1960 Sonrası Toplumsal Hareket Teorileri ve Çerçeveleme Teorisinin Önemi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 143 - 166, 30.12.2023

Sabriye Keskin

Öz

Toplumsal hareketler, kolektif davranışların özgün bir türü olmakla birlikte ortak bir amaç için planlı, organize ve genelde örgütlü olarak hareket eden, kalıcı etkiler ve sonuçlar elde eden kolektif yapıyı ifade etmektedir. Toplumsal hareketler kamu politikası yapmanın ayırt edilebilir bir yolu olarak görülmektedir. 1960 sonrası dönemde ortaya çıkan çeşitli hareketlerle birlikte toplumsal hareketlerin nasıl ve neden ortaya çıktığı, hareketlerin süreçlerine yönelik teoriler geliştirilmiştir. Bu teoriler kaynak seferberliği teorisi, politik süreç teorisi, yeni toplumsal hareketler teorisi ve çerçeveleme teorisidir. Çerçeveleme teorisi, diğer teorilerden farklı olarak hareketin ortaya çıkması ve sürdürülmesi için mikro nedenlere odaklanmıştır. Mikro mobilizasyon ve sosyal psikolojinin hareketler için önemini vurgulamaktadır. Bu bağlamda çerçeveleme teorisi, toplumsal hareketlerin oluşumu, harekete katılımın sürdürülmesi ve katılımın arttırılması için stratejik görevleri anlatmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada, toplumsal hareket teorileri açıklanmış ve çevçeveleme teorisinin diğer teorilerden farkları ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Hareketler, Toplumsal Hareket Teorileri, Çerçeveleme Teorisi

