GLUTENSİZ BESLENME TERCİHLERİNİN BELİRLEYİCİLERİNİ TESPİT ÇALIŞMASI: KATILIMCI SÖZLÜKLER ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 58 - 71, 31.12.2023

Zinet Güçlü

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1374430

Öz

Son yıllarda, glutensiz diyetlerin popülerliği hızla artmış ve birçok insan tıbbi veya çeşitli diğer
nedenlerle bu beslenme kısıtlamalarını benimsemektedir. Bu artan ilgi, sağlık ve yaşam tarzı
tercihlerindeki değişen dinamiklerle yakından ilişkilendirilmektedir. Geleneksel anketlerden farklı
olarak, kullanıcıların konu hakkındaki düşüncelerini özgürce ifade edebildiği dijital medya platformları
olan Ekşi Sözlük, Uludağ Sözlük ve Süslü Sözlük; bu tercihlerin nedenlerini daha derinlemesine
incelemek için ideal bir kaynak sağlamaktadır. Bu platformlar, bireylerin deneyimlerini ve bakış
açılarını paylaşmalarına olanak tanırken, beslenme alışkanlıklarının sosyal ve kültürel bağlamlarını da
yansıtmaktadır. Çalışma sonuçları, glutensiz diyetin sadece tıbbi sebeplerle değil, aynı zamanda kişisel
konfor, estetik tercihler ve çevresel etmenler gibi sosyolojik nedenlerle tercih edildiğini göstermiştir.
Bu nedenler, beslenme tercihlerini etkileyen önemli faktörler olarak öne çıkmıştır. Bu da glutensiz
diyetin tıbbi gerekçelerinin ötesine geçerek, tercih nedenlerinin sosyal ve kültürel bağlamlarını daha iyi
anlamamıza yardımcı olmaktadır. Beslenme kararlarının karmaşıklığını anlamak; sağlık, kültür ve
kişisel tercihler arasındaki ilişkileri daha detaylı bir şekilde ele almak açısından önemli bir adımdır.

Anahtar Kelimeler

Glutensiz, Diyet, Medya, Kültür, Tercih.

Kaynakça

• AKARÇAY, E. (2016). Beslencenin Sosyolojisi, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• ARSLAİN, K., GUSTAFSON, C. R., BAİSHYA, P. ve ROSE, D. J. (2021). “Determinants Of Gluten-Free Diet Adoption Among İndividuals Without Celiac Disease Or Non- Celiac Gluten Sensitivity”, Appetite, 156, 104958. https://doi.org/10.1016/j.appet.2020.104958
• BECKER, A. E. (2004). “Television, Disordered Eating, And Young Women İn Fiji: Negotiating Body İmage And İdentity During Rapid Social Change”, Culture, Medicine and Psychiatry, 28(4), 533-559. https://doi.org/10.1007/s11013-004-1067-5
• CROALL, I. D., TROTT, N., REJ, A., AZİZ, I., O’BRİEN, D. J., GEORGE, H. A., HOSSAİN, M. Y., MARKS, L. J. S., RİCHARDSON, J. I., RİGBY, R., HADJİVASSİLİOU, M., HOGGARD, N. ve SANDERS, D. S. (2019). “A Population Survey Of Dietary Attitudes Towards Gluten”, Nutrients, 11(6), 1276. https://doi.org/10.3390/nu11061276
• COHEN, J. (1960). “A Coefficient Of Agreement For Nominal Scales”, Educational and Psychological Measurement 20(1), 37-46
• SAĞLIK BAKANLIĞI; (t.y.) Çölyak ve Görülme Sıklığı, https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/tr/metabolizma-ve-colyak/%C3%A7%C3%B6lyak- ve-g%C3%B6r%C3%BClme-s%C4%B1kl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html, Erişim tarihi: 14.06.2023
• DOWNE‐WAMBOLDT, B. (1992). “Content Analysis: Method, Applications, And İssues”, Health Care for Women International, 13(3), 313-321. https://doi.org/10.1080/07399339209516006
• FERRİÈRES, M. (2006). Sacred Cow, Mad Cow: A History Of Food Fears, Columbia University Press.
• FIRAT, D. (2013). “Korkunun bir pazarlama aracı olarak uygulanması: İşletmelerin korku mesajları ile tüketicilerin algısı arasında uyum var mı?”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi Cilt 5, No 1.
• GREENBERG, S. A. (2020). “Diet and Skin: A Primer”, Cutis, 106(5). https://doi.org/10.12788/cutis.0143
• GÜLEÇ, C. (2015). “Thorstein Veblen ve Gösterişçi Tüketim Kavramı”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(38), 62-82
• GÜREL, E. ve YAKIN, M. (2007). “Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür”, Selçuk İletişim, 4, 4. JONES, A. L. (2017). “The Gluten-Free Diet: Fad Or Necessity?”, Diabetes Spectrum, 30(2), 118-123. https://doi.org/10.2337/ds16-0022
• JANSSON-KNODELL, C. L. ve RUBİO-TAPİA, A. (2021). “The Fashionable Gluten-Free Diet-Wear With Caution”, The American Journal of Clinical Nutrition, 113(3), 491-492. https://doi.org/10.1093/ajcn/nqaa371
• LANDİS, J, R., & KOCH, G. (1977). “The measurement of observer agreement for categorical data”. Biometrics, 33,159-174
• LERNER, B.A., GREEN, P,H.R. ve LEBWOH, B. (2019). “Going Against The Grains: Gluten-Free Diets İn Patients Without Celiac Disease-Worthwhile Or Not?”, Digestive Diseases and Sciences, Springer Science+Business Media, LLC, part of Springer Nature, https://doi.org/10.1007/s10620-019-05663
• MİNTZ, S.W. (1922). Şeker ve Güç: Şekerin Modern Tarihteki Yeri, (çev. Şükrü Alpagut) İstanbul: Kabalcı
• PORSUK, A. Ö. ve CERİ̇ T, Ç. (2021). “Sosyal Medyada Covid-19 Aşısı Tartışmaları: Ekşi Sözlük Örneği”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(2): 347-360
• SHİVA, V. (2006). Çalınmış Hasat: Küresel Gıda Soygunu, (çev. Ali K. Saysel) İstanbul: Bgst
• STAUDACHER, H. M. ve GİBSON, P. R. (2015). “How Healthy İs A Gluten-Free Diet?”, British Journal of Nutrition, 114(10), 1539-1541. https://doi.org/10.1017/S000711451500330X
• STEMLER, S. (2001). “An Overview Of Content Analysis”, Practical Assessment, Research, And Evaluation: Vol.7. https://doi.org/10.7275/Z6FM-2E34
• THOMPSON, T., DENNİS, M., HİGGİNS, L. A., LEE, A. R. ve SHARRETT, M. K. (2005). “Gluten-Free Diet Survey: Are Americans With Coeliac Disease Consuming Recommended Amounts Of Fibre, İron, Calcium And Grain Foods?”, Journal of Human Nutrition and Dietetics, 18(3), 163-169. https://doi.org/10.1111/j.1365- 277X.2005.00607.x