Evaluation of Thermal Performance of Temporary Earthquake Housing According to Their Constructional Features

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 10 - 31, 06.12.2024

Begüm Sude Kurt , Caner Göçer

Öz

Turkey, located on an active earthquake zone, experiences major earthquakes of more than 7 magnitude every 7 years. As a result of these earthquakes, thousands of people need emergency shelter. In order to meet the need for emergency shelter, many temporary earthquake housing applications have been realized so far in terms of plan form, material structure-construction system on a world scale. In the researches conducted, it has been determined that the existing applications do not meet the needs of the users sufficiently and that incorrect and incomplete applications are frequently seen, especially in terms of structural organization and material selection. With the rapid depletion of energy resources, the issue of energy efficient building design is becoming more important. Insufficient thermal insulation and energy consumption problems are frequently encountered problems in temporary shelters used after the 1999 Gölcük, 1999 Düzce, 2011 Van and 2023 Kahramanmaraş earthquakes in the last 30 years. In this study, the thermal performances of temporary earthquake houses, which are frequently used around the world, were evaluated depending on their structural and material properties. Increasing energy consumption values due to thermal bridges formed in units with metal frame construction indicate that precautions should be taken at these points. Energy consumption is reduced by 79.56% in thermally insulated units.

Anahtar Kelimeler

Temporary Earthquake Housing, Thermal Performance, Thermal Bridge, Energy Efficient Building Design, Emergency Shelter, User Comfort

Geçici Deprem Konutlarında Yapısal Kuruluş Özelliklerine Göre Isıl Performansın Değerlendirilmesi

Öz

Aktif deprem kuşağının üzerinde bulunan Türkiye’de yedi yılda bir 7’nin üzerinde büyük depremler meydana gelmektedir. Bu depremler sonucunda binlerce insan için acil barınma ihtiyacı doğmaktadır. Acil barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla dünya ölçeğinde plan biçimi, malzeme ve yapı-yapım sistemi bakımından bugüne kadar birçok geçici deprem konutu üretilmiş ve uygulanmıştır. Yapılan araştırmalarda, mevcut uygulamaların kullanıcı ihtiyaçlarını yeterince karşılamadığı ve özellikle yapısal kuruluş ile malzeme seçimi konusunda birçok yanlış ve eksik uygulama tespit edilmiştir. Enerji kaynaklarının hızla tükenmesiyle birlikte enerji etkin yapı tasarımı konusu daha da önem kazanmaktadır. Son 30 yılda 1999 Gölcük, 1999 Düzce, 2011 Van ve 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrasında kullanılan geçici barınma birimlerinde ısı yalıtımının yetersiz olması ve ısı köprülerine bağlı olarak enerji tüketimini artıracak uygulamalara rastlanmıştır. Bu çalışmada, dünya ölçeğinde sıkça uygulanan geçici deprem konutlarının yapısal ve malzeme özelliklerine bağlı olarak ısıl performansları değerlendirilmiştir. Metal çerçeve konstrüksiyonlu ünitelerde oluşan ısı köprülerine bağlı olarak artan enerji tüketimi değerleri bu noktalarda önlemlerin alınması gerektiğine işaret etmektedir. Isı yalıtımlı ünitelerde enerji tüketimi %79,56 oranında azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Geçici Deprem Konutları, Isıl Performans, Isı Köprüsü, Enerji Etkin Yapı Tasarımı, Acil Barınma, Kullanıcı Konforu

