Toplumsal cinsiyet rollerinin kuşaklararası değişimleri: Baby Boomers ve Z kuşağı

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 4, 293 - 304, 01.12.2024

Firdevs Sinem Ekiz , Beyhan Zabun

Öz

Toplumsal cinsiyet konusu disiplinler arası bir çalışma olmakla beraber toplumu anlama ve toplumun gelişimi ile ilgili olması bakımından sosyolojinin alt dalı olarak önemli bir yer tutmaktadır. Toplumsal cinsiyet çalışmaları öncelikli olarak feminist çalışmalar ve ardından kadın çalışmaları ile köklü bir geçmişten günümüze çoğalarak gelmiştir. Toplumsal cinsiyet rolleri, tarih boyunca toplumsal beklentiler, kültürel normlar, ekonomik koşullar, eğitim, teknoloji ve medya gibi pek çok etken tarafından şekillenmiştir. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet rollerinin kuşaklararası görünümleri ve değişimleri üzerine gerçekleştirilmiştir. Kuşaklar konusu, toplumsal değişimlerin, teknoloji ve kültürel gelişmelerin insan yaşamını nasıl etkilediğini anlamak açısından oldukça önemli bir hale gelmiştir. Her bir kuşak, içinde bulunduğu dönemin sosyal, ekonomik ve teknolojik koşullarıyla şekillenir ve önceki kuşaklardan farklı karakteristik özellikler geliştirir. Her kuşak, kendisinden önce gelen kuşakların değerlerini ve deneyimlerini miras alırken, içinde bulunduğu şartlarla da yeni bir kimlik inşa eder. Kuşaklararası toplumsal cinsiyet rolleri ve bu rollerin değişimi, sosyolojik ve kültürel açıdan önemli bir araştırma konusudur. Bu çalışma, Baby Boomers ve Z kuşağındaki kadın ve erkek rollerinin nasıl dönüştüğünü ve bu dönüşümde hangi faktörlerin etkili olduğunu anlamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Toplumsal Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri, Baby Boomers Kuşağı, Z Kuşağı

Intergenerational changes in gender roles: Baby Boomers and Z generation

Öz

The topic of gender is an interdisciplinary study along with it has an important place as a sub-branch of sociology in terms of understanding society and its development. Gender studies have proliferated from a deep-rooted past to the present day, primarily with feminist studies and then with women's studies. Gender roles have been shaped throughout history by various factors such as social expectations, cultural norms, economic conditions, education, technology, and media. This study focuses on the intergenerational perspectives and transformations of gender roles. The topic of generations has become crucial in understanding how social changes, technological advancements, and cultural developments affect human life. Each generation is shaped by the social, economic, and technological conditions of its time and develops characteristics distinct from previous generations. While each generation inherits the values and experiences of those before it, it also constructs a new identity influenced by the conditions it faces. The intergenerational gender roles and their transformation are significant topics of research from sociological and cultural perspectives. This study aims to understand how the roles of men and women in the Baby Boomer and Generation Z cohorts have transformed and what factors have influenced this transformation.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Gender, Gender Roles, Baby Boomers Generation, Z Generation

Kaynakça

• Akgül, H. (2022). X, Y ve Z kuşağı bireylerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. International Journal of Educational Spectrum (IJES), 4(1), 31-42.
• Alabaş, R., Akyüz, H. İ. & Kamer, S. T. (2019). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algılarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(44), 429-448.
• Ataman, Ö., E. (2002). Sinemada toplumsal cinsiyet rolleri: 1980-1999 yılları arasında Türk sinemasında toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
• Aydın, E. (2010). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısı: Hacettepe üniversitesi mühendislik ve edebiyat fakültesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ayhün Erden, S. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları. Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 93-112.
• Balcı, C. (2020). Baby boomers, x, y ve z kuşaklarının toplumsal cinsiyet algısının sosyolojik olarak incelenmesi ve karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Sosyoloji Anabilim Dalı. İstanbul.
• Başar, F. (2012). Türkiye’deki hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Çağırkan, B. (2023). Farklı kuşaktan kadınların toplumsal cinsiyet rolleri ve ataerkillik anlayışı: İzmir Şirinyer örneği. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 60, 56-71.
• Çavdar, D. (2024). Yükseköğretim İngilizce hazırlık programının Z kuşağı öğrencilerinin öğrenme özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Dolaşık, G. (2024). Z kuşağı öğrencilerinin finansal okuryazarlık yeterliliklerine ilişkin bir araştırma: Karaman ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Karaman.
• Dökmen, Z. (2009). Toplumsal cinsiyet, sosyal psikolojik araştırmalar. Remzi Kitabevi. İstanbul
• Else Quest, N. M. & Hyde J. S. (2021). Kadın psikolojisi ve toplumsal cinsiyet insan deneyiminin yarısı ve daha fazlası (Çev. Şeyda Türk). Nobel Yayınları.
• Eroğul, N. & Zabun, B. (2022). Toplumsal cinsiyet çalışmaları: erkeklik çalışmaları ile eleştirel erkeklik çalışmaları bağlamında bir değerlendirme. International Academic Social Resources Journal, 7(42), 1229-1237.
• Kurşun, E. (2023). Z kuşağının (18-25 yaş) toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ile çok boyutlu sportmenlik yönelimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Mersin.
• Metin, S., Yükselbaba, Ü., Kayak, S. & Akün, V., N. (2022). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Dayalı Bir Hukuk Eğitimi Modeli Geliştirilmesi Çerçevesinde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Algısı Analizi. İstanbul Hukuk Mecmuası, 80(4), 1413-1470.
• Oakley, A. (1985). Sex, Gender, and Society. England. Gower Publishing Company Limited.
• Öztürk, G. (2020). Türkiye`deki kuşakların reklamda “toplumsal cinsiyet” konusuna yönelik bakış açıları. International Journal of Social and Humanities Sciences (IJSHS), 4(1), 71-94.
• Strauss, W. & Howe, N. (1997). The fourth turning. Broadway Books.
• Taşçı, B. & Batmaz, O. (2023). X, Y, Z kuşağının toplumsal cinsiyet algılarının incelenmesi. Ahmet Doğanay & Oğuz Kutlu (Ed.). Güncel Eğitim Bilimleri Araştırmaları VII. (s.101-110). Ankara: Akademisyen Kitabevi
• Tire, O. (2017). Cinsiyet rollerinin toplumsal işlevlerinin, kadının konumu üzerine etkileri (gündelikçi kadınlar örneğinde). [Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sivas]. Ulusal Tez Merkezi
• Türkdoğan, N. (2023). Z kuşağı öğrencilerinin endüstri 4.0’ in emek piyasalarına etkisine yönelik algılarının araştırılması: Yalova üniversitesi örneği. Doktora Tezi. Yalova Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yalova.
• Ulusoy, G, Ş., & İlhan, K, Ç. (2021). Toplumsal Değişim Bağlamında Arabesk Kültür ve Medya. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 6(2), 190-200.
• Zeybekoğlu, Ö. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında erkeklik olgusu. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
• Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara]. Ulusal Tez Merkezi