PATERNALİST LİDERİN ÇALIŞANIN KAPSAYICILIK ALGISINA ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 47 - 57, 31.12.2023

Koray Kartalkaya , Nilay Orbay İçaçan

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1358409

Öz

ÖZ
Araştırma, Bursa ilindeki özel sektör çalışanlarına odaklanmış ve 148 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Katılımcılarla yapılan görüşmeler ve anketler aracılığıyla, paternalist liderliğin çalışan bireyin kapsayıcılık algısı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Elde edilen bulgular, paternalist liderliğin çalışanların kapsayıcılık algısını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Paternalist liderler, çalışanların örgütsel süreçlere aktif olarak katıldıklarını hissetmelerine yardımcı olur ve onların bilgiye ve kaynaklara erişimini kolaylaştırır. Böylece, çalışanlar örgütsel süreçlerin bir parçası olduklarını hisseder ve kapsayıcılık algısı geliştirirler. Bu bulgular, daha önce yapılan araştırmalarla uyumlu olarak, çalışanların kapsayıcılık algısını etkileyen faktörler arasında bilgiye ve kaynaklara erişim imkanı, çalışma gruplarına katılım ve karar alma süreçlerine dahil olma gibi unsurların önemli olduğunu göstermektedir. Bu faktörler, çalışanların örgütsel süreçlerde aktif bir rol oynamalarını ve kapsayıcılık algısını geliştirmelerini sağlamaktadır. Ayrıca, paternalist liderliğin de bu faktörler arasında değerlendirilebileceği ve çalışanların kapsayıcılık algısını olumlu yönde etkileyebileceği sonucuna varılmıştır. Paternalist liderler, çalışanların ihtiyaçlarına duyarlı bir yaklaşım sergileyerek onları desteklemekte ve güvende hissettirmektedir. Bu liderlik tarzının kapsayıcılık algısını artırdığı belirlenmiştir. Bu bulgular, çalışanların kapsayıcılık algısını etkileyen faktörlerin çeşitlilik gösterebileceğini ve paternalist liderliğin de bu faktörler arasında önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Özellikle, çalışanların liderleri tarafından desteklendiklerini hissetmeleri ve iş yerinde güvenli bir ortamda çalıştıklarını bilmeleri, kapsayıcılık algısını olumlu yönde etkilemektedir. Sonuç olarak, bu çalışma paternalist liderliğin çalışanların kapsayıcılık algısı üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermektedir. Gelecekteki araştırmalar, farklı liderlik tarzlarının ve değişkenlerin kapsayıcılık algısı üzerindeki etkilerini daha ayrıntılı olarak inceleyebilir ve bu konuda daha kapsamlı bir anlayış sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

