SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MOBBİNG (YILDIRMA) YAŞAMA DÜZEYLERİNİN İŞ DOYUMUNA ETKİSİ

Yıl 2023, , 153 - 158, 31.08.2023

Zeliha Özkaraca , Tuncay Köse

https://doi.org/10.52831/kjhs.1340940

Öz

Amaç: Bu araştırma, sağlık çalışanlarının mobbinge maruz kalma düzeyleri ile iş doyumlarının ne ölçüde gerçekleştiğini incelemek ve mobbing yaşama düzeylerinin iş doyumlarına olan etkisini ortaya koymak amacıyla yapıldı.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olan bu araştırmada, Muğla Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görev yapmakta olan sağlık çalışanlarının (hemşire, ebe, sağlık memuru) mobbing yaşama düzeyleri ve iş doyumuna ait değerlendirmeleri tanımlayıcı istatistik ile incelendi. Çalışanların mobbing yaşama düzeylerinin iş doyumuna yönelik değerlendirmelerine olan etkisi ise doğrusal regresyon ile modellenerek analiz edildi.
Bulgular: Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre sağlık çalışanlarının mobbinge maruz kalma ortalamalarının düşük düzeyde (X̅:1.64±0.2) olduğu tespit edildi. İş doyumu ölçeğinden alınan puanlar ise orta düzeydeydi (X̅:2.94±1.0). Çalışanların mobbinge maruz kalma durumları ile iş doyumu düzeleri arasında negatif yönde orta düzey bir ilişki belirlendi (r=−0.490, p=0.000). Sağlık çalışanlarının mobbing yaşama düzeylerinin iş doyumlarına olan etkisinin ise anlamlı yönde negatif olduğu bulundu (β=−0.515 p=0.000).
Sonuç: Araştırmada çalışanların mobbing yaşama düzeylerinin düşük olduğu, iş doyumu düzeylerinin ise yüksek olduğu bulundu. Sağlık çalışanlarının mobbing yaşama düzeylerinin iş doyumlarını etkilediği tespit edildi. Sağlık çalışanlarının mobbing yaşamaları engellendiğinde iş doyumlarında artış olduğu sonucuna ulaşıldı.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Psikolojik Şiddet, Yıldırma, İş Doyumu, Sağlık Çalışanları

Destekleyen Kurum

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Koordinatörlüğü

Proje Numarası

15/178

Teşekkür

Araştırmaya katılan sağlık çalışanlarına teşekkür ederiz.

THE IMPACT OF HEALTHCARE WORKERS' MOBBING (BULLYING) LEVELS ON JOB SATISFACTION

Öz

Objective: This study was conducted to examine the level of exposure of health workers to mobbing and the extent to which their job satisfaction was realized, and to reveal the effect of mobbing levels on job satisfaction.
Method: In this descriptive and cross-sectional study, conducted at Muğla Training and Research Hospital, the levels of mobbing experienced by healthcare workers (nurses, midwives, health officers) and their evaluations of job satisfaction were examined using descriptive statistics. The impact of employees' levels of mobbing experience on their evaluations of job satisfaction was analyzed by modeling a linear regression.
Results: According to the data obtained from the study, the average levels of exposure to mobbing among healthcare workers were found (X̅:1.64±0.2) to be low. The mean scores obtained from the job satisfaction perception scale were determined to be (X̅:1.64±0.2) A moderate negative correlation was found between the employees' exposure to mobbing and their levels of job satisfaction (r=−0.490, p=0.000). The impact of healthcare workers' levels of exposure to mobbing on their job satisfaction was found to be significantly negative (β=−0.515, p=0.000).
Conclusion: The study revealed that the levels of exposure to mobbing among employees were low and their levels of job satisfaction high. It was observed that healthcare workers' levels of exposure to mobbing affected their job satisfaction. It was concluded that when healthcare workers' experiences of mobbing were prevented, an increase in job satisfaction was observed.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Harassment, Bullying, Job Satisfaction, Healthcare Workers

