İdarenin Sorumluluğu Ve Danıştay Kararlarındaki Görünümüne Genel Bakış

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 211 - 235, 31.12.2016

Aysema Pelin Şaşmaz

Öz

1982 Anayasasının 40’ıncı maddesi, “Kişinin, resmi görevliler tarafından vaki haksız işlemler sonucu uğradığı zarar da, kanuna göre, Devletçe tazmin edilir. Devletin sorumlu olan ilgili görevliye rücu hakkı saklıdır.” hükmüyle ve 125’inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince, “İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” hükümleriyle; idarenin mali sorumluluğunun varlığını bireyler nezdinde güvence altına almıştır. İdarenin sorumluluğu kavramı, genel olarak Özel Hukuk’taki sorumluluk kavramıyla benzer unsurlar içermektedir. Fakat İdare Hukuku'nun kendine özgü yapısı ve devlet ile vatandaşın karşılıklı konumları sebebiyle farklılık ortaya çıkmaktadır. İdare Hukuku’nun kendine özgü yapısı yargı içtihatlarıyla gelişen bir hukuk dalı olmasından kaynaklanmaktadır ve idare hukukuna özgü kurumlar bu içtihatlar ışığında geliştirilmektedir. Bu çerçevede, Danıştay’ın verdiği kararlar İdare Hukuku’ndaki sorumluluk kavramının diğer hukuk dallarından ayrılan yönlerini ortaya koymakta ve uygulamanın çeşitliliğini etkilemektedir.

Bu çalışmada, genel olarak idarenin sorumluluğunun kapsamı ve Danıştay’ın kararları ortaya konularak İdare Hukuku’na özgü bazı uygulamalar açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İdarenin Sorumluluğu, Danıştay, İdare Hukuku, İçtihat, Sosyal Risk

Kaynakça

• Akyılmaz, B. (2005),“Sosyal Risk İlkesi ve Uygulama Alanı”, GÜHFD , C.9, S.1-2
• Antalya, G. (2012), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta, İstanbul
• Ayaydın, C. (2011), “İdari Yargı’nın Sahip Olduğu İşlevler ve Tabi Olduğu Sınırlamalar Hakkında Bazı Tespitler ve Değerlendirmeler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, “PROF. DR. İL HAN ÖZAY'A ARMAĞAN”
• Azrak, A. Ü. (1980), “İdarenin Muhatara (Sosyal Risk) Kuramına Göre Kusursuz Sorumluluğu”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu , Ankara 12-13 Mayıs 1979, İstanbul
• Başpınar, R. (1986), Tam Yargı Davaları, Yüz Yıl Boyunca Danıştay 1868-1968, Ankara: Danıştay Matbaası
• Çağlayan, R. (2009), “Risk İlkesi Gereğince İdarenin Kusursuz Sorumluluğu Bağlamında Sosyal Risk İlkesi”, Gazi Üniversitesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu 28-29 Mayıs, Ankara
• Duran, L.(1974), Türkiye İdaresinin Sorumluluğu, Sorumluluğun Temeli ve Sebepleri Sorumluluğa Yol Açan Olgular, TODAİE Yayınları, Ankara, Sevinç Matbaası
• Eren, F. (2014), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin, Ankara
• Esin, Y. (1980), “İdarenin Muhatara (Sosyal Risk) Kuramına Göre Kusursuz Sorumluluğu”, “Tartışmalar” Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu , Ankara 12-13 Mayıs 1979, İstanbul
• Gözler, K. (2003), İdare Hukuku, C. II,Ekin, Bursa
• Gözübüyük, Ş., Tan, T. (2016), İdare Hukuku Cilt I Genel Esaslar, Turhan Kitapevi, Ankara
• Karahasan, M. R. (1995), Sorumluluk Hukuku, Beta, İstanbul
• Lemothe, A. L. G. Dutheillet, (Çeviren : Prof. S. Derbil) (1960), “İdarenin Haksız Fiil Dolayısiyle Mesuliyeti Konusunda Fransız Kamu Hukukundaki Gelişmeler”, AÜHFD, C. 17, S. 1-4
• Nomer, H. N. (2013), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 13. Bs., Beta, İstanbul
• Onar, S. S. (1944), İdari Tasarrufların, İdari Kaza ve İdari Davaların Mahiyeti, Beşinci Üniversite Haftası Van, İstanbul
• Örücü, E. (1970), “Sosyal Kamu Hizmeti”, İÜHFM, C. 36, S. 1-4
• Özay, İ. H (2002)., Gün Işığında Yönetim, Alfa, İstanbul
• Özdemir, N. (1963), Hizmet Kusuru Teorisi ve İdarenin Sorumluluğu, Yeni Desen Matbaası, Ankara
• Reisoğlu, S. (2013), Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Bs.,Beta, İstanbul
• Yayla, Y. (2014), İdare Hukuku, Beta, İstanbul, 2009, s:3451 Halil KALABALIK, İdare Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları, Sayram, Konya
• Yıldız, H. (2015), “İdarenin Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağı Meselesi”, TBBD, S.116
• Yaşar, H. N.(2008), “İdarenin Sorumluluğu Üzerine Düşünceler”, İÜHFM, C.66,S.1