paternalist lider, kapsayıcılık, kapsayıcılık algısı

Kaynakça

• AYCAN, Z., KANUNGO, R.N., MENDONCA, M., YU, K., DELLER, J., STAHL, G.; KHURSİD, A. (2000). Impact of Culture on Human Resource Management Practices: A Ten Country Comparison. Applied Psychology: An International Review, 49(1), s.192-220.
• COTRİLL, K. , LOPEZ P.D., and HOFFMAN C.C., (2014). How Authentic Leadership And İnclusion Benefit Organizations. Equality, Diversity and İnclusion, 33(3), s. 275-292.
• DOWNEY,S.N., WERFF, L., THOMAS, K.M. and PLAUT,V.C. (2015). The Role of Diversity Practices and İnclusion in Promoting Trust and Employee Engagement, Journal of Applied Social Psychology, (45), s.34-44.
• ERBEN, G. S. ve GÜNEŞER, A. B, (2004). The Relationship Between Paternalistic Leadership and Organizational Commitment: Investigating the Role of Climate Regarding Ethics, Journal of Business Ethics, 82(4), s.955-968 . FARH, J. L. and CHENG, B. S. (2000). A Cultural Analysis Of Paternalistic Leadership İn Chinese Organizations : J. T. Li, A. S. Tsui, & E. Weldon, (eds). In Management and Organizations in the Chinese Context, (pp. 85–127). London: Macmillan.
• GELFAND, M. J., EREZ, M., and AYCAN, Z. (2007). Cross-Cultural Organizational Behavior, Annual Review of Psychology, (58), s. 479-514.
• GREENHAUS, J.H., COLLİNS, K.M. ve SHAW, J.D. (2003). The Relation between Work-Family Balance and Quality of Life. Journal of Vocational Behavior, 63: s.510-531.
• HWANG, J., and HOPKİNS, K.M. (2015). A Structural Equation Model Of The Effects Of Diversity Characteristics and İnclusion on Organizational Outcomes İn The Child Welfare Workforce. Children and Youth Services Review, (50), s. 44-52.
• KURT, İ. (2015). Paternalist Liderlik İle Çalışanların İşlerine Yaratıcı Katılım Algıları Arasındaki İlişkiyi Araştırmaya Yönelik Bir Çalışma, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Sayı: 5(1), s.321-330.
• METE, Y.A. ve SERİN, H. (2015). Okul Yöneticilerinin Babacan Liderlik Davranışı ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Sinizm Davranışları Arasındaki İlişki, Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), s.147-159.
• MILNE, C. A. (2018). Lider-Üye Etkileşimi Düzeyi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İşgörenin Çalışma Grubu Kapsayıcılığı Algısının ROLÜ, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İŞLETME Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı.
• MİLLER, F.A. (1998). Stfrategic Culture Change: The Door To Achieving High Performance and İnclusion. Public Personnel Management, 27(2), s.151-160.
• MOR-BARAK, E. M., & CHERİN, A. D. (1998). A Tool to Expand Organizational Understending of Workforce Diversity. Administration in Social Work, 22(1), s.47-64.
• NAS, T.İ., DOĞAN, A., (2020). Z Kuşağındaki Bireylerin Kişilik Özelliklerinin Paternalist Liderlik Algılarına Etkisinde Örgüt Kültürünün Düzenleyici Rolü, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), s. 30-60.
• PADAVİC, I. and EARNEST W. R. (1994). Business Dimensions to Organizational Counseling‟, Counselling Psychology Quarterly, 7(3), s.275–285.
• PELLEGRİNİ, E.K. and SCANDURA, T.A. (2006). Leader-Member Exchange (LMX), Paternalism, And Delegation In The Turkish Business Culture: An Empirical Investigation, Journal of International Business Studies, (37), s.264-79.
• REDDİNG, S. G., & HSİAO, M. (1990). An empirical study of overseas Chinese managerial ideology. International Journal of Psychology, (25), s. 629–641.
• REHMAN, M. and B. AFSAR (2012). “The Impact of Paternalistic Leadership on Organization Commitment and Organization Citizenship Behaviour”, Journal of Business Management and Applied Economics, Issue, (5), s. 1-12.
• SİNHA, J. P. (1990). A Model of Effective Leadership Stylesin India‟, in A. M. Jaeger and R. N. Kanungo (eds.),Management in Developing Countries (Routledge, New York, NY), s.252–263.
• ŞENDOĞDU, A. ve ERDİRENÇELEBİ, M. (2014) Paternalist Liderlik ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkiye Yönelik bir Araştırma, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (27), s.253-274.
• TABACHNİCK, B. G. And FİDELL, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• TAŞLIYAN, M., ÇİÇEKLİOĞLU, H. ve BIYIKBEYİ, T. (2017). Paternalist Liderlik ve Örgütsel İletişim Arasındaki İlişki: Doğu Akdeniz Bölgesinde Bir Belediye Örneği. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(8), s. 70-87.
• YAR, A. M. ve SERİN, H. (2011). Okul Yöneticilerinin Paternalist Liderlik Davranışı ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Sinizm Davranışları Arasındaki İlişki”, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), s.147-159.