Kamu Yönetiminde Çöküş mü Yoksa Dönüşüm mü?

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2-1 - KAYFOR23 Özel Sayısı, 87 - 99, 31.12.2023

Murat İnce , Yusuf Pustu

Öz

Bu çalışmada modern kamu yönetiminde tanık olunan tarihsel dönemler kapitalist toplum formasyonunun tamamlayıcı unsurları olarak ele alınmakta ve bu kapsamda kamu yönetimi literatüründe son zamanlarda öne çıkan bir tema olarak kamu yönetiminde çöküş nosyonunun tartışmaya açılması amaçlanmaktadır. 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan modern kamu yönetimine doğumundan günümüze kadar kabaca iki temel paradigmanın egemen olduğunu söylemek mümkündür. Bu paradigmalardan ilki, tüm dünyada 1960’lı yıllara kadar varlığını güçlü bir biçimde sürdüren ve temelde weberyen devlet anlayışının zihinsel çerçevesini yansıtan bürokratik paradigmadır. Modern kamu yönetimine egemen olan ikinci paradigma ise demokratik paradigmadır. Bürokratik devlet anlayışının katı kurumsal/işlevselci zihniyetine güçlü bir itiraz olarak 1960’lı yıllardan itibaren yükselen demokratik paradigmada, özellikle temsili demokrasinin demokrasi açığı sorunsallaştırılır. Her iki paradigma da modern kamu yönetiminin biçimlenmesinde etkili olmaya devam etmektedir. Esasında bu paradigmaların bir bütün olarak kamu yönetiminin varlık gerekçesinin kurucu unsurları olarak değerlendirilmesi gerekir. Kanaatimizce modern kamu yönetimine egemen olan bürokratik ve demokratik paradigmalar içinde yaşadığımız kapitalist siyasal/toplumsal formasyonların eş görüngüleri olarak görülmelidir. Dolayısıyla günümüz kamu yönetimlerinde yaygın bir biçimde gözlemlenen bir olgu olarak bürokratik paradigmanın gerileyişini tek başına modern kamu yönetiminin bir çöküş emaresi olarak değerlendirmek hatalıdır. Sonuç olarak halihazırda tanıklık etmekte olduğumuz modern devlet ve kamu yönetimindeki köklü değişim sürecini demokratik paradigmanın yeniden yükselişine kapı aralayabilecek güçlü potansiyelleri barındıran bir dönüşüm süreci olarak resmetmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Anahtar Kelimeler