Kaynakça

• Aslan, C. (2016). Sosyal Hareketler Sosyolojisi Toplumsal Fay Hatlarının Anatomisi (1.). Karahan Kitapevi.
• Benford, R. D. (1993). “ You Could be The Hundreth Monkey ”: Collective Action Frames and Vocabularies of Motive Within the Nuclear Disarmament Movement. The Sociological Quarterly, 34(2), 195–216.
• Benford, R. D., & Snow, D. A. (2000). Framing Processes and Social Movements: An Overview and Assessment. Annual Review of Sociology, 26, 611–639.
• Buechler, S. M. (2004). The Strange Career of Strain and Breakdown Theories of Collective Action. In D. A. Snow, S. A. Soule, & H. Kriesi (Eds.), The Blackwell Companion to Social Movements (1st ed., pp. 47–66). Blackwell Publishing.
• Buechler, S. M. (2016). Understanding Social Movements Theories from the Classical Era to the Present (2nd ed.). Routledge.
• Çetinkaya, D. (2008). Toplumsal Hareketler Tarih, Teori ve Deneyim (K. Ünüvar (Ed.); 1st ed.). İletişim Yayınları.
• Cohen, J. (2016). Strateji ya da Kimlik: Yeni Teorik Paradigmalar ve Sosyal Hareketler. In K. Çayır (Ed.), Yeni Sosyal Hareketler (pp. 101–112). Kaknüs Yayınları.
• Della Porta, D., & Diani, M. (2020). Toplumsal Hareketler (Çetinkasap Devrim (Ed.); 1st ed.). Türkiye İş Banknası Kültür Yayınları.
• Diani, M. (1992). The Concept of Social Movement. The Sociological Review, 40(1), 1–25. https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.1992.tb02943
• Edwards, B., & McCarthy, J. D. (2004). Resources and Social Movement Mobilization. In H. K. David A. Snow, Sarah A. Soule (Ed.), The Blackwell Companion to Social Movements (1st ed., pp. 116–152). Blackwell Publishing.
• Flynn, S. I. (2011). Types of Social Movements. In S. The Editors of Press (Ed.), Theories of Social Movemements (1st ed., pp. 28–38). Salem Press.
• Gamson, W. A. (1995). Constructing Social Protest. In H. Johnston & B. Klandermans (Eds.), Social Movements and Culture (pp. 85–106). Univertsity of Minnesota Press.
• Gamson, W. A., & Meyer, D. S. (1996). Framing Political Opportunity. In D. McAdam, J. D. McCarthy, & M. N. Zald (Eds.), Comparative Perspectives on Social Movements (pp. 275–290). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/cbo9780511803987.014
• Giddens, A. (2012). Sosyoloj (1st ed.). Kırmızı Yayınları.
• Goffman, E. (1974). Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience. Northeastern University Press. https://doi.org/10.1176/ajp.132.10.1093-a
• Goodwin, J., & Jasper, J. M. (1999). Caught in a Winding, Snarling Vine: The Structural Bias of Political Process Theory. Sociological Forum, 14(1), 27–54. https://doi.org/10.1023/a:1021684610881
• Johnston, H. (1995). A Methodology for Frame Analysis: From Discourse to Cognitive Schemata. In H. Johnstan & B. Klandermans (Eds.), Social Movements and Culture (pp. 217–246). University of Minnesota Press.
• Kendall, D. (2012). Sociology in Our Times: The Essentials (8th ed.). Cengage Learning.
• Kendall, D. (2020). Sociology in Our Times: The Essentials - Diana Kendall - Google Kitaplar. Cengage Learning. https://books.google.com.tr/bookshl=tr&lr=&id=FGj6DwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=Sociology+in+Our+Times:+The+Essentials&ots=wuyq9Ai3du&sig=vRv1HSPFexdxApPqt3JjJyFCFEA&redir_esc=y#v=onepage&q=Sociology in Our Times%3A The Essentials&f=false
• Klandermans, B. (1984). Mobilization and Participation: Social-Psychological Expansisons of Resource Mobilization Theory. American Sociological Review, 49(5), 583. https://doi.org/10.2307/2095417
• Kökalan Çımrın, F. (2009). Küreselleşme Sürecinde Sosyal Bir Hareket Olarak Karşı Küreselleşme Hareketler/ Türkiye Sosyal Forum Örneği. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Le Bon, G. (2018). Kitlelerin Psikolojisi (1st ed.). BilgeSu Yayıncılık.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü (2nd ed.). Bilim ve Sanat Yayınları.
• McAdam, D. (1982). Political Process and the Development of Black Insurgency 1930–1970. University of Chicago Press.
• McAdam, D. (1996). Conceptual Origins, Current Problems, Future Direction. In D. McAdam, J. D. McCarthy, & Meyer N. Zald (Eds.), Comparative Perspectives on Social Movements: Political Opportunities, Mobilizing Structures, and Culturel Framing (pp. 23–40). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/cbo9780511803987.003
• McAdam, D. (1999). Political Process and the Development of Black Insurgency, 1930-1970 (2nd ed.). The University of Chicago Press.
