COPRAS ve MOORA Yöntemlerinin Depo Yeri Seçim Problemine Uygulanması

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 23 - 42, 30.06.2016

Aşır Özbek Emel Erol

Öz

Günümüzde artan rekabet ortamında işletmelerin, fark oluşturmak ve rakiplerinin önüne geçmek için izlediği stratejilerden birisi de lojistik faaliyetler içerisinde yer alan uygun depolama yerinin belirlenmesidir. Uygun depo yerinin belirlenmesiyle hizmet kalitesinin artırılması ve maliyetlerin azaltılması hedeflenmektedir. İşletmelerin stratejilerine uygun depo yeri seçimi, ciddiye alınması gereken önemli bir karardır. Sonradan değiştirilmesi güç olan ve ciddi maliyetlere sebep olabilecek bir depo yatırımı, birçok faktörün dikkate alınmasını gerektiren karar verme sürecidir.

Bu çalışma ile depo yeri karar problemine çözüm sunmak amaçlanmıştır. Bu amaçla çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), Basit Ağırlıklı Toplama (BAT), Complex Proportional Assessment (COPRAS) ve Multi-Objective Optimization on the basis of Ratio Analysis (MOORA) tekniklerinin kullanıldığı bütünleşik bir model önerilmiştir. Depo yeri seçiminde ölçüt ağırlıkları AHS ile belirlenirken karar seçeneklerinin sıralanması ise BAT, COPRAS ve MOORA yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Her üç yönteme göre de en uygun depo yerinin C seçeneği olduğu anlaşılmıştır. B ve A seçeneklerinin ise yine her iki yönteme göre daha az uygun olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Depo Yeri Seçimi, Lojistik, BAT, COPRAS, MOORA