bürokratik paradigma, Kamu yönetiminde dönüşüm, demokratik paradigma

Teşekkür

KAYFOR 2023 ÖZEL SAYISI İÇİN

Kaynakça

• Anderson, J. E. (2003). Public Policy Making: An Introduction 5th Edition, Newyork: Houghton Mifflin Company.
• Eryılmaz, B. (2021). Bürokrasi ve Siyaset, Bürokratik Devletten Etkin Yönetime, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Bailey, S.K. (1968). “Objectives of the Theory of Public Administration” in J.C. Charleswarth (Ed), Theory and Practice of Public Administration.
• Behn, Robert (1998). “The New Public Management Paradigm and the Search for Democratic Accountability”, International Public Management Journal - INT PUBLIC MANAG J. 1. 131-164. 10.1016/S1096-7494(99)80088-9.
• Bovens, M. (2007). “Analysing and Assessing Accountability: A Conceptual Framework 1”, European Law Journal, 13: 447–468.
• Farazmand, Ali. (2012). “The Future of Public Administration Challenges and Opportunities-A Critical Perspective”, Administration & Society, 44, No. 4: 487-517.
• Güzelsarı, Selime (2004) “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları”, A.Ü.SBF-GETA Tartışma Metinleri, No.66, Mart 2004.
• Habermas, J. (1996). İletişimsel Eylem Kuramı, (Çev.) M. Tüzel, Kabalcı Yayınevi: İstanbul.
• Habermas, J. ve Apel, K. O. (2020). Söylem Etiği, (Çev.) Seyit Coşkun, Fol Kitap, İstanbul.
• Hafer, J. A. (2016). “Public Administration’s Identity Crisis and the Emerging Approach that May Alleviate It”, Hatfield Graduate Journal of Public Affairs:Vol. 1: Iss. 1, Article 6.
• Hindle, T. (2014). Yönetimde Çığır Açan Fikirler ve Gurular (Çev.) Şensoy, Ü., Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1.Baskı, İstanbul.
• İnce, M. (2020). “Kamuda Performans Yönetiminin Yerleşmesinde Sayıştayın Rolü”, içinde Kamuda Performans Yönetimi: Kavram, Kuram ve Uygulama, (Ed.) Eren V., Eroğlu H. Tuğba, Nobel Yayıncılık, 237-270.
• Jenkins R. (2007). “The Role of Political Institutions in Promoting Accountability”, Performance Accountability and Combating Corruption, (Ed.) Anwar Shah, Washington, D.C., The World Bank.
• Jacob T.; L. B. Andersen; Carsten G., ve Kurt K. K. (2020). Public Governance Paradigms, Elgaronline, DOI: https://doi.org/10.4337/9781788971225.00007.
• Köseoğlu, Ö. (2015). “Kamu Politikası Sürecinde Karar Verme Modelleri”, M. Yıldız ve M. Z. Sobacı (Ed.), içinde Kamu Politikası Kuram ve Uygulama 2nd Edition (s. 244-264), Ankara: Adres Yayınları.
• McSwite, O. C. (1997). “Postmodernism And Public Administration's Identity Crisis”, Public Administration Review, 55, No. 2: 174-181.
• Mueller, C. D. (1993). “Public Choice: A Survey” (Ed), Edward Elgar, “The Public Choice Approach to Politics” In Economist of The Twentieth Century.
• Odabaş, H. (2019). “James M. Buchanan ve Liberal Politik İktisat”, SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Yayınları: ISBN: 978-605-68961-5-6.
• Osborne, D. ve Gaebler, T. (1992). Reinventing Government: How to Entrepreneurial Spirit is Transforming the Public Sector, Penguin, New York.
• Özer, M. A. ve Kartal, M. (2021). “Kamu Tercihi ve Yönetimde Karar Verme: Teorik Bir Değerlendirme”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 10(26), 46-74.
• Parlak, B.; Doğan, K. C. (2022). The Handbook of Public Administration, Vol. 1, ISBN: 978-2-38236-299-0, Livre de Lyon, Lyon.
• Riccucci, Norma M. (2001). “The Old Public Management Versus The New Public Management: Where Does Public Administration Fit In?”, Pubic Administration Review, 61, 2.
• Riggs, F. W. (1961). “The Ecology of Public Administration”, Asia Publishing, London.
• Riggs, F.W. (2006). “The Prizmatic Model: Conceptializing Transitional Societies”, (17-61), Comparative Public Administration Essential Readings, (Ed.) Eric Otenyo ve Nancy Lind), Elsevier Press, USA.
• Roethlisberger, F. J. ve Dickson, W. J. (2003). Management and the Worker (Vol. 5), Psychology Press.
• Simon, H. A. (2016). “Yönetim Atasözleri”, (Ed.) J. M. Shafritz ve A. C. Hyde, Kamu Yönetimi Klasikleri (Çev. Altuntop, S.) Global Politika ve Strateji Yayınları, Ankara.
• Şaylan, G. (2023). Bir Bilim Dalı Olarak Kamu Yönetiminin Yükselişi ve Çöküşü, İmge Yayınları, Ankara.
• Taner, A. ve İnce, M. (2021). Kamu Yönetiminde Etik Kriz, Son Çağ Yayıncılık, Ankara.
• Taylor, F. W. (1911). The Principles of Scientific Management, Harper, New York.
• Yılmaz, V. ve Telsaç, C. (2021). “Weber’in Bakış Açısından Otorite ve Bürokrasi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 34, 42-52.
• Weber, M. (1987). Sosyoloji Yazıları, (Çev.) Parla, T., 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Wilson, W. (1887). “The Study of Administration”, Political Science Quarterly, 2(2), 197-222.