Kaynakça

• AİGM (1997) Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Deprem Bölgelerinin İncelenmesi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afer İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. https://deprem.gazi.edu.tr/posts/download?id=43390
• AFAD. (2023, Haziran 15). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Resmi Kurum, .Geliş tarihi Haziran 15, 2023, gönderen www.afad.gov.tr.
• Afetlerin Genel Hayata Etkililiğine İlişkin Temel Kurallar Hakkında Yönetmelik. (1968). 22.09.1968 tarih ve 13007 sayılı Resmî Gazete https://mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=4903&MevzuatTertip=5
• AFAD. (2018). Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri/Disaster Management and Natural Disaster Statistics in Turkey. H. Benli, M. Bacanlı, Ş.T. Gündoğdu ve M.M. Yaman (Haz.) AFAD.
• AFAD (14 Ocak 2021). Çadırkentler/Konteynerkentler. AFAD web adresinden 14 Ocak 2021 tarihinde erişildi: https://www.afad.gov.tr/cadirkentler-konteynerkentler, (Erişim Tarihi: 28 Ocak 2021).
• Avlar vd,(2023), Post-earthquake temporary housing unit: CLT E-BOX, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University 38:1 (2023) 471-482 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2097673
• Arslan, H., Coşgun, N. (2008) “Reuse and recycle potentials of the temporary houses after occupancy: Example of Duzce, Turkey”, Building and Environment, 43(5), 702–709.
• Arslan, H. (2007) “Re-design, re-use and recycle of temporary houses”, Building and Environment, 42(1), 400–406.
• Atmaca, A., Atmaca, N. (2016) “Comparative life cycle energy and cost analysis of postdisaster temporary housings”, Applied Energy, 171(March 2011), 429–443.
• Atmaca, N. (2017) “Life-cycle assessment of post-disaster temporary housing”, Building Research and Information, 45(5), 524–538.
• Boduch, M. ve Fincher, W. (2009). İnsan Konforu Standartları (Göreceli ve Mutlak).UTSoA – Sürdürülebilir Mimarlık Semineri(s. 1-9). Teksas: Austin Mimarlık Okulu'ndaki Teksas Üniversitesi
• Can, İ & Saka, A. E., (2022) “Deprem Sonrası Geçici Barınma Birimleri için Alternatif Bir Çözüm Önerisi: WikiGEB ”, Online Journal of Art and Design volume 10
• Dikmen, N. (2005).Çankırı'daki Yeniden Yapılanma Projelerinin Analizine Dayalı Türkiye'nin Kırsal Alanlarında Afet Sonrası Kalıcı Konutlar İçin Bir Tedarik Modeli ve Tasarım Rehberi.Ankara: Bir Tez
• Eren, O. (2012) “A proposal for sustainable temporary housing applications in earthquake zones in Turkey: Modular box system applications”, Gazi University Journal of Science, 25(1), 269–287.
• Ervan, M. K., (1995) “Acil Durumlarda Kullanılabilecek Demontabl Yapıların Tasarım Kriterlerinin Belirlenmesine Yönelik Kavramsal Bir Model”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Felix, D., Franco, J.M. ve Feio, A. (2013). Afetlerden sonra geçici barınma: Son teknoloji ürünü bir araştırma.Habitat Uluslararası,40
• Hosseini vd, (2021), Assessing the sustainability index of different post-disaster temporary housing unit configuration types, Journal of Building Engineering 42 (2021) 102806 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2352710221006641?casa_token
• Kızılay. (2011). Van Depremi İnsani Yardım Operasyonu. Türk Kızılayı Genel Müdürlüğü (Haz.). Ankara.
• Kahramanmaraş iklim verileri https://climate.onebuilding.org/
• Konteyner mimari teknik özellikleri https://www.konteyner.com/mimari-konteynerplanlari/ https://www.konteyner.com/konteyner-teknik-ozellikleri/
• Maral, H. (2016). Afet Sonrası Geçici Yerleşim Yerlerinin Planlanmasında Üst Ölçekli Planlama: Karşıyaka Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gediz Üniversitesi, Fen Bilimeri Enstitüsü, Ankara. Web adresinden 12 Ekim 2020 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Nocera, F., Castagneto, F., Gagliano, A. (2020) Passive house as temporary housing after disasters, Renewable Energy and Power Quality Journal (RE&PQJ), 18, 42-47, https://www.icrepq.com/icrepq20/210-20-nocera.pdf
• Potangaroa, R. ve Hynds, M. (2008). Büyük Afetlerde Acil Barınma İçin Termal Konfor Araçları. Uluslararası İnşaat ve Araştırma Konferansı (BEAR) Bildirileri(s. 1457-1472). Salford: Yapılı Çevre Okulu, Salford Üniversitesi, Birleşik Krallık.
• Peker vd.,(2021) Mekânsal Planlamada Deprem Riski ve İklim Krizini Birlikte Ele Almak. Planlama Dergisi. https://planlamadergisi.org/jvi.aspx?pdir=planlama&plng=tur&un=PLAN-41713
• Şener, S.M., Özçevik-Güngör, Ö., Şener, E., Altun, M.C., (2003a), İstanbul Afet Sonrası Geçici Barınma Yerleşim Modeli ve Ünite Geliştirme Projesi,Avrupa Komisyonu / Gelişmekte Olan Ülkeler Operasyonları, Kentsel Dönüşüm ve Yeni Yerleşimler Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İ.T.Ü. Şehir ve Çevre Planlama ve Araştırma Merkezi, Proje Raporu (Türkçe).
• Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. (2018). 18.03.2018 tarih ve 30364 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180318M1-2.htm
• Turan, M. ve Cengizkan,, A. (1983). Afete eğilimli bir kırsal ortamda üç konut tipinin ekolojik olarak incelenmesi.Türkiye'nin Deprem Riskli Bölgelerinde Konutun Sosyo-Mimari Yönleri, 64-65
• Ts 825 Binalarda ısı yalıtım kuralları https://intweb.tse.org.tr/ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/08/20080826-7-1.doc
• 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. (2023, Mart 17). T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. Geliş tarihi Temmuz 13, 2023, gönderen https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
• 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. (2023, Mart 17). T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. Geliş tarihi Temmuz 13, 2023, gönderen https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
• DesignBuilder simülasyon programı https://designbuilder.co.uk/
• CLT Çapraz Lamine Ahşap https://yapidergisi.com/capraz-lamine-ahsap-clt-yapimalzemesinin-strukturel-acidan-degerlendirilmesi/
• URL 1: https://www.konteyner.com/konteyner-teknik-ozellikleri/
• URL 2: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2097673
• URL3:https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2352710221006641?casa _token
• URL 4: https://www.icrepq.com/icrepq20/210-20-nocera.pdf