طه عبد الرحمن، في أصول الحوار وتجديد علم الكلام

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 107 - 121, 30.12.2024

Mahmut Yusuf Mahitapoğlu

Öz

Taha Abdurrahman, Fî Usûli’l-Hivâr ve Tecdîd-i ‘İlmi’l-Kelâm

Öz

Islamic thought has witnessed the ideas and debates of numerous figures concerning the renewal of the science of kalam since the late 19th century. In general, the efforts to renew kalam were aimed at responding to a range of challenges posed by the sciences, and these efforts were predominantly put forth by scholars from the Ottoman Empire, Egypt, and India, regions that held political and cultural leadership in Islam. These discussions, which emerged as a result of certain political and social developments, continue to exert influence today. Notably, we find numerous Arab thinkers, particularly from countries like Iraq, Egypt, and Morocco, who have authored works on the renewal of kalam. Among these prominent figures is Taha Abdurrahman, often referred to as the "Moroccan philosopher," who holds special significance in Morocco. His works, recently translated and well-received in our country, have garnered a substantial readership. This study examines his work titled Fî Usûli’l-Hivâr ve Tecdîd-i ‘İlmi’l-Kelâm.

Anahtar Kelimeler

Kalām, Logic, Debate, Taha Abderrahman

Taha Abdurrahman, Fî Usûli’l-Hivâr ve Tecdîd-i ‘İlmi’l-Kelâm

Öz

İslâm düşüncesi 19.yüzyılın sonlarından itibaren kelâm ilminin yenilenmesi ile ilgili birçok ismin fikirleri ve tartışmalarına şahitlik etmiştir. Genel itibariyle bilimlerin getirdiği bir takım meydan okumalara karşı cevap vermeyi amaçlayan kelâmı yenileme çabaları daha çok İslam'ın siyasi ve kültürel liderliğini elinde bulunduran Osmanlı Devleti, Mısır ve Hindistanlı âlimlerce ortaya konulmuştur. Birtakım siyasi ve sosyal gelişmelerin sonucu olarak ortaya çıkan bu tartışmalar günümüzde de etkisini devam ettirmektedir. Özellikle Irak, Mısır ve Fas gibi ülkelerden Arap düşünürler arasında kelâmın tecdidi hakkında eser telif eden birçok isme rastlamaktayız. Fas’ta kendisine özel bir önem verilen ve ‘Faslı filozof’ olarak anılan, ülkemizde son dönemde eserleri çevrilen ve hatırı sayılır bir okuyucu kitlesine sahip olan Taha Abdurrahman bu isimlerin önde gelenleridir. Bu çalışmada onun fî Usûli’l-Hivâr ve Tecdîd-i ‘İlmi’l-Kelâm adlı eseri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kelam, Mantık, Münazara, Taha Abdurrahman

Kaynakça

• Abdurrahman, Taha. Amel Sorunsalı -Bilim ve Düşüncenin Pratik Temelleri Üzerine Bir Araştırma-. çev. Tahir Uluç. İstanbul: Pınar Yayınları, 2021.
• Abdurrahman, Taha. Dilsiz Olmaz -Dil ve Mantık Üzerine Bir Söyleşi-. çev. Kürşad Atalar. İstanbul: Pınar Yayınları, 2022.
• Abdurrahman, Taha. Fî Usûli’l-Hivâr ve Tecdîd-i ‘İlmi’l-Kelâm. Dârülbeyzâ: el-Merkezü’s-Sekâfiyyu’l-Arabî, 2. Basım, 2000.
• Abdurrahman, Taha. Hakikat Arayışı -Geleceği İnşa Ufkunda Konuşmalar-. çev. Muhammet Ateş. İstanbul: Pınar Yayınları, 2023.
• Hallaq, Wael. Modernitenin Ruhu -Abdurrahman Taha Felsefesinde Ahlak ve Yeni İnsan. çev. Tahir Uluç. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
• Râzî, Fahreddin. Münâzarât Dinî ve Felsefî Tartışmalar. çev. Ömer Ali Yıldırım. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2016.