Karaman İlinin Meşe Ormanları ve Silvikültürel Öneriler

Yıl 2024, , 18 - 27, 15.06.2024

Nurullah Güven , Sinan Güner

https://doi.org/10.55213/kmujens.1418399

Öz

Karaman ili, Toros dağlarının kuzeyinde bulunmaktadır ve yarı kurak yetişme ortamlarına sahiptir. Karaman ilinde kuraklığa dayanıklı olan meşe ardıç, karaçam, kızılçam ve sedir ağaç türlerinden oluşan orman alanları bulunmaktadır. İlin ormanlarını oluşturan türler arasında meşeler dikkat çekmektedir. Dünya üzerinde 400’den fazla türü bulunan meşe cinsinin Türkiye’de 17’si, 5’i de Karaman ili sınırlarında doğal olarak yayılış yapmaktadır. Karaman ilinde bulunan türler; Makedonya meşesi (Quercus trojana Webb), Kermes meşesi (Quercus coccifera L.), Saçlı meşe (Quercus cerris L), Mazı meşesi (Quercus infectoria Oliv.) ve Kasnak meşesi (Quercus vulcanica Boiss)’dir. Kasnak meşesi endemik bir türdür. Bu çalışmada Karaman ilinde yayılış yapan 5 meşe türünün ildeki yayılış alanları tespit edilmiş, haritaları oluşturulmuş ve ağaç varlığı, kapalılıkları gibi meşcere özellikleri ortaya konulmuştur. Yayılış alanlarının tespitinde Karaman ve Ermenek Orman Amenajman Planı meşcere haritaları incelenmiş sonrasında ise arazi gezileri yapılarak, yayılış alanlarında bulunan türlerin tespiti ve yayılış alanlarının sınırları koordinatlı olarak belirlenmiştir. Saf ve karışık halde meşe alanlarının haritası yapılmıştır. Meşeler İlin güney bölgelerindeki dağlık kesimlerde yayılış yapmaktadır. Yöredeki En fazla yayılış yapan tür Makedonya meşesidir. Meşe ormanlarının dinamik ve statik yapıları bozulmuştur. Rehabilitasyon ve restorasyon çalışmaları ile verimli hale getirilmelidirler. Baltalık ormanları ise koru ormanlarına dönüştürülmelidir.

Anahtar Kelimeler

Quercus coccifera, Quercus trojana, Quercus cerris, Quercus infectoria, Quercus vulcanica

Etik Beyan

Yüksel Lisans Tezinden üretilmiştir.

Oak Forests in Karaman Province and Silvicultural Suggestions

Öz

Karaman city is located in the North of the Taurus Mountains at Mediterrean Region and has semi-arid habitats. Karaman forest areas consisting of drought-resistant oak, juniper, larch, red pine and cedar tree species. Oaks attract attention among the species that make up the forests of the province. Of the oak genus, which has more than 400 species in the world, 17 of them are naturally distributed in Turkey and 5 within the borders of Karaman province. Species found in Karaman Province; Macedonian oak (Quercus trojana Webb), Kermes oak (Quercus coccifera L.), Turkey oak (Quercus cerris L), Thuja oak (Quercus infectoria Oliv.) and Kasnak oak (Quercus vulcanica Boiss). Among them, Kasnak oak is an endemic species. In this study, the distribution areas of these five oak species in Karaman city area were determined, their maps were drawn, and stand stocking and canopy cower were determined with their coordinates. First of all, Karaman and Ermenek Forest Enterprise Managamenet plans and their stand maps were examined. Afterwards, the oak species in the region were identified through field trips and the boundaries of their distribution areas were determined in coordination. Pure and mixed oak areas were mapped. Oaks spread in the mountainous areas in the southern regions of Karaman. Macedonian oak is the most widespread species. The dynamic and static structures of oak forests have been disrupted. They should be made productive through rehabilitation and restoration works. Coppice forests should be converted into the seed forests.

Anahtar Kelimeler

Quercus coccifera, Quercus trojana, Quercus cerris, Quercus infectoria, Quercus vulcanica

