Türkiye’de ARGE Harcamalarının BİST Endeksleri Üzerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 226 - 234, 23.09.2019

Metin Baş , Zafer Şahin

Öz

Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesinde milli üretimin artması, ARGE’ye yapılan yatırımlarla mümkün olmaktadır. ARGE’ye yapılan yatırımlar işletmelerin değerlerini yükseltmektedir. İşletmelerin hisse değerlerinin yüksek olması doğrudan yabancı sermayenin ülkeye gelmesinde etkili olmaktadır. Bu doğrultuda ARGE yatırımlarının belli bir zaman aralığında   Teknoloji, Bilişim ve İletişim  BİST endeksleri üzerindeki doğrudan etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin tespit edilmesinde birim kök testlerinden ve Granger Nedensellik testinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda Bilişim ve İletişim endeksinin, ARGE harcamalarını uzun dönemde etkilediği tespit edilmiştir. ARGE harcamalarının artması uzun dönemde iletişim ve bilişim sektöründeki işletmelerin hisse getirilerini arttırırken, iletişim ve bilişim sektöründeki işletmelerin hisse getirilerinin artması, işletmelerin ARGE yatırımlarını arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ARGE, BİST, İletişim, Bilişim, Teknoloji

The Effects of Research and Development Expenditures on BIST Indexes in Turkey

Öz

Investments in R&D make national production possible for sustainable growth of Turkey and increase value of enterprises. The high share values of enterprises affect direct foreign capital. Direct effects of R&D investments within a certain period on BIST indexes of Technology, Information and Communication is made out. Unit Root and Granger Causality tests were used. It is determined the Information and Communication indexes affect R&D expenditures in the long term. Increase in expenditures enhanses stock returns of companies in communication and information industries in long term; increase in stock returns of companies in these industries enhanses R&D investments of companies.

Anahtar Kelimeler

R & D, BIST, Granger Causality Test

Kaynakça

• Aw, B. Y., Roberts, M. J., & Xu, D. Y. (2011). R&D investment, exporting, and productivity dynamics. American Economic Review, 101(4), 1312-44.
• Coccia, M. (2010). Public and private R&D investments as complementary inputs for productivity growth. International Journal of Technology, Policy and Management, 10(1-2), 73-91.
• Czarnitzki, D., & Hottenrott, H. (2011). R&D investment and financing constraints of small and medium-sized firms. Small Business Economics, 36(1), 65-83.
• Çetin, M., & Işık, H. (2014). Türkiye ve Avrupa Birliği Ekonomilerinde Yenilikler ve Ar-Ge’nin Teşviki: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Maliye Dergisi, 166(1).
• Göçer, İ. (2013). Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Maliye Dergisi, 165(2), 215-240.
• Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometrics, The McGraw-Hill, New York.
• Gülmez, A., Akpolat, A. G., (2014). ‘‘Ar-Ge &İnovasyon ve Ekonomik Büyüme: Türkiye ve AB Örneği için Dinamik Panel Veri Analizi’’, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 1-17.
• Hall, B. H., & Lerner, J. (2010). The financing of R&D and innovation. In Handbook of the Economics of Innovation (Vol. 1, pp. 609-639). North-Holland.
• Helhel, Y. (2016). E7 Ülkelerinde Finansal Gelişmenin Ar-Ge Faaliyetleri Üzerindeki Etkisi. Journal of Business Research Turk, 8(1), 500-517.
• Karakaş, M., Adak, M., (2015), "Türkiye’de Ar-Ge, Patent ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (1970-2012)." Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 127-145.
• Klette, T. J., & Møen, J. (2011). R&D investment responses to R&D subsidies: A theoretical analysis and a microeconometric study. NHH Dept. of Finance & Management Science Discussion Paper, (2011/15).
• Kocamış, U. T., Güngör, A., (2014). ‘‘Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması’’, Maliye Dergisi, 166, 127-138.
• Korkmaz, S. (2010). Türkiye’de Ar-Ge Yatırımları Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Modeli İle Analizi. Journal of Yaşar University, 5(20), 3320-3330.
• Mercan, B., Göktaş, D., & Gömleksiz, M. (2011). AR-GE Faaliyetleri ve Girişimcilerin İnovasyon Üzerindeki Etkileri: Patent Verileri Üzerinde Bir Uygulama. Paradoks: The Journal of Economics, Sociology & Politics, 7(2).
• Piesse, J., & Thirtle, C. (2010). Agricultural R&D, technology and productivity. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 365(1554), 3035-3047.
• Sungur, O., Aydın, H. İ., & Eren, M. V. (2016). Türkiye’de AR-GE, inovasyon, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Asimetrik nedensellik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1).
• Taban, S., & Şengür, M. (2014). Türkiye’de Ar-Ge ve Ekonomik Büyüme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(30), 355-376.
• Tsai, K. H., Hsieh, M. H., & Hultink, E. J. (2011). External technology acquisition and product innovativeness: The moderating roles of R&D investment and configurational context. Journal of Engineering and Technology Management, 28(3), 184-200.
• Ünal, T., & Seçilmiş, N. (2013). Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması. İşletme Ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1), 12-25.