• Mccarthy, J. D., & Zald, M. N. (1977). Resource Mobilization and Social Movements: A Partial Theory’. Ajs, 82(6), 1212–1241. http://www.journals.uchicago.edu/t-and-c Melucci, A. (1980). The new social movements: A theoretical approach. Social Science Information, 19(2), 199–226. https://doi.org/10.1177/053901848001900201
• Melucci, A. (1996). Challenging Codes: Collective Action in The Information Age (J. C. Alexander (Ed.)). Cambridge University Press.
• Melucci, A. (2016). Çağdaş Hareketlerin Sembolik Meydan Okuması. In K. Çayır (Ed.), Yeni Sosyal Hareketler (2., pp. 75–97). Kaknüs Yayınları.
• Meyer, D. S., & Minkoff, D. C. (2004). Conceptualizing political opportunity. Social Forces, 82(4), 1457–1492. https://doi.org/10.1353/sof.2004.0082
• Offe, C. (2016). Yeni Sosyal Hareketler: Kurumsal Politikanın Sınırlarının Zorlanması. In K. Çayır (Ed.), Yeni Sosyal Hareketler Hareketler (2., pp. 47–74). Kaknüs Yayınları.
• Oliver, P., & Johnston, H. (2000). What a Good Idea! Ideologies and Frames in Social Movement Research. Mobilization: An International Jounial, 5(1), 37–54. https://doi.org/10.17813/maiq.5.1.g54k222086346251
• Rucht, D. (1990). Campaigns, Skirmishes and Battles: Anti-Nuclear Movements in The USA, France and West Germany. Industrial Crisis Quarterly, 4(3), 193–222. https://doi.org/https://doi.org/10.1177/108602669000400304
• Snow, D. A. (2004). Framing Processes, Ideology, and Discursive Fields. In D. A. Snow, S. A. Soule, & H. Kriesi (Eds.), The Blackwell Companion to Social Movements (pp. 380–412). Blackwell Publishing.
• Snow, D. A. (2008). Elaborating The Discursive Contexts of Framing: Discursive Fields and Spaces. Studies in Symbolic Interaction, 30, 3–28. https://doi.org/10.1108/s0163-239620140000042016
• Snow, D. A. (2013a). Framing and social movements. In D. A. Snow, D. Della Porta, B. Kalndermans, & D. McAdam (Eds.), The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements (pp. 1–6). Blackwell Publishing. https://doi.org/10.1177/14614456231154734
• Snow, D. A. (2013b). Social movements. In The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements. https://doi.org/10.1002/9781405198431.wbespm192
• Snow, D. A., & Benford, R. (1988). Ideology, Frame Resonance, and Participant Mobilization. International Social Movement Research, February, 197–218.
• Snow, D. A., & Benford, R. (1992). Master Frames and Cycles of Protest. In A. Morris & C. M. Mueller (Eds.), Frontiers in Social Movement Theory (pp. 133–154). Yale University Press.
• Snow, D. A., Benford, R. D., Mccammon, H. J., Hewitt, L., & Fitzgerald, S. (2014). THE EMERGENCE, DEVELOPMENT, AND FUTURE OF THE FRAMING PERSPECTIVE: 25+ YEARS SINCE "FRAME ALIGNMENT”*. 19(1), 23–45.
• Snow, D. A., Rochford, E. B., Worden, S. K., & Benford, R. D. (1986). Frame Alignment Processes, Micromobilization, and Movement Participation. American Sociological Review, 51(4), 464. https://doi.org/10.2307/2095581
• Snow, D. A., Vliegenthart, R., & Ketelaars, P. (2019). The Framing Perspective on Social Movements: Its Conceptual Roots and Architecture. In D. A. Snow, S. A. Soule, H. Kriesi, & H. J. McCammon (Eds.), The Wiley Blackwell Companion to Social Movements (2., pp. 392–410). Hoboken, NJ: Wiley Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781119168577.ch22
• Steinberg, M. W. (1998). Tilting The Frame: Considerations on Collective Action Framing From a Discursive Turn. Theory and Society, 27(6), 845–872. https://doi.org/10.1023/A:1006975321345
• Tarrow, S. (1996). States and opportunities: The political structuring of social movements. In D. McAdam, J. D. McCarthy, & M. N. Zald (Eds.), Comparative Perspectives on Social Movements (pp. 41–61). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/cbo9780511803987.004
• Tarrow, S. G. (2011). Power in Movement Social Movements and Contentious Politics (M. Levi (Ed.); 3rd ed.). Cambridge University Press.
• Taylor, V., & Whittier, N. (1995). Analytical Approaches to Social Movements Culture. In H. Johnston & B. Klandermans (Eds.), Social Movements and Culture (pp. 163–187).
• Tilly, C. (2022). Toplumsal Hareketler 1768-2018 (H. Çakır (Ed.); 1st ed.). Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Tilly, C., Castaneda, E., & Wood, J. L. (2020). Toplumsal Hareketler (H. Çakır (Ed.); 1st ed.). Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Touraine, A. (2002). Modernliğin Eleştirisi. Yapı Kredi Yayınları.
• Touraine, A. (2016). Toplumdan Toplumsal Harekete. In K. Çayır (Ed.), Yeni Sosyal Hareketler (2., pp. 31–43). Kaknüs Yayınları.
• Yıldırım, Y. (2020). Sosyal Forum’dan Öfkeliler’e (T. Bora (Ed.); 2nd ed.). İletişim Yayınları.