PSYCHODRAMA-BASED INTERVENTION PROGRAMS: A SYSTEMATIC EVALUATION

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 29, 30.04.2021

Deniz Şarlak , Erdinç Öztürk

Öz

This study was carried out to make a systematic review of psychodrama-based intervention research. In this context the words “Psychodrama”, “Psychodrama Systematic Review”, “Psychodrama Systematic Research”, “Psychodrama Meta-Analyses” were screened both in Turkish and English in the titles, abstracts and keywords of scientific work published on electronic platforms like PubMed, Medline, PsycINFO, ResearchGate, DergiPark, Google Academic and Presidency of Higher Education Council Thesis Center between the years 1998-2020. A total of 53 papers were reached and eight studies lacking efficiency, 17 master’s theses and ten case presentations were not included in the study. The compilation study included 18 papers. In collection of the data the Research Abstract Form which was prepared by the researcher to reveal the features of the papers were used. The studies had dependent variables on a variety of subjects as; one for self-affection, one for alexithymia, one for smoking cessation, one for abuse and three for depressive symptoms. Psychodrama-based intervention programs vary between 4 and 21 sessions. As a result of the studies reviewed, the psychodrama-based intervention studies were observed to be effective on people’s skill of establishing empathy, subjective well-being, hopelessness, depressive symptoms, anxious attachment and smoking cessation.

Anahtar Kelimeler

Psychotherapy, Psychodrama, Group therapy

Proje Numarası

-

PSİKODRAMA TEMELLİ MÜDAHALE PROGRAMLARI: SİSTEMATİK BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Bu çalışma psikodrama temelli müdahale araştırmalarının sistematik derlemesini yapmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda PubMed, Medline, PsycINFO, ResearchGate, DergiPark, Google Akademik ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi elektronik platformlarında 1998-2020 yılları arasında yayınlanmış olan bilimsel eserlerin başlık, özet ve anahtar kelimelerinde; “Psikodrama”, “Psikodrama Gözden Geçirme”, “Psikodrama Sistematik Araştırma”, “Psikodrama Meta-Analiz” kelimeleri Türkçe ve İngilizce olarak taranmıştır. Toplamda 53 makaleye ulaşılmış olup; 8 etkililiği olmayan çalışma, 17 lisansüstü tez ve 10 olgu sunumu araştırmaya dahil edilmemiştir. Derleme çalışmasında 18 makale yer almaktadır. Verilerin toplanmasında makalelerin özelliklerini ortaya koymak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Araştırma Özet Formu kullanılmıştır. Çalışmalarda 1 tane öz-şefkat, 1 tane aleksitimi, 1 tane sigara bırakma, 1 tane istismar, 3 tane depresif belirtiler gibi çeşitli konularda bağımlı değişkenler yer almaktadır. Psikodrama temelli müdahale programları 4 ile 21 oturum arasında değişmektedir. İncelenen araştırmalar sonucunda psikodrama müdahale çalışmalarının bireylerin empati kurma becerileri, öznel iyi oluş, umutsuzluk, depresif belirtiler, kaygılı bağlanma ve sigarayı bırakma üzerinde etkili olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikoterapi, Psikodrama, Grup terapisi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Doktora tez çalışmamın başlangıcından sonuna kadar olan süreçte bilgi ve deneyimleri ile yol göstericim olan, gelişimimi destekleyen, hoşgörü, sabır ve etkili iletişim tarzıyla huzur içinde çalışma fırsatı bulduğum çok değerli doktora tez danışmanım Sayın Prof. Dr. Erdinç Öztürk’e katkılarından dolayı teşekkürü borç bilirim.

