Turı̇zm Sektörü ve Belı̇rsı̇zlı̇kler Arasındakı̇ İlı̇şkı̇nı̇n Teorı̇k Analı̇zı̇

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 20 - 46, 30.06.2024

İbrahim Halil Uçar , Erkan Alsu

Öz

Turizm endüstrisi, özellikle Avrupa'da, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra hızlı bir büyüme yaşamıştır. Günümüzde turizm, gelişmekte olan ülkelerde önde gelen ekonomik sektörlerden biridir. Küresel krizler, harcanabilir gelirleri azaltarak ve turizm harcamalarını ve talebini düşürerek turizm sektörünü ve ilgili işletmeleri olumsuz etkilemektedir. Turizm sektöründeki talebin esnek yapısı, savaşlar, çevresel ve teknolojik felaketler, terörist saldırılar, ekonomik ve finansal krizler, salgın hastalıklar ve siyasi çalkantılar gibi faktörlerden hızlı ve önemli ölçüde etkilendiği anlamına gelmektedir. Turizm sektöründe yaşanan krizler geniş bir perspektiften incelenebilir. Siyasi istikrarsızlık, sağlık sorunları, doğal afetler, terör eylemleri, sosyo-kültürel çatışmalar, savaşlar, teknolojik ve çevresel felaketler ve ekonomik zorluklar turizm sektörüne ciddi ve bazen kalıcı zararlar verebilir. Bu olumsuz etkiler uzun vadede seyahat alışkanlıklarını değiştirebilir, çünkü insanların hafızalarında kalan olumsuz deneyimler turizm talebini önemli ölçüde etkileyebilir. Çok sayıda çalışma, doğal olaylardan insan kaynaklı olaylara kadar turizm sektörünü etkileyen afet ve krizlerin sayısının arttığını vurgulamıştır. Bu çalışma, turizm ve krizlerin turizm sektöründeki etkilerinin bir analizini sunmaktadır. Turizm sektörü krizlerden en hızlı, en etkin ve en yoğun etkilenen sektörlerden biridir. Krizlere karşı duyarlılığının yanı sıra turizm, esnek ve hızlı toparlanan bir sektör olma özelliğine de sahiptir. Bu durum, turizmin doğası ve turizm aktörlerinin hızlı tepki verme kabiliyeti ve değişken iş yaklaşımlarıyla ilgili olabilir.This study provides an analysis of tourism and the effects of crises in the tourism industry. The tourism sector is one of the fastest, most effectively, and most intensely affected by crises. Alongside its sensitivity to crises, tourism also has the reputation of being a flexible and rapidly recovering sector. This may be related to the nature of tourism and the ability of tourism actors to react quickly and their variable business approach.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Küresel Krizler, Turizm Sektörü, Felaketler, Salgın Hastalıklar

Theoretical Analysis Of The Relationship Between Tourism Sector And Uncertainties

Öz

The tourism industry, especially in Europe, experienced rapid growth after the Second World War. Today, tourism is one of the leading economic sectors in developing countries. Global crises negatively impact the tourism sector and associated businesses by decreasing disposable incomes and reducing tourism expenditures and demand. The flexible nature of demand in the tourism industry means it is rapidly and significantly affected by factors such as wars, environmental and technological disasters, terrorist attacks, economic and financial crises, epidemics, and political upheaval. Crises in the tourism sector can be examined from a broad perspective. Political instability, health issues, natural disasters, terrorist acts, socio-cultural conflicts, wars, technological and environmental catastrophes, and economic hardships can inflict serious and sometimes permanent damage on the tourism industry. These negative impacts can alter travel habits in the long term, as negative experiences that remain in people's memories can significantly affect tourism demand. Numerous studies have highlighted the rising number of disasters and crises impacting the tourism sector, ranging from natural events to man-made occurrences. This study provides an analysis of tourism and the effects of crises in the tourism industry. The tourism sector is one of the fastest, most effectively, and most intensely affected by crises. Alongside its sensitivity to crises, tourism also has the reputation of being a flexible and rapidly recovering sector. This may be related to the nature of tourism and the ability of tourism actors to react quickly and their variable business approach.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Global Crises, Tourism Sector, Disasters, Epidemic

