a), İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği, Resmi Gazete, 28602.
• ÇSGB, (2013b), Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete, 28733.
• ÇSGB, (2013c), Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 28648.
• ÇŞGB-İSGGM, (2011), Çalışma Yaşamında Sağlık Gözetimi Rehberi, Ankara.
• ÇSGB-İTKB, (2005), Boya Üretimi Yapılan İş Yerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi Değerlendirme Raporu, Ağustos.
• ÇSGB-İTKB, (2006), Ayakkabı, Saya, Saraciye ve Deri Konfeksiyon İmalatı Yapılan İş Yerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Proje Denetimi Değerlendirme Raporu, Ankara.
• ÇSGB-İTKB, (2011), Kimya Sektörü İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi, Ankara.
• Hebisch, R., Linsel, G., (2012),Workers' exposure to hazardous substances and biological agents in recycling enterprises, Gefahrstoffe Reınhaltung Der Luft, 72 (4), 163-169.
• Junaid, M., Hashmi, M.Z., Malik, RN., Pei, D.S., (2016), Toxicity and oxidative stress induced by chromium in workers exposed from different occupational settings around the globe: A review, Environmental Science and Pollution Research, 23(20), 20151-20167.
• Malik, N., Maan, A.A., Pasha, T.S., Akhtar, S., Ali, T., (2010), Role of Hazard Control Measures in Occupational Health and Safety in The Textile industry of Pakistan, Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 47(1), 72-76.
• MEGEP, (2011), Kimya Teknolojisi-Pres-1, Ankara.
• MEGEP (2009a), Kimya Teknolojisi, Finisaj-1, Ankara.
• MEGEP, (2009b), Kimya Teknolojisi-Finisaj Öncesi Mekaniksel İşlemler-1, Ankara.
• MEGEP, (2009c), Kimya Teknolojisi- Finisaj Öncesi Mekaniksel İşlemler-2, Ankara.
• MEGEP, (2009d), Kimya Teknolojisi- Finisaj Öncesi Mekaniksel İşlemler-4, Ankara.
• MEGEP, (2009e), Kimya Teknolojisi, Finisaj Öncesi Mekaniksel İşlemler-3, Ankara.
• MEGEP, (2009f), Kimya Teknolojisi-Finisaj Öncesi Mekaniksel İşlemler-5, Ankara.
• SGK, (2015), İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri, 2008-2015 SGK İstatistik Yıllıkları, www.sgk.gov.tr, erişim tarihi: 23.12.2016.
• Toptaş, A. (1993), Deri Teknolojisi, İstanbul Üniversitesi Offset, İstanbul.
• Ulucan, H.F. ve Zeyreki, S., (2012), Ofislerde İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Sağlığı ve Güvenligi Enstitüsü Müdürlügü, Ankara.
• Were, FH., Moturi, MC., Gottesfeld, P., Wafula, G.A., Kamau, G.N., (2014), Lead Exposure and Blood Pressure among Workers in Diverse Industrial Plants in Kenya, Journal of Occupational And Environmental Hygiene, 11(11), 706-715.