Kaynakça

• 1. Altınay D. Psikodrama grup terapisi el kitabı. İstanbul: Epsilon Yayınevi; 2015: 36-44.
• 2. Dökmen Ü. Sosyometri ve psikodrama. İstanbul: Remzi Kitapevi; 2017: 52-66.
• 3. Altınay D. Psikodramada çağdaş yaklaşımlar. Epsilon Yayınevi; 2015:48-68.
• 4. Tomic M, Djuric Z, Veljkovic J. Psikodrama yeni başlayanlar için bir rehber. Nobel Akademik Yayıncılık; 2015: 41-52.
• 5. Schützenberger-Ancelin A.Psikodrama: yöntemlerin bir özet sunumu.(Çev: Özbek A.) Ankara: Grup Psikoterapileri Derneği Yayını. 1979: (4); 23-28.
• 6. Özbek A, Leutz G. Psikodrama, grup psikoterapisinde sahnesel etkileşim (2. Baskı). Ankara: Abdülkadir Özbek Psikoterapi Enstitüsü Yayını; 2003: 42-89.
• 7. Kaner S. Psikodrama-kuram, teknik ve araçlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1990; 23(2): 457-480.
• 8. Orkibi HA. Adolescents' Dramatic Engagement Predict Their in-Session Productive Behaviors: a Psychodrama Change Prosess Study. The Art in Psychotherapy. 2017; 55: 46-53.
• 9. Geçtan E. Tiyatro yolu ile ruhsal tedavi "psikodrama". Tiyatro Araştırmaları Dergisi. 1976; 7(7): 103-112.
• 10. Gökler B. Bir grup psikoterapisi yöntemi olarak psikodrama. Türkiye Klinikleri Dergisi. 2017; 3(2): 77-83.
• 11. Blatner A. Morenean approaches: Recognizing psychodrama’s many facets. Journal of Group Psychotherapy, Psychodrama & Sociometry. 2007; 59(4): 159-170.
• 12. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J et. al. The PRISMA Group Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and MetaAnalyses: The PRISMA Statement. 2009.
• 13. Dökmen Ü. Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1988; 21(1): 155-190.
• 14. Işıker Bayezid G, Fırıncı M. Terapide psikodrama ve resimin kullanılmasının savunma tarzları ve sosyal ilişkiler ağı üzerine etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008; (23): 69-80.
• 15. Karataş Z, Gökçakan Z. Psikodrama teknikleri kullanılarak yapılan grup uygulamalarının ergenlerde saldırganlığı azaltmadaki etkisinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2009; 20(4): 357-366.
• 16. Hamamcı Z. Bilişsel davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş psikodramanın temel inançlar üzerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2003; 2(19): 7-13.
• 17. Karataş Z. Psikodrama ile yapılan grup çalışmasının ergenlerin sürekli kaygı düzeylerine etkisi. Çağdaş Eğitim Dergisi. 2009; 34(360): 31-37.
• 18. Türkan D. The effects of psychodrama on young adults’ attachment styles. The Arts In Psychotherapy. 2010; (37): 112-119.
• 19. Aytemur ZA, Pişmişoğlu B, Kılınç O. Ark. Intensive clinic ıntervention plus psychodrama in smoking cessation and effects on cessation outcome. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2012; 32(3): 630-637.
• 20. Ulupınar S. Psikodrama uygulamasının hemşirelik öğrencilerinin sorun çözme becerisine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2014; (15): 55-62.
• 21. Dağlı FŞ, Taşkıran C, Krespi MR ark. Çocuk istismarı ve ihmali eğitiminde psikodrama yönteminin kullanılması. Klinik Psikiyatri. 2015; (22): 175-186.
• 22. Gökkaya F, Özdel O. Rehber öğretmenlerin mesleksel tükenmişliğini azaltmada psikodramanın etkinliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2016; 17(5): 354-361.
• 23. Bakalım O, Yörük C, Şensoy G. Psikodrama grup yaşantısının rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinin öz-duyarlık düzeylerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 17(67): 949-968.
• 24. Orkibi H, Azoulay B, Snir S, et al. In‐session behaviours and adolescents' self‐concept and loneliness: A psychodrama process–outcome study. Clinical psychology & psychotherapy. 2017; 24(6): 1455-1463.
• 25. Şarlak D, Öztürk E. Görme engelli bireylerin depresif belirtilerine yönelik psikodrama temelli grup uygulaması. Mediterranean Journal of Humanities. 2019; 9(1): 301-314.
• 26. Servotte JC, Bragard I, Szyld D et al. Efficacy of a short role-play training on breaking bad news in the emergency department. Western Journal of Emergency Medicine. 2019; 20(6): 893-902.
• 27. Ulusoy Y, Güçray SS. Effect of encounter group application ıntegrated with psychodrama techniques on codependency. Current Approaches In Psychiatry. 2019; 11(1): 246-260.
• 28. Wang Q, Ding F, Chen D, et al. Intervention effect of psychodrama on depression and anxiety: a meta-analysis based on Chinese samples. The Arts in Psychotherapy. 2019; 1-49.
• 29. Öz Soysal FS. Psikodrama yaklaşımına dayalı grupla psikolojik danışmanın kız ergenlerde akran ilişkilerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 2020; 45(203): 231-251.
• 30. Karataş Z. Psikodrama uygulamasının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş ve umutsuzlukları üzerindeki etkisi. Eğitim ve Bilim. 2014; 39(173): 118-128.
• 31. Göveç Taşpınar N, Başgül ŞS. psikodrama ve bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile grup çalışmasının sınav kaygısı üzerindeki etkileri. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2017; 5(1): 1-5.
• 32. Kipper DA. Ritchie TD. The effectiveness of psychodramatic techniques: a meta-analysis. Group dynamics, theory, research and practice. 2003; 7(1): 13-25.
• 33. Liberali R, Grosseman S. Use of psychodrama in medicine in brazil: a review of the literature. Interface-Comunicação, Saúde, Educaçã. 2015; 19(54): 561-571.
• 34. Kellermann PF. Outcome research ın classical psychodrama. Small Group Behavior. 1987; 18(4): 459-469.