Occupational Health and Safety of Fisheries and Aquaculture Sector in Turkey Under the Concept of "Decent Work"

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 163 - 173, 31.12.2021

Birol Baki , İsmihan Karayücel , Alpaslan Yavuzcan Şennan Yücel

https://doi.org/10.33720/kisgd.988946

Öz

Promoting decent work in fisheries and aquaculture is an important strategy that provides more effective fisheries management and responsible aquaculture while at the same time improves livelihoods and food security. An important component of human welfare is the treatment of workers in industry. Those working in the fisheries sector do not have equal rights and are not paid equally as those in similar sectors and the formation of employment in this way cause to be a determining factor in public perception of fisheries and aquaculture sector. In the development of fisheries and aquaculture, occupational health and safety of employees should be a priority, such as the decent work right, as well as sustainable fishing resources and increased production. In this context, occupational health and safety of fisheries and aquaculture sector in Turkey under the concept of "decent work" was evaluated in the light of the available data. A total of 2541 occupational accidents and 21 deaths occurred in the last 18 years in fisheries and aquaculture activities in our country. 55.4% of the occupational accidents in the aquaculture sector in recent years is in the marine fish aquaculture, while 34.8% are in the marine fisheries, and these rates are relatively low in the freshwater fisheries (4.2%) and the freshwater fish aquaculture (5.6%). A significant relationship was determined between the increase in marine fish aquaculture production based on years and the increase in occupational accidents. It is thought that occupational health and safety trainings for employees will contribute to the reduction of occupational accidents, which have increased significantly in recent years.

Anahtar Kelimeler

Aquaculture and Fisheries Industry, Decent Work, Occupational Health and Safety

“İnsanca İş” Kavramı Özelinde Türkiye’de Su Ürünleri Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği

Öz

Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinde iyi çalışmayı teşvik etmek, daha etkin balıkçılık yönetimi ve sorumlu su ürünleri yetiştiriciliği sağlarken, aynı zamanda geçim kaynaklarını ve gıda güvenliğini de geliştiren önemli bir stratejidir. İnsan refahının önemli bir bileşeni endüstrideki işçilere yapılan muameledir. Su ürünleri sektöründe çalışanların, benzer sektörlerde bulunanlar gibi eşit haklara sahip olmaması ve eşit oranda ücretlendirilmemesi, istihdamın bu şekilde oluşturulması, su ürünleri sektörünü halkın algılamasında belirleyici bir faktör olmasına sebep olmaktadır. Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesinde, sürdürülebilir balıkçılık kaynakları ve üretim artışının yanında iyi iş hakkı gibi çalışanların iş sağlığı ve güvenliği öncelikli olmalıdır. Bu kapsamda çalışmada “insanca iş” kavramı özelinde Türkiye’de su ürünleri sektöründe iş sağlığı ve güvenliği konuları, mevcut veriler ışığı altında değerlendirmektir. Ülkemizde balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği faaliyetlerinde son 18 yıl içerisinde toplam 2541 iş kazası ve 21’inde ise ölüm olduğu belirlenmiştir. Su ürünleri sektöründe son yıllarda yaşanan iş kazalarının %55,4’ünün deniz ürünleri yetiştiriciliğinde, %34,8’inin ise deniz balıkçılığında olduğu, tatlı su balıkçılığı (%4,2) ve tatlı su ürünleri yetiştiriciliğinde (%5,6) nispeten düşük olduğu belirlenmiştir. Yıllara dayalı olarak artış gösteren deniz balıkları yetiştiriciliği üretimi ile artan iş kazaları arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Son yıllarda belirgin bir şekilde artış gösteren iş kazalarının azaltılmasında çalışanlara yönelik olarak yapılacak iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Su Ürünleri Sektörü, İnsanca iş, iş sağlığı ve güvenliği

Kaynakça

• FAO (2016). Scoping study on decent work and employment in fisheries and aquaculture: Issues and actions for discussion and programming. 108 pp.
• Moreau, D. T. R. & Neis, B. (2009). Occupational health and safety hazards in Atlantic Canadian aquaculture: Laying the groundwork for prevention. Marine Policy, 33: 401-411.
• FAO (2008). Understanding and applying risk analysis in aquaculture. Edited by Melba G. Bondad-Reantaso,M. G., Arthur, J. R. and Subasinghe, R. P. Rome. FAO Fisheries and Aquaculture Technical Paper. No. 519. 324 pp.
• Anonim (2021a). İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Erişim Tarihi:01.07.2021, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm.
• Anonim (2021b). Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Erişim Tarihi: 01.07.2021, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510.pdf.
• Resmi Gazete (2012). İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği. Erişim Tarihi: 20.12.2012. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121226.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121226.htm.
• Çamurcu, S. & Seyhan, T. G. (2015). Tarım Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 3(3), ÖS:Ergonomi2015, 549-552.
• Gözüak, M. H. & Ceylan, H. (2021) Türkiye’de inşaat sektöründe meydana gelen iş kazalarının iş sağlığı ve güvenliği bağlamında analizi: Güncel eğilimlere genel bir bakış. Sağ Aka Derg,; 8(2): 133-143.
• Yer A.S. & Cengiz S. (2021). Afet ve kaza riskinin yüksek olduğu sanayi ve maden kuruluşlarında çalışanların iş sağlığı ve güvenliği kapsamında güvenlik iklim algısı ve ilk yardım bilgi düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma: Gümüşhane ili örneği. The Journal of International Scientific Researches, 6(2), 91-107.
• İşler, S. (2016). Tersanelerde Yaşanan İş Kazalarının İncelenmesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bağlamında Risk Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Yeni Yüzyıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, G. & Karakurt, İ. (2021). Yeraltı Maden İşletmeciliğinde Sağlık ve Güvenlik Sorunları, Teknik Bilimleri Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 1-12.
• Akgül, M., Esin, A. İ., Akay, A. O., Şentürk, N. & Acar, H. H. (2021). Türkiye'de Ormancılık Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Değerlendirilmesi, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 23(2): 614-623.
• Gizlenci, İ. & Aybek, A. (2021). Doğu Akdeniz Bölgesi Tarım İşletmelerinde Oluşan İş Kazaları ve Etkili Faktörler. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 24 (5):1068-1083.DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.801 602.
• Aydoğan, Ö. (2020). Su Ürünleri Sektöründe Karşılaşılan İş Hastalıkları ve Meslek Hastalıkları. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 4(1), 55-64.
• TUIK (2021). Su Ürünleri İstatistikleri. Erişim Tarihi:01.07.2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Su-Urunleri-2020-37252.
• SGK (2020). SGK İstatistik Yıllıkları. Erişim Tarihi: 02.02.2021, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari