Evaluation of Mustafa Kemal Atatürk's Leadership Style in Terms of Sustainable Leadership

Yıl 2022, , 323 - 350, 29.09.2022

Fulya Mısırdalı Yangil , Nuran Öztürk Başpınar

https://doi.org/10.53306/klujfeas.1107008

Cited By: 5

Öz

Sustainability, which is a multidimensional concept, is based on focusing on the present in order not to usurp the living conditions of the future. Leaders who can carry out sustainability actions are needed in order for this perspective to be dominant and for the desired future to be created. These leaders are sustainable leaders. Sustainable leaders are people who see and understand the socio-cultural, economic and environmental problems of the period in which they live, and draw a vision for the individuals around them with their concerns and organize them. Atatürk, the founder of Turkey, is one of the important examples of this leadership style. Atatürk has been studied in many aspects. The aim of this study is to evaluate Atatürk's leadership within the framework of sustainable leadership. In this direction, Atatürk was evaluated with his own words, actions and the memories of those who witnessed the actions with these discourses, within the scope of his sustainable leadership characteristics. In the study, Atatürk's leadership characteristics were discussed according to his sustainable leader characteristics. It has been concluded that Atatürk is a leader who has all the characteristics of a sustainable leader and can be defined as a sustainable leader.

Mustafa Kemal Atatürk'ün Liderlik Tarzının Sürdürülebilir Liderlik Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Son on beş yıldır birçok araştırmada ve alanda incelenmeye devam eden ve çok boyutlu bir kavram olan sürdürülebilirlik, geleceğin yaşam koşullarının gasp edilmemesi için bugüne odaklanılmasını temel almaktadır. Ancak bu gelecek bakış açısının hâkim olabilmesi ve bunun istenilen geleceğin oluşturabilmesi için sürdürülebilirlik eylemlerini yürütebilecek nitelikte liderlere ihtiyaç vardır. Bu liderler sürdürülebilir lider olarak adlandırılmakta ve yaşadıkları dönemin sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel sorunlarını gören, anlayan ve bunlara ilişkin kaygılarıyla beraber çevrelerinde yer alan bireylere vizyon çizen, onları organize eden kişiler olarak tanımlanmaktadırlar.Türkiye Cumhuriyeti'ne yön veren, halkın sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel sorunlarını çözmek adına harekete geçerek cumhuriyeti kuran Mustafa Kemal Atatürk bu liderlik tarzının önemli örneklerinden biridir. Atatürk askeri başarıları, devlet adamlığı, reformcu özellikleri ve liderliği ile birçok araştırmada incelenmiştir. Bu çalışmada ise Atatürk’ün liderliğinin sürdürülebilir liderlik çerçevesinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda Atatürk'ün özellikleri, sürdürülebilir liderlik özellikleri kapsamında ele alınarak kendi sözleri, eylemleri ile bu söylem ve eylemlere tanık olanların hatıralarındaki düşünceler değerlendirilmiştir. Çalışmada Atatürk’ün liderlik özellikleri sürdürülebilir lider özelliklerine göre -dürüstlük, gelecek odaklılık, ilham vericilik, yetkinlik ve özyeterlik- tartışılmıştır. Atatürk'ün sıralanan bu sürdürülebilir lider özelliklerinin tümüne sahip bir lider olduğu ve sürdürülebilir lider olarak tanımlanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Atatürk, sürdürülebilirlik, liderlik, sürdürülebilir liderlik, sürdürülebilir liderlik özellikleri.

Kaynakça

• Ahangar, M.M., & Khan, M. A. (2015). Gender Difference on Spiritual Intelligence Among University Students. International Journal of Research in Management & Social Science. 3(2), 117-120.
• Akarçay-Ulutaş, D., & Kırlıoğlu, M. (2021). Adaptation of Spiritual Competency Scale (SCS-R-II) to Turkish: Validity and Reliability Study. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(4), 1371-1387.
• Akdemir, A. (2008). Vizyon Yönetimi. Bursa: Ekin Yayınları.
• Aktaş, H. (2015). İşletmelerde Sürdürülebilirliğin Sağlanmasında Lider Yöneticilerin Rolü ve En İyi Uygulama Örnekleri. İşletmelerde Sürdürülebilirlik Dinamikleri, (I. Mendeş Pekdemir, Edi.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Arıkan, S. (2001). Otoriter ve Demokratik Liderlik Tarzları Açısından Atatürk'ün Liderlik Davranışlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), 231-257. Yeniden erişim https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf/issue/29681/319222.
• Aslan, T. (2008). Siyasi, Sosyal ve Kültürel Açıdan Atatürk’ün Liderliği Üzerine Bir Deneme. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 241-261.
• Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
• Bass, B. M. (1990). From Transactional to Transformational Leadership: Learning to Share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
• Başbuğ, İ. (2012). 20. Yüzyılın En Büyük Lideri Atatürk (4. b.). İstanbul: Remzi Yayınevi.
• Batuhan, H. (2002). Entelektüel Kavramı Üzerine, Cogito, Yapı Kredi Yayınları Üç aylık Düşünce Dergisi, 31, 94-96.
• Bilginoğlu, E., Yozgat, U., & Artan, İ. E. (2021). Atatürk’ün Özdeyişleri ve Yönetim: Sevgi–Saygı, İtimat–İtaat, İş Disiplini ve Özyeterliliğin Algılanan Kariyer Başarısına Etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 125-138.
• Bozdağ, İ. (2008). Atatürk'ün Evrensel Boyutları (2. b.). İstanbul: Emre Yayınevi.
• Bursalıoğlu, Z. (1990). Yabancı gözüyle Atatürk. Atatürk Yolu Dergisi, 2(6), 275-279.
• Chemers, M. M. (2000). Leadership Research and Theory: A Functional Integration. Groups Dynamics: Theory, Research, and Practice, 4, 27-43.
• Çakıroğlu, D., & Öztürk Başpınar, N. (2021). Etik Liderlik Davranışlarının Örgüt İklimi ve Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (3), 1903-1927.
• Çeliker, F. H. (2015). Çanakkale Muharebeleri ve Atatürk. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 10(30), 685-694.
• Clayton, S. (2000). (M. Zaman, Çev.)Takımınızın Yeteneklerini Geliştirmede Yönetim., İstanbul: Hayat Yayınevi.
• Cohen, D. & Prusak, L. (2001). (A. Kardam, Çev.)Kavrayamadığımız Zenginlik Kuruluşların Sosyal Sermayesi., İstanbul: MESS Yayınları.
• Çotuksöken, Y. (1994). Atatürk'ten Seçme Düşünceler, İstanbul: Özgül Yayınevi.
• Dubrin, A. J. (2012). Leadership: Research Findings, Practice, and Skills. South Western: Cengage Learning.
• Durmuşoğlu, H. (1996). Toplam Kalite Yönetimi ve Atatürk. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 12 (35), 561-567. Yeniden erişim https://dergipark.org.tr/tr/pub/aamd/issue/61243/911538
• Eraslan, L. (2011). Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik. Journal of Human Sciences, 8(1).1-32.
• Ercan, Y. (2011). Bizim Atatürk. Belgi, 2(1), 119-134.
• Esmer, Y., & Özdaşlı, K. (2018). Akademik Yönetimde Psikolojik Sözleşme İhlali, Etik Liderlik ve Prososyal Davranışlar. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Ferdig, M. A. (2007). Sustainability Leadership: Co-Creating a Sustainable Future. Journal of Change Management, 7(1), 25-35.
• Geçikli, F. (2012). Liderlik ve Duygusal Zekâ: Mustafa Kemal Atatürk Örneği. Atatürk İletişim Dergisi, (3), 19-38.
• Giddens, A. (2014). (E. Kuşdil, Çev. ) Modernliğin Sonuçları (6. b.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Goolamally, N., & Ahmad, J. (2014). Attributes of School Leaders Towards Achieving Sustainable Leadership: A factor Analysis. Journal of Education and Learning, 3(1), 122-133.
• Gökgiray, A. K. (2013). Atatürk'ün Liderlik Sırları. İstanbul: Kum Saati Yayınevi
• Görgülü, İ. (2020). Çanakkale Zaferi ve Atatürk. Atatürk Yolu Dergisi, 4(16), 491-500.
• Hughes, R. L., Ginnett, R. C., & Curphy, G. J. (2002). Leadership: Enhancing The Lessons of Experience (4th Ed). Boston: McGraw-Hill Irwin.
• Karakaş, C.A. (2017). Manevi Zekânın İç Yönelimli Dindarlık, Affetme Esnekliği ve Öznel İyi Oluşla İlişkisi. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 1(1), 53-63.
• Kılıç, M. (2010). Stratejik Yönetim Sürecinde Değerler, Vizyon ve Misyon Kavramları Arasındaki İlişki. Sosyo-Ekonomi, 13(13), 81-97.
• Knight, B. (2017). Behavioural Competencies of Sustainability Leaders: An Empirical Investigation. https://www.cisl.cam.ac.uk/graduate-study/master-of-studies-in-sustainability-leadership/pdfs/abehavioural-competency-model-for-sustainability.pdf/view.
• Koç, E. (2002). İnsan ve Sadakat. Felsefe Dünyası Dergisi, 1(35), 49-57.
• Kolburan, Ş. G., & Tasa, H. (2017). Atatürk’ün Lider Kişiliği: Bilişsel Faktörler Çerçevesinde Bir Değerlendirme. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 2(4), 79-98.
• Korkmaz, S. (2020). Ölçülülük ve Aşkınlık Erdemi: Affetme, Alçakgönüllülük ve Dindarlık İlişkisi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(1), 240-252.
• Köroğlu, V. (2014). Örgütlerin Stratejik Yönetiminde Vizyon ve Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti'ni Kurmak İçin Ortaya Koyduğu Vizyon Yönetimi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 41-55.
• Luszczynska, A., Scholz, U., & Schwarzer, R. (2005). The General Self-Efficacy Scale Multicultural Validation Studies. The Journal of Psychology, 139, 439-457.
• Özalp, İ., & Öcal, H. (2000). Örgütlerde Dönüştürücü (Transformational) Liderlik Yaklaşımı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (4), 207-227.
• Özdemir, E. (2003). Liderlik ve Etik. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 151-168.
• Palan, R. (2003). Competency Management- A Practitioner's Guide. Malaysia: Rosetta Solutions.
• Palazoğlu, A. B. (2004). Atatürk Kimdir? Atatürk'ün Kişiliği. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Pelinescu, E., & Rădulescu, M. (2011). New times, new economy … A new born leader: The eco-leader. Hyperion International Journal of Econophysics & New Economy, 4 (1), 81-94.
• Peterlin, J., Dimvski, V., & Penger, S. (2013). Creation of Sustainable Leadership Development: Conceptual Model Validation. Managing Global Transitions, 11 (2), 201–216.
• Sağlam, M. (1979). Örgütsel Değişim. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Saatçi, E.Y., & Ovacı, C. (2021). Sosyal Girişimciliğe İlişkin Bireysel İş Yetkinlik Algısı Ölçek Geliştirme Çalışması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22 (1), 133-149.
• Said, E. (2005). (O. Akınbay, Çev.), Hümanizim ve Demokratik Eleştiri, İstanbul: Agora Yayınları.
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
• Saybaşılı, K. (1995). Münevver, Entelektüel, Aydın. Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. İstanbul: Bağlam Yayınevi.
• Sığrı, Ü., Tabak, A.., & Güngör, H. (2010). Öz-Yeterliğin Dönüştürücü Liderlik Üzerine Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (17), 51-66.
• Šimanskienė, L., & Župerkienė, E. (2014). Sustainable Leadership: The New Challenge for Organizations. Forum Scientiae Oeconomia, 2(1), 81-93.
• Şahne, B. S., & Şar, S. (2015). Liderlik Kavramının Tarihçesi ve Türkiye'de İlaç Endüstrisinde Liderliğin Önemi. Marmara Pharmaceutical Journal, 19 (2), 109-115.
• Şentürk, F. K., Durak, M., Yılmaz, E., Kaban, T., Kök N., & Baş, A. (2016). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Tarzlarının Bireysel Yenilikçiliğe Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 173-198.
• Şimşir, B. N. (2001). Kanberra’da Atatürk Anıtı Tasarısı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 51(17), 633-726.
• Sönmez, S. (2006). Millî Bir Lider Olarak Motivasyon Dehası Atatürk. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 12(31), 23-72.
• Söylemez, A. (2016). Manevi Zekanın Yaşamın Anlamı ve Yaşam Doyumunun Yordayıcısı Olarak İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilimdalı, Sakarya.
• Taş, S. (2009). Atatürk’ün Dönüşümcü Liderliği. Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi, 1(2), 1-9.
• Tulgar, K. (2007). Mustafa Kemal Şirket Yönetseydi, İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Turan, N. (2015). Çalışma Yaşamında Yetenek, Beceri, Yetkinlik, Yeterlilik. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tüzün, İ. K. (2007). Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(2), 93-118.
• Ülgen, H., & Mirze, K. (2007). İşletmelerde Stratejik Yönetim (4.b.). İstanbul: Arıkan Yayınları.
• Ünal, Ö. F. (2012). Temel Yetkinliklerin Belirlenmesine Yönelik Süreç ve Model Önerisi (Vaka Çalışması). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 185-205.
• Ünsay, B. (2017). Mucize Dirilişin Önderi Gazi Mustafa Kemal Atatürk. İstanbul: Ceres Yayınları.
• Visser, W., & Courtice, P. (2011). Sustainability Leadership: Linking Theory and Practice. file:///C:/Users/win7/Downloads/Sustainability_Leadership_Linking_Theory_and_Pract.pdf (Erişim tarihi: 10.01.2022).
• Vahapoğlu, H. (1998). Atatürk ve Liderlik. Erdem, 32, 647-658. Yeniden erişim https://dergipark.org.tr/tr/pub/erdem/issue/44373/548864.
• Yalnız, A., & Yıkmaz, Y. (2018). Değerler Eğitimi Kavramı Olarak Dürüstlük ve Dürüstlük Ölçeği (Dö) Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(34), 649-666.
• Yangil, F. M. (2016). Bilgi Toplumunda Liderlik: Sürdürülebilir Liderlik. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 128-143. Yeniden erişim https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/26800/283336
• https://www.unesco.org.tr/Home/AnnouncementDetail/162