Measuring the Efficiency of Health System Developments in the Covid 19 Pandemic: A Study on the G-20

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 181 - 202, 30.09.2021

Ahmet Sel

https://doi.org/10.53306/klujfeas.941041

Cited By: 4

Öz

The quality and functionality of health services is an important indicator of public health. The impact of previous investments and developments on the health system could be seen more clearly in the Covid 19 pandemic. The Covid 19 performance of the health system developments of G-20 countries was evaluated in this study. While 5 health-related indicators from the World Bank database were input, Covid 19-related deaths, healed, and test numbers were used as outputs. They are the average values of 19 years of data for health indicators, which are input variables, between 2000 and 2018. In practice, scale efficiency scores and super efficiency values were computed using data envelopment analysis and output-oriented fixed and variable return methods. According to the scale efficiency scores, America, Argentina, Brazil, China, France, England, and Turkey were found to be effective.

Anahtar Kelimeler

covid 19, health system, data envelopment analysis, g-20, effectiveness measurement

Covid 19 Pandemisinde Sağlık Sistemi Gelişmelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi: G-20 Üzerine Bir İnceleme

Öz

Toplum sağlığının en önemli göstergelerinden birisi sağlık hizmetlerinin kalitesi ve işlevselliğidir. Geçmiş dönemde yapılan yatırım ve gelişmelerin sağlık sistemindeki etkisi Covid 19 pandemisinde daha açık gözlenebilmiştir. Bu çalışmada G-20 ülkelerinin sağlık sistemi gelişmelerinin Covid 19 performansı değerlendirilmiştir. Dünya Bankası veri tabanında sağlık başlığı altında yer alan 5 gösterge girdi iken Covid 19 bağlantılı ölüm, iyileşen ve test sayıları çıktı olarak kullanılmıştır. Girdi değişkeni olan sağlık göstergeleri için 2000-2018 yılları arasındaki 19 yıllık verilerin ortalama değerleri kullanılmıştır. Uygulamada veri zarflama analizi kullanılarak çıktı yönelimli sabit ve değişken getiri yöntemleri ile ölçek etkinlik skorları ve süper etkinlik değerleri hesaplanmıştır. Analiz sonucunda ölçek etkinlik skorlarına göre Amerika, Arjantin, Brezilya, Çin, Fransa, İngiltere ve Türkiye etkin olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

covid 19, sağlık sistemi, veri zarflama analizi, G-20, etkinlik ölçümü

Kaynakça

• Alptekin, N., & Yeşilaydın, G. (2015). OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre bulanık kümeleme analizi ile sınıflandırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 137-155.
• Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management science, 30(9), 1078-1092.
• Charnes, A., Cooper, W., Lewin, A. Y., & Seiford, L. M. (1997). Data envelopment analysis theory, methodology and applications. Journal of the Operational Research society, 48(3), 332-333.
• Cooper, W. W., Seiford, L. M., & Zhu, J. (2011). Data envelopment analysis: History, models, and interpretations. In Handbook on data envelopment analysis (pp. 1-39). Springer, Boston, MA.
• Çelik, Ş. (2013). Kümeleme analizi ile sağlık göstergelerine göre Türkiye’deki illerin sınıflandırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(2), 175-194.
• Çetintürk, İ., Gençtürk, M., (2020). oecd ülkelerinin sağlık harcama göstergelerinin kümeleme analizi ile sınıflandırılması. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 11(26), 228-244.
• Konca, M., & DEMİRCİ, Ş. (2019). G20 ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemi performansı: Yıllara göre karşılaştırmalı bir analiz. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 175-181.
• Eren H., Ömürbek, N., (2019). Türkiye’nin sağlık göstergeleri açısından kümelenmesi ve performans analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(29), 421-452.
• Gençoğlu, P. (2018). Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Dikkate Alınarak Sağlık Hizmetlerinin Kümeleme Analizi Aracılığıyla Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (52), 301-324.
• Hadad, S., Hadad, Y., & Simon-Tuval, T. (2013). Determinants of healthcare system’s efficiency in OECD countries. The European journal of health economics, 14(2), 253-265.
• Samut, P. K., & Cafrı, R. (2016). Analysis of the efficiency determinants of health systems in OECD countries by DEA and panel tobit. Social Indicators Research, 129(1), 113-132.
• Kocaman, A. M., Mutlu, M., Bayraktar, D., Araz, Ö. M., (2012). OECD ülkelerinin sağlık sistemlerinin etkinlik analizi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt. 23, Sayı: 4, 14-31.
• Konca, M., Gözlü, M., & Çakmak, C. (2019). G-20 ülkelerinin sağlık harcamaları yönünden etkinliğinin değerlendirilmesi. Verimlilik Dergisi, 2019/2, 119-141
• Murray, C. J., & Frenk, J. (2000). A framework for assessing the performance of health systems. Bulletin of the world Health Organization, 78, 717-731.
• Mut, S., Akyürek, Ç. E., (2017). OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre kümeleme analizi ile sınıflandırılması. International Journal of Academic Value Studies, 3(12), 411-422.
• Özden, Ü. (2008). Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
• Selamzade, F., & Özdemir, Y. (2020). COVID-19a Karşı OECD Ülkelerinin Etkinliğinin VZA ile Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 15(4), 977-991.
• Shirouyehzad, H., Jouzdani, J., & Khodadadi Karimvand, M. (2020). Fight against COVID-19: a global efficiency evaluation based on contagion control and medical treatment. Journal of Applied Research on Industrial Engineering, 7(2), 109-120.
• Sonğur, C., (2016). Sağlık göstergelerine göre ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütü ülkelerinin kümeleme analizi. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 6(1), 197-224.
• Şahin, D., (2017). Sağlık göstergeleri bakımından türkiye'nin avrupa birliği ülkeleri arasındaki yeri: istatistiksel bir analiz. Journal of the Institute of Social Sciences Cankiri Karatekin University/Cankiri Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 8(2).
• Şahinbaş, F., Konca, M. & Yetim, B. (2019). OECD ülkelerinde sağlık hizmetleri etkinliğinin değerlendirilmesi. 3. Uluslararası 13.Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi. 366-372.
• Tekin, B. (2015). Temel sağlık göstergeleri açısından Türkiye’deki illerin gruplandırılması: bir kümeleme analizi uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 389-416.
• Teleş, M., Çakmak, C., & Konca, M. (2018). Avrupa Birliği döngüsündeki ülkelerin sağlık sistemleri performanslarının karşılaştırılması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 811-835.
• TEMÜR, Y., & BAKIRCI, F. (2008). Türkiye’de sağlik kurumlarinin performans analizi: bir vza uygulamasi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 262. World Health Organization. (2000). The world health report 2000: health systems: improving performance. World Health Organization. Switzerland-Geneva: WHO Publication.