Kaynakça

• Afshari, A. R., Mojahed, M., Yusuff, R. M., Hong, T. S., Ismail, M. Y., (2010), “Personnel Selection Using ELECTRE”, Journal of Applied Sciences, 10, s. 3068-3075.
• Aksoy, E., Ömürbek, N. ve Karaatlı, M. (2015) "AHP Temelli MULTIMOORA ve COPRAS Yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin Performans Değerlendirmesi", Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), s. 1-28.
• Aktepe, A. ve Ersöz, S., (2014), "AHP-VIKOR Ve MOORA Yöntemlerinin Depo Yeri Seçim Probleminde Uygulanması", Journal Of Industrial Engineering (Turkish Chamber Of Mechanical Engineers), 25(1-2), s. 2-15.
• Ashrafzadeh, M., Rafiei, F. M., Isfahani, N. M., Zare, Z., (2012), "Application of fuzzy TOPSIS method for the selection of Warehouse Location: A Case Study", Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(9), s. 655-671.
• Birsel, A., Cerit, A. G., (2009), “Lojistik İşletmelerinin Kuruluş Yeri Seçiminde Arazi Faktörü,” Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Brauers, W. K. M., Zavadskas, E. K., (2006), "The MOORA method and its application to privatization in a transition economy", Control and Cybernetics, 35(2), s. 445.
• Brauers, W. K. M., Zavadskas, E. K., (2010), "Project management by MULTIMOORA as an instrument for transition economies", Technological and Economic Development of Economy, 1, s. 5-24.
• Chatterjee, P. ve Chakraborty, S. (2012) "Material selection using preferential ranking methods", Materials & Design, 35, s. 384-393.
• Chatterjee, P., Athawale, V. M. ve Chakraborty, S. (2011) "Materials selection using complex proportional assessment and evaluation of mixed data methods", Materials & Design, 32(2), s. 851-860.
• Chen, C. T., (2001), "A fuzzy approach to select the location of the distribution center", Fuzzy sets and systems, 118(1), s. 65-73.
• Chen, C., (2009), “A Decision Model of Field Depot Location Based on the Centrobaric Method and Analytic Hierarchy Process (AHP)", International Journal of Business and Managament, 4(7), s. 71-75.
• Colson, G., Dorigo, F., (2004), “A Public Warehouses Selection Support System”, European Journal of Operational Research, 153, s. 332-349.
• Çaka, E., (2012), " Tedarik Zinciri Yönetiminde Choquet İntegral Yöntemi İle Depo Yeri Seçimi", İstanbul Teknik Üniversitesi,İstanbul.
• Demirel, T., Demirel, N. Ç., Kahraman C., (2010), "Multi-Criteria Warehouse Location Selection Using Choquet İntegral", Expert Systems with Applications, 37, s. 3943–3952.
• Dey, B., Bairagi, B., Sarkar, B., Sanyal, S. K., (2013), "A hybrid fuzzy technique for the selection of warehouse location in a supply chain under a utopian environment", International Journal of Management Science and Engineering Management, 8(4), s. 250-261.
• Dey, B., Bairagi, B., Sarkar, B., Sanyal, S. K., (2015), " Warehouse location selection by fuzzy multi-criteria decision making methodologies based on subjective and objective criteria", International Journal of Management Science and Engineering Management, s. 1-17.
• Drezner, Z., Scott, C., Song, J. S. (2003), "The central warehouse location problem revisited", IMA Journal of Management Mathematics, 14(4), s. 321-336.
• Durmuş, A., Türk, S. S., (2014), "Factors Influencing Location Selection of Warehouses at the Intra-Urban Level: Istanbul Case", European Planning Studies, 22(2), s. 268-292.
• Durmuş, A., (2010), " Lojistikte Depo Yer Seçimine Etki Eden Faktörlerin Modellenmesi: İstanbul Örneği", İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Ersöz, F., Atay, A., (2011), Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde MOORA Yöntemi, YAEM2011 Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği 31.Ulusal Kongresi, Sakarya Üniversitesi, 31, s. 78-87.
• Hidaka, K. ve Okano, H., (1997), "Simulation-based approach to the warehouse location problem for a large-scale real instance", In Proceedings of the 29th conference on Winter simulation , s. 1214-1221.
• Kaklauskas, A., Zavadskas, E. K. ve Raslanas, S. (2005) "Multivariant design and multiple criteria analysis of building refurbishments", Energy and Buildings, 37(4), s. 361-372.
• Karmaker, C. ve Saha, M., (2015), "Optimization of warehouse location through fuzzy multi-criteria decision making methods", Decision Science Letters, 4(3), s. 315-334.
• Korpela, J., Tuominen, M., (1996), “A Decision Aid in Warehouse Site Selection” ,International Journal of Production Economics, 45, s. 169-180.
• Kratica, J., Tosic, D., & Filipovic, V., (1998), "Solving the uncapacitated warehouse location problem by sga with add-heuristic", In XV ECPD International Conference on Material Handling and Warehousing, s. 167.
• Maity, S. R., Chatterjee, P. ve Chakraborty, S. (2012) "Cutting tool material selection using grey complex proportional assessment method", Materials & Design, 36, s. 372-378.
• Malmira, B., Moeinb, R., Chaharsooghic, S. K., (2015), "Selecting warehouse location by means of the balancing and ranking method with an interval approach", Proceedings of the 2015 International Conference on Industrial Engineering and Operations Management Dubai, United Arab Emirates (UAE).
• Michel, L., Van Hentenryck, P. ,(2004), "A simple tabu search for warehouse location", European Journal of Operational Research, 157(3), s. 576-591.
• Özcan, T., Çelebi, N., Esnaf, Ş., (2011), "Comparative Analysis of Multi Criteria Decision Making Methodologies and Implementation of a Warehouse Location Selection Problem", Expert Systems with Applications, 38, s. 9773–9779.
• Özçakar, N., Görener, A., Arıkan, V., (2012), "Depolama sistemlerinde sipariş toplama işlemlerinin genetik algoritmalarla optimizasyonu", YÖNETİM: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 71, s. 118-144.
• Özdağoğlu, A. (2013) "İmalat İşletmeleri İçin Eksantrik Pres Seçeneklerinin COPRAS Yöntemi İle Karşılaştırılması",Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8).
• Pang, J., Zhang, G., Chen, G., (2011), “ELECTRE I decision model of reliability design scheme for computer numerical control machine”, Journal of Software, 6(5), s. 894-900.
• Petkovic, D., Madic, M. ve Radenkovic, G. (2015) "Selection of the most suitable non-conventional machining processes for ceramics machining by using MCDMs", Science of Sintering, 47(2), s. 229.
• Stanujkic, D., Djordjevic, B. ve Djordjevic, M. (2013) "Comparative analysis of some prominent MCDM methods: A case of ranking Serbian banks", Serbian Journal of Management, 8(2), s. 213-241.
• Stanujkic, D., Magdalinovic, N., Jovanovic, R., Stojanovic, S., (2012), "An objective multi-criteria approach to optimization using MOORA method and interval grey numbers" Technological and Economic Development of Economy,18(2), s. 331-363.
• Vlachopoulou, M., Silleos, G., Manthou, V., (2001), “Geographic Information Systems in Warehouse Site Selection Decisions” ,International Journal of Production Economics, 71, s. 205-212.
• Yılmaz, B., Dağdeviren, M., Akçayol, M. A., (2011), "Hızlı Tüketim Malları Depo Yeri Seçimi Problemi İçin Genetik Algoritma İle Bir Çözüm", XI. Üretim Araştırmaları Sempozyumu, s. 485-494.