Türk Kamu Yönetiminde Stratejik Yönetim Anlayışının Gelişimi: Stratejik Planlama Kılavuzları Üzerinden İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 47 - 64, 30.06.2024

Sezai Öztop Zehra Namlı

Öz

Türk kamu yönetiminde özellikle 2000’li yıllardan itibaren vatandaş memnuniyeti, verimlilik, etkinlik, şeffaflık ve hesap verebilirlik gibi unsurları ön plana çıkmıştır. Tüm bu unsurları sağlamak açısından uygun bir teknik olan stratejik yönetim benimsenmiştir. Bu kapsamda Devlet Planlama Teşkilatı, kamu kurumlarını stratejik planlama konusunda yönlendirmek amacıyla 2003 yılında bir stratejik planlama kılavuzu yayınlamış ve değişik niteliğe haiz sekiz kamu kurumunda pilot stratejik planların hazırlanmasına destek vermiştir. 2003 yılındaki ilk kılavuz 2006 yılında Devlet Planlama Teşkilatı, 2018 yılında Kalkınma Bakanlığı ve 2021 yılında ise Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından geliştirilerek güncellenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniği ile incelenen bu kılavuzlarla Türkiye’de stratejik yönetimin gelişimini tespit etmek amaçlanmıştır. Sonuç olarak ise Türkiye’de 2006 yılından itibaren kamu kurumları tarafından başarıyla hazırlanarak uygulamaya konulan stratejik planların gelişmesinde bu kılavuzların önemli rolü olduğu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik Yönetim, Stratejik Planlama Kılavuzu, Türk Kamu Yönetimi

Development Of Strategic Management Approach In Turkish Public Administration: An Examination Through Strategic Planning Guides

Öz

In Turkish public administration, especially since the 2000s, it has brought to the fore elements such as citizen satisfaction, efficiency, effectiveness, transparency and accountability. In order to provide all these elements, strategic management, which is an appropriate technique, has been adopted. In this context, the State Planning Organization published a strategic planning guide in 2003 in order to guide public institutions in strategic planning and supported the preparation of pilot strategic plans in eight public institutions with different qualifications. The first guideline in 2003 was developed and updated by the State Planning Organization in 2006, the Ministry of Development in 2018 and the Presidency of Strategy and Budget in 2021. These guidelines, which are examined with content analysis technique, which is one of the qualitative research methods, aim to determine the development of strategic management in Turkey. As a result, it has been evaluated that these guidelines have an important role in the development of strategic plans that have been successfully prepared and put into practice by public institutions in Turkey since 2006.

Anahtar Kelimeler

Strategic Management, Strategic Planning, Turkish Public Administration

Kaynakça

• Al, H. (2007). Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve Türk Kamu Yönetiminde Yeni Denetim Yaklaşımları. Eryılmaz, B., Eken, M. ve Şen., M. L. (Ed.) içinde Kamu Yönetimi Yazıları: Teoride Değişim, Yeniden Yapılanma, Sorunlar ve Tartışmalar, Ankara: Nobel Yayınları, s.1-23.
• Altan, Y., Kerman, U., Aktel, M. ve Öztop, S. (2013). Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama: Büyükşehir Belediyeleri Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), s. 111-130.
• Altan, Y., Kerman, U. ve Öztop, S. (2011). Belediyelerde Stratejik Planlama Deneyimi: Dönemsel bir Karşılaştırma. Kavruk, H. (Ed.) içinde Kuram ve Yöntem Açısından Türkiye’de Kamu Yönetimi, TODAİE Yayını: 367, s.803-816.
• Bozkurt, P. (2019). Türk Kamu Yönetiminde Stratejik Yönetim ve Politiği: Bir Kamu Kurumu Örneğinde, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çetin, S. (2019). Kamu Sektöründe Stratejik Planlama, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çetinkaya Bozkurt, Ö., Kalkan, A., Öztop, S. ve Şişeci Çeşmeli, M. (2015). Strategic Management Approach in the Metropolitan Municipalities in Turkey: An Analysis on the Statements of Mission, Vision and Core Values, Journal of Global Strategic Management, 9(2), s.62-71.
• Demirkaya, Y. (2021). Türk Kamu Yönetiminde Planlama. Ateş., H. (Ed.) içinde Türk Kamu Yönetimi, Ankara: Savaş Yayınları, s.387-412.
• DPT (2003). Kamu Kuruluşları için Stratejik Planlama Kılavuzu.
• DPT (2006). Kamu İdareleri için Stratejik Planlama Kılavuzu.
• Es, M. ve Öztop, S. (2006). Yerel Yönetimlerde Stratejik Yönetim ve Planlama, Yerel Siyaset Dergisi, 1(5), s.20-26.
• Güven, B. M. ve Bağdigen, M. (2008). Kamu İdarelerinde Stratejik Planlama ve Yönetim, Ankara: Gazi Kitabevi. Kalkan, A. Çetinkaya Bozkurt, Ö., Öztop, S. ve Şişeci Çeşmeli, M. (2015). Common Factors in the SWOT Analyses of Metropolitan Municipalities in Turkey, Journal of Global Strategic Management, 9(1), s.39-50.
• Kerman, U., Altan, Y. ve Öztop, S. (2012). Büyükşehir Belediyeleri ve İl Özel İdarelerinde Stratejik Planlama: Ankara, İstanbul ve İzmir Örneği, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(1), s.89-100.
• Kerman, U., Altan, Y., Aktel, M ve Öztop, S. (2012). Belediyelerde Stratejik Planlama: Ege Bölgesi İl Belediyeleri Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), s.1-15.
• Mirze, S. K. (2014). İşletmelerde Stratejik Planlama El Kitabı, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Öztop, S. (2007). Stratejik Planlamanın Belediyelerde Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi.
• Öztop, S. (2015). Periodical Comparison of Strategic Plans: Antalya Metropolitan Municipality Case, Strategic Public Management Journal, 2, s. 41-55.
• Peker, Ufuk (2020). Stratejik Planlama, İstanbul: Sokak Yayıncılık. SBB (2021). Kamu İdareleri için Stratejik Planlama Kılavuzu. 10.09.2023 tarihinde erişildi. http://www.sp.gov.tr/upload/xSpKutuphane/files/0QRai+Kamu_Idareleri_Icin_Stratejik_Planlama_Kilavuzu_V3_1_.pdf adresinden erişildi. Web: http://www.sp.gov.tr/tr/.
• Şentürk, H. (2005). Belediyelerde Stratejik Planlama, İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Songür, N. (2011). Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama, Ankara: TODAİE Yayın No: 359.
• Yılmaz, K. (2002). Kamu Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Uygulaması, Sayıştay Dergisi, 50-51, s. 67-86.
• Yüksel, F. (2002). Sürekli Değişen Kentsel Faktörler Karşısında Yerel Yönetimlerde Stratejik Planlama Gereği, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 11(1), s.31-41.
• 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Resmi Gazete, Tarih: 24/12/2003, Sayı: 25326.
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Resmi Gazete, Tarih: 23.7.2004, Sayı: 25531.
• 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Resmi Gazete, Tarih: 4.3.2005, Sayı: 25745.
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu, Resmi Gazete, Tarih: 13.7.2005, Sayı: 25874.
• 26179 Sayılı ve 26 Mayıs 2006 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan “Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”.
• 30344 Sayılı ve 26.02.2018 tarihli Resmî Gazete’de Yayımlanan “Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”.
• 31462 Sayılı ve 22.04.2021 tarihli Resmi Gazete’de Yayınlanan “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları ile Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik”.