Sahihlik Metafiği Sorunu Bağlamında 3. Uluslararası Yeditepe Bienali

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 333 - 355, 30.06.2025

Fatma Sayın

Öz

3. Yeditepe Bienali, günümüzde Türkiye’de yapılan sanat tartışmalarına yeni ve farklı bir soluk getirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayelerinde gerçekleştirilen bienallerin kültür politikası olarak karşımıza çıkması yanında sanat tartışmaları açısından süregelen çağdaş – geleneksel kutupluluğun argümanlarını tekrar düşünme fırsatı sağlamaktadır. Bu bağlamda geleneksel Türk-İslam sanatlarının kendi pratiklerini yeni boyutlarda ve mekanlarda gerçekleştirmesi teşvik edilmiştir. Böylece üslup meselesi başta olmak üzere, teknolojik yenilikler ve dolayısıyla enstalasyon gibi sergileme biçimlerindeki farklılıklar yeniden pratiğe dökülmüş ve pratik üzerinde Türk-İslam sanatlarının bir felsefesi olup olmadığı sorusu akademik çevrelerde tartışılmıştır.
Bu çalışmada, 3. Yeditepe Bienali’nin felsefi anlam katmanlarını irdelemek amacıyla, bienalin düzenlendiği üç mekan –Yedikule Hisarı, Sirkeci Garı Ambarları ve Nuruosmaniye Cami Mahzeni– “hafıza mekanları” kavramsal çerçevesinde değerlendirilmiştir. Söz konusu mekânların tarihsel, ontolojik ve metaforik boyutları analiz edilerek, mekân ile sanat eseri arasındaki karşılıklı etkileşim ortaya konmuştur.
Küratörlerin yaklaşımları ise “sahihlik metafiziği” kavramsal çerçevesi içinde ele alınmış; her bir mekana özgü sergileme biçimleri, küratörlerin perspektifleri ile anlam inşası süreçleri ilişkilendirilmiştir. Bu bağlamda, üç farklı mekânın sunduğu üç ayrı perspektifin konumlanışı, sergilenen eserlerin mekânla kurduğu ilişkiler ve kavramsal olarak, kültür muhafazakarlığı, atomik yaklaşım ve panteisttik yaklaşım üzerinden analiz edilmiştir. Son olarak bienal kapsamında gerçekleştirilen akademik konuşmalarda öne çıkan temel tartışma başlıklarına yer verilmiş ve bu tartışmaların fark ettirdiği açık mekanın önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

3. Yeditepe Bineali , Sahihlik Metafiziği , Sirkeci Garı Ambarları , Yedikule Hisarı , Nuruosmaniye Cami Mahzeni

The 3rd International Yeditepe Biennial in the Context of the Problematic of the Metaphysics of Authenticity

Öz

The 3rd Yeditepe Biennial has brought a new and different perspective to contemporary art discussions in Turkey. In addition to presenting the cultural policy of biennials held under the auspices of the Presidency of the Republic of Turkey, it provides an opportunity to reconsider the arguments of the ongoing contemporary-traditional polarity in art discussions. In this context, traditional Turkish-Islamic arts have been encouraged to realize their own practices in new dimensions and spaces. Thus, issues such as style, technological innovations, and differences in exhibition formats such as installations have been re-examined in practice, and the question of whether Turkish-Islamic arts have a philosophy has been debated in academic circles.
In this study, in order to examine the philosophical layers of the 3rd Yeditepe Biennial, the three venues where the biennial was held—Yedikule Fortress, Sirkeci Station Warehouses, and Nuruosmaniye Mosque Cistern—were evaluated within the conceptual framework of “memory spaces.” The historical, ontological, and metaphorical dimensions of these spaces were analyzed to reveal the mutual interaction between the space and the artwork.
The curators' approaches were examined within the conceptual framework of “metaphysics of authenticity”; the exhibition formats specific to each space were related to the curators' perspectives and meaning-building processes. In this context, the positioning of the three different perspectives offered by the three different spaces, the relationships established between the exhibited works and the space, and the conceptual analysis through cultural conservatism, atomic approach, and pantheistic approach have been analyzed. Finally, the main discussion topics that emerged in the academic talks held within the scope of the biennial are highlighted, and the importance of the open space that these discussions revealed is emphasized.

Anahtar Kelimeler

The 3rd Yeditepe Biennial , Metaphysics of Authenticity , Yedikule Fortress , Sirkeci Station Warehouses , Nuruosmaniye Mosque Cistern

Kaynakça

• Doğanay, Aziz. “Modern Çağın Cenderesinde Sanatta Geleneğe Bağlı Kalabilmek (2018 Yeditepe Bienali Münasebetiyle)”. İstem 20/39 (2022): 1-20. https://doi.org/10.31591/istem.1134797
• Ömeroğlu, Fatih Mehmet. “Gölge Varsa Işık da Var”, 3. Yeditepe Bienali Kataloğu, 1/14. https://2025.yeditepebienali.com/tr/yeditepe-bienali-hakkinda/katalog
• Ömeroğlu, Fatih Mehmet. 3. Yeditepe Bienal Konuşmaları”. Youtube. Erişim 13 Haziran 2025. https://www.youtube.com/watch?v=fL29INE5QaU&t=3469s
• Özden, Begüm. “Bizim Bir Sanatımız Var!: Yeditepe Bienali Ve Estetik Bir Cemaat Olarak Halk”. Mülkiye Dergisi 1 (Eylül 2024), 169-177.
• Türkyılmaz, Furkan. 3. Yeditepe Bienali Kataloğu, 1/130-131. https://2025.yeditepebienali.com/tr/yeditepe-bienali-hakkinda/katalog
• Türkyılmaz, Furkan. “3. Yeditepe Bienal Konuşmaları”, Youtube. Erişim 23 Mayıs 2025. https://www.youtube.com/watch?v=xH-7Mc2IVZ4
• Yeditepe Bienali, “3. Yeditepe Bienal Kataloğu”. Erişim, 16 Mayıs 2025. İstanbul, 2025, 1-2. Cilt. https://2025.yeditepebienali.com/tr/yeditepe-bienali-hakkinda/katalog
• Yeditepe Bienali, 3. Yeditepe Bienali Konuşmaları, Youtube. (2 Mayıs 2025). https://www.youtube.com/watch?v=Bk72oEUSZBU
• Yeditepe Bienali, 3. Yeditepe Bienali Konuşmaları, Youtube. (9 Mayıs 2025). https://www.youtube.com/watch?v=Bjx-U1BgViA
• Yeditepe Bienali. Erişim 16 Mayıs 2025. https://2025.yeditepebienali.com/tr/
• Yıldız, Ahmet Hamit. “Gölge Varsa Işık da Var”. Erişim 20 Mayıs 2025. https://2025.yeditepebienali.com/tr/bienal/tema