Kaynakça

• Akar, S. (2013). Doğal Afetlerin Kamu Maliyesine ve Makro Ekonomiye Etkileri: Türkiye Değerlendirmesi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı:21, ss.185-206.
• Akkemik, K.A. and Perlaky, D. (2023). Impact Of Covıd-19 On Tourısm: Evıdence From SAM Assesments of Hungary and Turkey, Advances in Hospitality and Tourism Research, 11 (1), ss.140-170.
• Akıncı, Z., Kayalar, M and Demirel, O.N. (2012). Konaklama İşletmelerinde Kriz Yönetimi: Yöneticilerin Kriz Yönetimi Yaklaşımına Yönelik Bir Uygulama, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt: 49, Sayı: 572, ss.79-100.
• Alp, A.İ. (2013). Terörün Ekonomik Etkileri, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi Cilt: 4, sayı:1, ss.1-19.
• Asunakutlu, T., Safran, B and Tosun, E. (2003). Kriz Yönetimi üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:5, Sayı 1, ss.141-163.
• Aymankuy, Y.Ş. (2001). Turizm Sektöründe Kriz Yönetimi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 6 Aralık 2001, ss.105-118.
• Aytaç, N. (2008). ‘’Krizlerin Otel İşletmeleri Üzerine Etkisi: Edirne İli Örneği (2000-2005)’’, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2008, Edirne.
• Avcı, N and Küçükusta, D. (2013). Küresel Ekonomik Krizin Seyahat Acentelerine Etkileri ve Türkiye’de Kriz Yönetimi Uygulamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 4, Yıl: 2013, ss.571-587.
• Baker, D. (2015). Tourism and the Health Effects of Infectious Diseases: Are There Potential Risks for Tourists? International Journal of Safety and Security in Tourism/Hospitality, pp.1-18.
• Barbhuiya, M.R and Chatterjee, D. (2020). Vulnerability and Resilience of the Tourism Sector in India: Effects of Natural Disasters and Internal Conflict, Tourism Management Perspectives 33 (2020) 10061, pp.1-13.
• Beirman, D. (2003). Restoring Tourism Destinations in Crisis, CABI Publishing CAB International Wallingford Oxon OX10 8DE UK.
• Brown, C.B. (2015). Tourism, Crime and Risk Perception: An Examination of Broadcast Media's Framing of Negative Aruban Sentiment in the Natalee Holloway Case and Its Impact on Tourism Demand, Tourism Management Perspektifse 16 (2015),2. pp.66–277.
• Corbet, S., O’Connell.J.F., Efthymiou, M., Guiomard, C and Luceyc, B. (2019). The impact of Terrorism on European Tourism, Elsevier Annals of Tourism Research 75 (2019), pp.1–17.
• Demir, Ç. (2010). 1980-2007 Türkiye Turizm Talebinin Ekonometrik Analizi: Zaman Serisi Yaklaşımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı Doktora Tezi, İzmir, ss.1-183.
• Demir, M., Demir, Ş.Ş., Dalgıç, A and Ergen, D.F. (2021). Impact of COVID-19 Pandemic on the Tourism Industry, An Evaluation from the Hotel Managers' Perspective Journal of Tourism Theory and Research, Volume: 7(1), 202, ss.44-57.
• Durgun, A and Gövdere, B. (2011). 2008 Küresel Krizinin Antalya Konaklama İşletmelerine Etkileri Üzerine Bir Analiz, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Uludağ Cilt XXX, Sayı. 1, pp.139-159.
• Eryılmaz, G. and Kaya, M. (2021). Covid-19 Dönemi Öncesi ve Sonrası Turizm Destinasyonlarına Yönelik Beklentilerin İncelenmesi, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 2021, 4(1), ss.17-36.
• Fırat, A and Açıkgöz, İ. (2011). Konaklama İşletmelerinin Kriz Döneminde Uyguladıkları Pazarlama Stratejilerine Yönelik Bir Uygulama, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), ss.1-21.
• Fletcher, J., Cooper, C., Fyall, A., Gilbert, D and Wanhill, S. (2005). Tourism Principles and Practice, Pearson Education Limited Edinburgh Gate Harlow Essex CM20 2JE England.
• Gençtürk, M., Dalğar, H and Yılmaz, T. (2011). Finansal Krizlerin İşletmelerin Finansman Kararlarına Etkileri: İMKB’de İşlem Gören İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, ss.187-207.
• Gençtürk, M and Usul, H. (2003). Finansal Krizlerin Hisse Yoğunluğu Açısından Şirket Performansına Etkileri ve Bankacılık Sektöründe Bir İnceleme, G.Ü.İ.İ.B.F Dergisi, 3/2003, ss.125-132.
• Glaesser, D. (2007). Crisis Management, Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 8DP, UK.
• Göral. R, (2014). Turizm Sektöründe Stratejik Kriz Yönetimine İlişkin Bütünsel Bir Çerçeve, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 32, ss. 89-101.
• Haque, Z. (2015). The Impact of Economic Crisis on Tourism Industry: A Bangladesh Perspective, International Research Journal of Engineering, IT& Scientific Research, Vol. 1 No. 1, December 2015, pp. 12~23. https://sloap.org/journals/index.php/irjeis/
• Jia, Z., Shia, Y., Jiab, Y and Lia, D. A. (2012). Framework of Knowledge Management Systems for Tourism Crisis Management, Elsevier, Procedia Engineering 29 (2012,) pp.138-143.
• Karaçor, S and Garda, B. (2015) Ekonomik Kriz Döneminde Turizm Pazarlaması. International Conference On Eurasian Economies, ss. 902-907.
• Kesimli, İ. (2011) Turizm Perspektifinden Politik Krizlerin Ekonomiye Yansımaları, Electronic Journal of Vocational Colleges December 2011, pp. 25-42.
• Khan, N., Hassan, A.U., Fahad, S and Naushad,M. (2020). Factors Affecting Tourism Industry and Its Impacts on Global Economy of The World, (March 23,2020). pp.1-32; https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3559353
• Lee, G.O.M. and Warner, M. (2005). The Impact of The SARS Epidemic in Taiwan: Implications for Human Resources, Labour Markets, and Unemployment in The Service Sector, Working Paper Series 08/2005, pp.1-38.
• Lee, G.O. and Warner, W. (2006). Human Resources, Labour-Markets and Unemployment: The Impact of The SARS Epidemic on The Hotel Industry in Singapore, Working Paper Series, 01/2006, pp.1-40. Lundberg, E.D., Krishnamoorthy, M and Stavenga, K.M. (1995) Tourism Economics John Wiley&Sons.Inc.,605 Third Avenue, New York, NY 10158-0012, pp 1-193.
• Manuela, W.S and Vera, M.J (2015). The Impact of Government Failure on Tourism in The Philippines, Elsevier Transport Policy 43 (2015), pp.11-22.
• Mayer, M and Vogt, L. (2016). Economic Effects of Tourism and Its in Fluencing Factors, DE GRUYTER ZfTW 2016; Volume 8(2); pp.169-198.
• Mishkin, F.S. (1996). Understandig Fınancial Crıses: A Developing Country Perspective, National Bureau of Economic Research 1050 Massachusetts Avenue Cambridge, MA 02138 May 1996, pp.1-65.
• Öztürk, S and Gövdere, M. (2010). Küresel Finansal Kriz ve Türkiye Ekonomisine Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yıl.2010, Cilt.15, Sayı.1, ss. 377-397.
• Önal, Y.B. and Berikol, B.Z. (2004). Finansal Krizler ve Konaklama İşletmeleri Üzerine Etkilerinin Araştırılması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, Bahar 2004, ss.47-61.
• Öztürk, Y. and Şimşek, E. (2013). Politik İstikrarsızlıkların Turistlerin Destinasyon Seçimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 1/2 (2013), ss.15-25.
• Păvăluc, C., Brînză, G., Anıchıtı, A and Butnaru, G.I. (2020) COVID-19 Pandemic and Its Effects on The Tourism Sector, CES Working Papers, Volume XII, Issue 2, pp.111-122.
• Porsuk, Ö. and Yorulmaz, F. (2011). Bhopal Kimyasal Kazası: Tarımda Daha Çok Verim İçin (Mi?), Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Ocak, Şubat, Mart, ss. 22-26.
• Purwomarwanto, Y.L. and Ramachandran, J. (2015) Performance of Tourism Sector with Regard to The Global Crisis A Comparative Study Between Indonesia, Malaysia and Singapore, The Journal of Developing Areas, Fall 2015, Vol. 49, No. 4 (Fall 2015), pp. 325- 339.
• Raab, C. and Schwer, R.K. (2003). The Short- and Long-Term Impact of The Asian Financial Crisis on Las Vegas Strip Baccarat Revenues, Hospitality Management 22 (2003), pp. 37–45.
• Ritchie, W.B. (2004). Chaos, Crises And Disaster: A Stratejic Approach To Crises Management in The Tourism Industry, Tourism Management 25 (2004), pp.669-683. Available online at www. sciencedirect.com Rossello, J., Becken, S. and Gallego, M.S. (2020). The effects of Natural Disasters on International Tourism: A Global Analysis, Elsevier, Tourism Management 79 (2020) 104080, pp.1-10.
• Shamaileh, M.O., Dalain, A.F., Allhham, I.M and Quda, A.A. (2013). The Effects of The Global Financial Crisis on The Tourism Sector, Journal of Economics and Sustainable Development, Vol.4, No.15, 2013, pp.161-169. Siu, A. and Wong, R.Y. (2004). Economic Impact of SARS: The Case of Hong Kong, Asian Economic Papers, Volume 3 Issue1, Winter 2004, pp.62-83.
• Skare, M., Soriano, D.R. and Rochon, P.M. (2021). Impact of COVID-19 on The Travel and Tourism Industry, Technological Forecasting& Social Change 163 (2021) 120469, pp. 1-14.
• Seçilmiş, C. and Sarı, Y. (2010). Kriz Dönemlerinde Konaklama İşletmelerinin Kriz Yönetimi Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yıl.2010, Cilt.15, Sayı.1, ss.501-520.
• Sofronov, B. (2018). The Development of The Travel and Tourısm Industry in The World, ICCS Annals of Spiru Haret University Economic Series, Since 2000, Issue 4/2018, pp.123-137.
• Tanrısevdi, A. (2002). Seyahat Acentelerinde Krizlere Neden Olan Dışsal/ İçsel Etkenler ve Etkileri, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Aydın.
• Tutar, H. (2011). Kriz ve Stres Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, ANKARA.
• Uçar, İ.H. (2016). 2008 Küresel Finans Krizinin Türk Turizm Sektörüne Etkisi: BİST’de İşlem Gören Turizm Şirketleri Üzerine Bir Uygulama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, ss.1-132.
• Yıldız, Z. and Durğun, A. (2010). 2008 Küresel Ekonomik Krizi ve Turizm Sektörü Üzerine Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl.2010, Cilt.2, Sayı.1, ss.1-15.
• Webber, D., Buccellato, T. and White, S. (2010). The Global Recession and Its Impact on Tourists’ Spending in the UK, Economic &Labour Market Review, Vol 4, No 8, August, 2010, pp.65-73.
• Zhang, M., Seyler, B.C., Baofeng, D., Wang, Y. and Tang, Y. (2021). Impact of Earthquakes on Natural Area-Driven Tourism: Case Study of China’s Jiuzhaigou National Scenic Spot, Elsevier International Journal of Disaster Risk Reduction 58 (2021) 102216, pp.1-12.
• INTERNET Tourism Highlights, 1999; https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284403011¸ Date of Access; 23.04.2024
• Tourism Highlights, 2000;https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284403745 Date of Access; 25.04.2024
• Tourism Highlights, 2001; https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284406845 Date of Access 24.04.2024
• Tourism Highlights, 2003; https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284406647, Date of Access 27.04.2024
• Tourism Highlights, 2009;https://www.eunwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284413591 Date of Access;23.04.2024 Tourism Highlights, 2010; https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284413720 Date of Access; 23.04.2024
• Tourism Highlights, 2015; https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284416899 Date of Access; 26.04.2024
• Tourism Highlights, 2017; https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284419029 Date of Access; 25.04.2024
• Tourism Highlights, 2023; https://tourismecotedivoire.ci/wpcontent/uploads/2023/12/Tourism Highlights.pdf; Date of Access; 15.04.2024
• World Tourism Barometre, January 2024: https://webunwto.s3.eu-west1.amazonaws.com/s3fs-public/2024-01/UNWTO_Barom24_01_January_Excerpt.pdf Date of Access; 28.03.2024
• Statista Research Department 2023; https://www.statista.com/topics/962/global tourism/#topicOverview Date of Access; 20.03.2024.