Proje Numarası

15/178

Kaynakça

• Akgeyik T, Delen MG, Uşen Ş. Çalışma Yaşamında Psikolojik Taciz. Ankara: ÇASGEM; 2013.
• Karakuş H. Mobbingin Hemşireler ve İş Tatmini Üzerine Etkileri: Sivas İli Örneği. Doktora Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2011.
• İzmir G, Fazlıoğlu A. İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu. Ankara: TBMM; 2011.
• Shelton TL. Mobbing, Bullying, & Harassment: A Silent Dilemma in the Workplace. Research Papers. 2011:149.
• Davenport N, Schwartz RD, Elliott GP. Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz. İzmir: Sistem Yayıncılık; 2008.
• Behlül S. Sağlık Çalışanlarının İş Doyumunun ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi: İstanbul İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2015.
• Alkorashy HA, Moalad FB. Workplace violence against nursing staff in a Saudi. International Nursing Review. 2016;63:226-232.
• Xing K, Jiao M, Ma H, Qiao H, Hao Y, Li Y, Wu Q. Physical Violence against General Practitioners and Nurses in Chinese Township Hospitals: A Cross-Sectional Survey. Plos One. 2015;10(11):e0142954.
• Aksakal FN, Karasahin EF, Dikmen AU, Avci E, Ozkan S. Workplace physical violence, verbal violence, and mobbing experienced by nurses at a university hospital. Turk J Med Sci. 2015;45(6):1360-1368.
• Kılıç T, Çiftçi F, Şener Ş. Sağlık Çalışanlarında Mobbing ve İlişkili Faktörler. Journal of Health and Nursing Management. 2016;3(2):65-72.
• Lu H, While AE, Barriball KL. Job satisfaction among nurses: a literature review. International Journal of Nursing Studies. 2005;42(2):211-227.
• AbuAlRub R, El-Jardali F, Jamal D, Abu Al-Rub N. Exploring the relationship between work environment, job satisfaction, and intent to stay of Jordanian nurses in underserved areas. Appl Nurs Res. 2016;31:19-23.
• Hulin CL, Judge TA. (2003). Job attitudes. In: Borman WC, Ilgen DR, Klimoski RJJ (Eds.) Handbook of psychology: Industrial and organizational psychology. Hoboken, NJ: Wiley; 2003:255-276.
• Birgili F, Salış F, Özdemir S. Sağlık Çalışanlarının İş Doyumunu Etkileyen Bazı Etmenlerin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;13(2):27-37.
• Yaman E. Yönetim Psikolojisi açısından işyerinde psikoşiddet-MOBBİNG-. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2009.
• Şahin B, Dündar T. Sağlık Sektöründe Etik İklim ve Yıldırma (Mobbing) Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2011;66(1):129-159.
• Einarsen S, Raknes B. (1997). Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence Vict. 1997;12(3):247-263.
• Cemaloğlu N. Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma. Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2007;(42):111-126.
• Baycan F. Farklı Gruplarda Çalışan Gruplarda İş Doyumunun Bazı Yönlerinin Analizi. Bilim Uzmanlığı Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi; 1985.
• Çarıkçı İH, Yavuz H. Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısı: Sağlık Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2009;10:47-62.
• Kara S, Kaya ŞD. Sağlık Çalışanlarının Psikolojik Yıldırma ve Algılanan Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi: Konya İlinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2021;24(2):381-399.
• Köse SD, Köse T, Avcı K. The Role of Self-Efficacy on Job Satisfaction and Burnout. The International Journal of Business & Management. 2017;5(12):225-230.
• Jaradat Y, Nielsen MB, Kristensen P, et al. Workplace aggression, psychological distress, and job satisfaction among Palestinian nurses: A cross-sectional study. Appl Nurs Res. 2016; 32:190-198.
• Aylaz R, Aydoğmuş N, Yayan EH. Hemşirelerin İş Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(1):12-17.
• Zirek ZD. Ebelerin Yıldırma Davranışına (Mobbinge) Maruz Kalma Durumları ve İş Doyumuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
• Talas Ş. Hemşirelere Uygulanan Mobbing ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezii İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2016.
• Yılmaz E. Hastanelerde Kadın Çalışanlara Yönelik Psikolojik Yıldırma (Mobbing) ve İş Tatminine Etkisi: Isparta İlinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2015.
• Gökdemir D. Sağlık Çalışanlarında Mobbing Algısının İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Kamu Hastanesinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2016.
• Karcıoğlu F, Akbaş S. İş yerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010;24(3):139-161.
• Doğan H, Doğan İ. The Relationship Between Mobbing and Job Satisfaction: An Exploratory Study. 1. International Symposium on Sustainable Development, Sarajevo; 2009:265-272.
• Goris S, Ceylan Ö, Taşcı S, Sungur G, Tekinsoy P, Çetinkaya F. Mobbing against Nurses in Turkey: How Does it Affect Job. International Journal of Caring Sciences. 2016;9(3):810-818.
• Olsen E, Bjaalid G, Mikkelsen A. Work climate and the mediating role of workplace bullying related to job performance, job satisfaction, and work ability: A study among hospital nurses. Journal of Advanced Nursing. 2017;73(11):2709-2719.
• Givens JL, Tjia J. Depressed Medical Students' Use of Mental Health Services and Barriers to Use. Academic Medicine. 2002;77(9):918–921.
• Köse SD, Köse T. The effect of job satisfaction on organizational commitment of healthcare personnel. IOSR Journal of Business and Management. 2017;19(01):54-59.