TERSİNE LOJİSTİK VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 50 - 67, 02.07.2018

Begüm Öktem

Öz

Amaç: Teknolojinin gelişmesi ve ekonomik
faaliyetler ile lojistik kavramının önemi artmaktadır. 1800’lü yıllardan
itibaren bir mal veya hizmetin üretim noktasından tüketim noktasına akışı
sırasındaki faaliyetler yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak işletmelerin
ihtiyaçlarının değişmesi, varlıkların korunması, yasalara uygunluk gibi
nedenlerle 1900’lü yılların sonlarında bu akışta tersine bir değişim meydana
gelmiştir. Böylece tersine lojistik kavramı ön plana çıkmıştır. Tersine
lojistikte, tüketim noktasından başlayarak, üretim noktasına doğru tersine bir
akış söz konusudur. Bu şekilde işletmelerin sürekliliğine önemli bir katkı
sağlanmış olacaktır. Yapılan
çalışmalar incelendiğinde, tersine lojistik kavramının çoğunlukla teorik olarak
incelendiği görülmektedir. Bu çalışmada, tersine lojistik kavramı teorik olarak
açıklamanın yanı sıra, muhasebe kayıtlarına yer verilerek farklı bir bakış
açısı ile ele alınması amaçlanmıştır.

Yöntem: Bu çalışmada, öncelikle
lojistik kavramı ve tersine lojistiğe geçiş aşaması açıklanmakta, ardından
tersine lojistiğin uygulama nedenleri, dağıtımı, tersine lojistik ağı kurmada
karar verme aşamaları ve ürün geri dönüşlerine yer verilmektedir.  Son kısımda ise, tersine lojistiğin
uygulaması ve muhasebe kayıtlarına yer verilmiştir. 

Bulgular:  Muhasebeleştirilme
aşamasında; yapılan işin niteliğine bağlı olarak, tesis eğer Toplama Ayırma
Tesisi ise; hizmet işletmesi veya üretim işletmesi olarak nitelendirilmesi,
Geri Dönüşüm Tesisi ise üretim işletmesi olarak nitelendirilmesinin uygun olacağı
görüşündedir. 

Anahtar Kelimeler

Tersine lojistik, tedarik zinciri, ürün geri kazanımı

Kaynakça

• 1-Bazan,E., Jaber,M.Y. ve Zanoni, S.(2016) “A review of mathematical inventory models for reverse logistics and the future of its modeling: An environmental perspectiv”, Applied Mathematical Modelling, 40, 4151-4178.
• 2-Brito,M.P.de ve Dekker, R.(2002).“Reverse logistics- a framework”, Econometric Institute report EI2002-21.
• 3-Brutland,G.H. (1991). Our Common Future, Earth and US: Population Resources Environment Development, Ed: Mostafa Kamal Tolba ve Asit K.Biswas, Butterword Heineman: Oxford.
• 4-Dat, L.Q., Linh, D.T.T., Chou, S-Y, Yu,V.F. (2012). “Optimizing reverse logistic costs for recycling end- of-life electical and electronic products”, Expert Systems with Applications, 39 6380-6387.
• 5-Deran, A. ve Arslan, S.,(2014) İşletmelerde Lojistik Maliyetlerin Hesaplanması: Maden İşletmesinde Uygulama Örneği.
• 6-Dyckoff, H.,Richard Lackes ve Joachım Reese, (2004). Supply Chain Management and Reverse Logistics, 1. Baskı. Heidelberg: Springer-Verlag Berlin.
• 7-Fleischemann, M. Bloemhof- Ruward, M., Dekker, R., Laan, E.,Nunen, A.E.E., Wasseshove, L.N. (1997). “Quantitative Models for Reverse Logistics: A Review”. European Journal of Operational Research, 103:1-17.
• 8-Fleischmann, M., Krikke, H.R., Dekker, R.,Flapper, S.D.P. (2000) A characterisation of logistics networks for product recovery, The International Journal of Management Science, Omega, 28,653-666.
• 9-Hickford, A.J. ve T.J. Cherrett, (2007). “Green Logistics WM10: Developing Innovative and More Sustainable Approaches to Reverse Logistics and the Collection, Recycling and Disposal of Waste Products from Urban Centres”, Transportation Research Group, University of Southampton. http://www.greenlogistics.org/SiteResources/c566b714-1f55-416e-99af-9aab1b4cd2cc_WM10%20-%20Southampton%20-%20Reverse%20Logistics.pdf, Erişim Tarihi: 2 Temmuz 2016.
• 10-http://www.lojistiksozluk.com/sozluk/l (Erişim Tarihi: 10.05.2016)
• 11-http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.576a5285d44472.1 9981480 (Erişim Tarihi: 10.05.2016)
• 12-Lambert, D.M., Stock, J.R.. and Ellram,L.M.(1998). Fundamentals of Logistics Management, Irwin McGraw-Hill,USA.
• 13-Nylund, Sabina. (2012) ‘‘Reverse Logistics and Green Logistics’’, Vaasan Ammattikorkeakoulu University of Applied Sciences, International Business, Dissertations, https://publications.theseus.fi/bitstream/handle/10024/46993/Reverse%20Logistics%20and%20green%20logistics.pdf?sequence=1, Erişim Tarihi: 27 Haziran 2016.
• 14-Pohlen, T.L. and Farris II, M. (1992). Reverse logistics in plastic recycling. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 22(7):35–47.
• 15-Rogers, D. S.ve Tibben- Lembke, R.(2001).“An Examination of Reverse Logistics Practices”, Journal of Business Logistics, Vol: 22, No:2, 129-148.
• 16-Stock, J.R. (1992). Reverse Logistics. Council of Logistics Management, Oak Brook, IL.
• 17-Stock, J.R. (1998). Development and Implementation of Reverse Logistics Programs. Council of Logistics Management, Oak Brook, IL.
• 18-Tavana, M.,Zareinejad, M.,Di Caprio, D., Kaviani,M.A. (2016). “An integrated intuitionistic fuzzy AHP and SWOT method for outsourcing reverse logistics”, Applied Soft Computig, 40,544-557.
• 19-Yıldıztekin, A. “Lojistik Sektörünün İhiyacına Göre Eğitim Programının Belirlenmesi”, ODTÜ Uluslararası Ekonomi Kongresi 6, 11-14 Eylül 2002. http://content.csbs.utah.edu/~ehrbar/erc2002/pdf/P477.pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2016).
• 20-Yıldıztekin, A. (2006) “Lojistik Sektöründe SCM (Supply Chain Management Yazılımları)”, Ambar Dergisi, Ocak 2006.