Kaynakça

• Ahmad W, Zeenat F, Hasan A, Abdullah A, Nargis A, Tarannum T (2011). Mazu (Quercus infectoria Oliv)-an overview. Indian Journal of Unani Medicine, 4(1): 17-22.
• Akkemik Ü (2016). Türkiye’nin doğal meşe (Quercus L.) türlerinin yayılışı ve botanik özellikleri, Uluslararası Katılımlı Meşe Çalıştayı, 18-20 Ekim 2016. Bildiler Kitabı, İğneada, Kırklareli.
• Akkemik Ü, Yılmaz HÇ, Yılmaz O, Sevgi O, Sevgi E (2020). Gökçeada’da Quercus coccifera türüne ait bir anıtsal ağaç tespiti. Turkish Journal of Biodiversity, 3(1): 15-20.
• Anonim (2023). Karaman ilinin nüfus bilgileri, 2023 yılı Türkiye İstatistik Kurumu Verileri, Ankara.
• Anonim (2021). Karaman ilinin sanayi ve ekonomi analizi çalışması, MEVKA ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı.
• Anonim (2022). Orman Genel Müdürlüğü 2022 yılı istatistikleri, Ankara.
• Askari SF, Azadi A, Namavar JB, Tansaz M, MirzapourNasiri A, Mohagheghzadeh A, Badr P (2020). A comprehensive review about Quercus infectoria G. Olivier gall. Res J Pharmacogn, 7(1): 67-75.
• Bağcı Y (2016). Sarıveliler (Karaman) ve çevresinde yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri, Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 42(1): 84-107.
• Bekiroğlu S, Atıcı E, Özer GÖ, Yadigar S, Uslu B (2013). Baltalıkların oluşumu ve baltalıkların koruya dönüştürülmesinin sosyoekonomik boyutu (İstanbul örneği). Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 63(2): 61-70.
• Dickson RE, Tomlinson PT (1996). Oak growth, development and carbon metabolism in response to water stress. In Annales des Sciences Forestieres, 53(2-3): 181-196.
• Dróżdż P, Pyrzynska K (2021). Extracts from pine and oak barks: phenolics, minerals and antioxidant potential. International journal of environmental analytical chemistry, 101(4): 464-472.
• Elham A, Arken M, Kalimanjan G, Arkin A, Iminjan M (2021). A review of the phytochemical, pharmacological, pharmacokinetic, and toxicological evaluation of Quercus Infectoria galls. Journal of Ethnopharmacology, 273:113592.
• Ertaş A (2007). Baltalık işletmesinin meşcere kuruluşu üzerindeki etkileri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 9(12): 35-47.
• Fisinin VI, Ushakov AS, Duskaev GK, Kazachkova NM, Nurzhanov BS, Rakhmatullin SG, Levakhin GI (2018). Mixtures of biologically active substances of oak bark extracts change immunological and productive indicators of broilers. Agricultural biology, 53(2): 385-92.
• Genç, M (2020). Silvikültür Tekniği, Uygulamalı Orman Ekolojisi, E Kitaplar Serisi No:3. Giresun.
• Hathway DE (1959). Experiments on the origin of oak-bark tannin. Biochemical Journal, 71(3): 533.
• Kökten K, Kaplan M, Turan V, Kale H, Çaçan E, Kardeş YM, Tutar H, Tal E (2017). Farklı meşe palamudu türlerinin (Quercus sp.) hayvan besleme özellikleri. 12.Tarla Bitkileri Kongresi, Kahramanmaraş.
• Mankolli H, Toros H, Dursun S (2020). Air quality of Karaman city, Türkiye. International Journal of Ecosystems & Ecology Sciences, 10(3): 491-500.
• Merdan N, Eyüpoğlu Ş (2022). Meşe palamudundan elde edilen doğal boyarmadde ile pamuk kumaşın boyanmasına farklı mordan maddelerin etkisinin araştırılması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 22(43): 33-43.
• Nyland RD (2016). Silviculture: concepts and applications. Waveland Press.
• Özgünay H (2000). Meşe palamutu ekstraktı valeks' in deri sanayiinde kullanılabilirliğinin artırılması üzerine araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Öztürk S (2013). Türkiye meşeleri teşhis ve tanı kılavuzu, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye.
• Panchal SK, Brown L (2013). Cardioprotective and hepatoprotective effects of ellagitannins from European oak bark (Quercus petraea L.) extract in rats. European journal of nutrition, 52: 397-408.
• Sattari MT, Yürekli K, Ünlükara A (2011). Karaman ilinde yapay sinir ağları yaklaşımı kullanılarak kuraklığın tahmini. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2011(1): 7-13.
• Körüklü ST, Demirtaş A, Gökmen M (2023). The first record of a Macedonian oak (Quercus trojana Webb) from Ankara, Türkiye. Herbarium Turcicum, 2023(3): 1-9.
• Şahin A (2016). Marmara Bölgesindeki meşe ormanlarının yayılışı, işletme amaçları ve planlanması. Orman Genel Müdürlüğü Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Uluslararası Katılımlı Meşe Çalıştayı, Kırklareli, Türkiye.
• Şahin ÖY, Kamal H, Yaşar AM, Kaya EŞ (2021). Çölyak hastaları için meşe palamudu meyvesinden glütensiz diş macunu elde edilmesi ve analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(6): 1453-1459.
• Umachigi SP, Jayaveera KN, Kumar CA, Kumar GS, Kumar DK (2008). Studies on wound healing properties of Quercus infectoria. Tropical journal of Pharmaceutical research, 7(1): 913-919.
• Villar-Salvador P, Uscola M, Heredia Guerrero N (2013). Quercus coccifera L. producción y manejo de semillas y plantas forestales. Organismo Autónomo Parques Nacionales. Egraf, SA, Madrid.
• Voravuthikunchai SP, Chusri S, Suwalak S (2008). Quercus infectoria. Oliv. Pharmaceutical Biology, 46(6): 367-372.
• Yaltırık F (1984). Türkiye meşeleri teşhis kılavuzu, Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayını, İstanbul.
• Yaman T, Doğan A (2016). Streptozotosin ile diyabet oluşturulan sıçanlarda meşe palamudu (Quercus branti Lindl.) ekstraktların karaciğer ve pankreası koruyucu etkileri. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 2016(1): 7-15.
• Yavuzaslanoğlu E, Yavuz M (2012). Karaman'ın tarım turizmi yönünden potansiyeli. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(1): 31-33.
• Yelekin E (2022). Meşe palamudu (Quercus ithaburensis)’ndan piroliz yöntemiyle yakıt üretiminin optimizasyonu (Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Yücedağ C, Müller M, Gailing O (2021). Morphological and genetic variation in natural populations of Quercus vulcanica and Q. frainetto. Plant Systematics and Evolution, 307: 1-15.
• Yürekli K, Ünlükara A, Yıldırım M (2010). Farklı yaklaşımlarla Karaman ilinin kuraklık analizi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2010(1): 19-23.
• Zeynettin E, Avcı M (2018). Yonca kuru otu ve süt sığırı rasyonuna zeolit ve meşe palamudu ilavesinin in vitro organik madde sindirimi ve metan oluşumu üzerine etkisi. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 7(1): 67-73.
• Zieliński J, Petrova A, Tomaszewski D (2006). Quercus trojana subsp. yaltirikii (Fagaceae) a new subspecies from southern Turkey. Willdenowia, 36(2): 845-849