Ortaöğretim Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 18, 17.10.2025

Elif Kaya , Barış Deniz Başkan , Vedat Ayan

Öz

Bu araştırma; Ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik genel tutumlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmamızda, öğrencilerin cinsiyet, spor geçmişi gibi demografik ve eğitim faktörlerinin bu tutumlar üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmanın evreni Tekirdağ ilinde okuyan ortaöğretim öğrencileri, örneklemi Tekirdağ iline bağlı Süleymanpaşa ilçesindeki ortaöğretim kurumunda okuyan 352 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın yöntemi, nicel araştırma yönteminden anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu yöntem kapsamında, " Beden Eğitimi ve Spor Tutum Ölçeği II " aracılığıyla öğrencilerin beden eğitimi derslerine yönelik tutumları ölçülmüştür. Veri toplama, çevrim içi anket tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Anket formu Google Forms aracılığıyla hazırlanmış ve Tekirdağ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi' nde beden eğitimi dersi alan 9. 10. ve 11. sınıf öğrencilerine gönderilmiştir. Veri analizi sürecinde, elde edilen veriler istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizinde, özellikle katılımcıların tutumları ile çeşitli demografik ve sosyal değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir.
Bu değişkenler arasında ailedeki spor yapma alışkanlıkları, spor geçmişi, aylık gelir durumu ve sınıf seviyesi gibi faktörler bulunmaktadır. İstatistiksel analizlerde, Pearson Korelasyon Katsayısı, t-testi ve ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Çalışmamızdan elde edilen bulgularda, katılımcıların beden eğitimine yönelik tutumları ile ailelerindeki spor yapma alışkanlıkları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bununla birlikte, katılımcıların yakınlarına (baba, anne ve kardeş) ait spor yapma sıklıklarının birbirleriyle pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu görülmektedir. Ancak, öğrencilerin aktif spor geçmişi ile beden eğitimine yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Lisanslı sporculuk geçmişi olan öğrencilerin, bu dersle ilgili tutumlarının, spor yapmayanlara göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.
Bu durum, öğrencilerin kişisel deneyimlerinin, beden eğitimi dersine yönelik tutumlarını şekillendirebileceğini göstermektedir. Araştırmada ayrıca, aylık gelir durumunun öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarını etkilemediği bulunmuştur. Yani, ailelerin ekonomik durumu, öğrencilerin bu dersle ilgili tutumlarını belirlemede önemli bir faktör değildir. Son olarak, 11. sınıf öğrencilerinin, 10. ve 9. sınıflara kıyasla beden eğitimi dersine yönelik tutum ortalamalarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, öğrencilerin sınıf seviyelerinin, beden eğitimi dersine karşı tutumlarını etkileyebileceğini göstermektedir.
Sonuç olarak; bu çerçevede, beden eğitimi dersine ilişkin tutumları güçlendirmek adına öğretim yöntemlerinin çeşitlendirilmesi, spor etkinliklerinin öğrenci ilgi ve becerilerine uygun şekilde planlanması, cinsiyet ve spor geçmişi gibi öğrenci özelliklerinin dikkate alınmasının önemli olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi , Ortaöğretim , Spor , Tutum

Investigation of Secondary School Students' Attitudes Towards Physical Education Classes

Öz

This research aimed to determine the general attitudes of secondary school students towards physical education classes. The study examined in detail the impact of students' demographics and educational factors such as gender and sports background on these attitudes. The population of the study consisted of secondary school students in Tekirdağ province, with a sample of 352 students attending secondary schools in Süleymanpaşa district, Tekirdağ provinceThe study is based on a quantitative research method and was carried out using a survey technique. Within this method, the "Physical Education and Sports Attitude Scale II" was used to measure students' attitudes towards physical education classes. Data collection was carried out through an online survey technique. The survey form was prepared via Google Forms and sent to 9th, 10th, and 11th-grade students taking physical education classes at Tekirdağ Vocational and Technical Anatolian High School. During the data analysis process, the collected data were analyzed using statistical methods. In data analysis, the relationships between participants' attitudes and various demographic and social variables were examined. These variables include family sports habits, sports background, monthly income status, and grade level. Statistical analyses used include Pearson Correlation Coefficient, t-test, and ANOVA techniques.
The findings from our study revealed no statistically significant relationship between participants' attitudes towards physical education and the sports habits of their family members. There was no significant relationship between the frequency of sports activities of fathers, mothers, and siblings and students' attitudes towards physical education. This indicates that the sports habits of the family do not directly affect students' attitudes towards physical education. However, a significant relationship was found between students' active sports background and their attitudes towards physical education. It was determined that students with a background as licensed athletes had more positive attitudes towards this class compared to those who did not engage in sports. This suggests that students' personal experiences can shape their attitudes towards physical education classes. The study also found that monthly income status did not affect students' attitudes towards physical education classes. In other words, the economic status of families is not an important factor in determining students' attitudes towards this class.
Lastly, it was found that the attitude averages of 11th-grade students towards physical education classes were higher compared to those of 10th and 9th-grade students. This indicates that grade levels may affect students' attitudes towards physical education classes.
In conclusion, it is thought that diversifying teaching methods, planning sports activities in accordance with student interests and abilities, and considering student characteristics such as gender and sports background would be important in strengthening attitudes towards physical education classes.

Anahtar Kelimeler

Physical Education, Secondary Education, Sports, Attitude

Kaynakça

• Baylan, M., Balyan, Y.B. & Kiremitçi, O. (2012). Farklı sportif etkinliklerin ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum sosyal beceri ve öz yeterlilik düzeylerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi,14(2), 196-201.
• Baxter-Jones A.D., & Maffulli, N. (2003). Parental influence on sport participation in elite young athietes. Journal Sports Medicine Physical Fitness, 43(2), 250-255.
• Canakay E.U. (2006, Nisan). Müzik teorisi dersine ilişkin tutum ölçeği geliştirme. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyu’munda sunulmuş bildiri, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Demirhan, G., & Altay, F. (2001). Lise birinci sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği. Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 9-20.
• Donuk B., Balcıoğlu, İ., Şenduran, F., Ülker, İ. (2004, Kasım). İstanbul'da yaşayan 14-16 yaş grubu genç basketbol sporcularının psikososyal ve demografik özellikleri, 10. İchber-Sd Avrupa Kongresi ve Sbd 8. Uluslararası Spor Bilimleri Kongre’sinde sunulmuş bildiri, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Ekici G., Hevedanlı M. (2010) Lise öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(4), 97-105.
• İnceoğlu, M. (2009). Tutum algı iletişim (6.bs.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Kangalgil, M., Hünük, D. & Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması, Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 48-57.
• Kırcaali-İftar, G. (1997). [Sosyal Bilimlerde Araştırma Yaklaşımları]. Yayımlanmamış ders notu.
• Rice P. L. (1988). Attitudes of high school students towards physical education activities. Journal of Teachers and Personal Health Phys Education, 45(2), 94-99.
• Ryan S., Fleming D., Maina M. (2003). Attitudes of middle school students toward their physical education teachers and classes. Journal of Phys Educ, 60(2), 28-42.
• Serarslan Z., Akkaya L. (2000). Kocaeli' de ortaöğretim gençliğinin sportif tercihlerini etkileyen sosyo ekonomik faktörler. 3. Uluslararası Spor Bilimleri Kongre’sinde sunulmuş bildiri, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Silverman, S., Scrabis K. A. A. (2004). Review of research on instructional theory in physical education 2002-2003. International Journal of Physical Education, 41 (1), 4-12.
• Sunay H., Saracaloğlu, A.S. (1997). Türk sporcusunun spordan beklentileri ile spora yönelten unsurlar. Uluslararası Spor Bilimleri Kongre’sinde sunulmuş bildiri, Aıeser, Singapur.