TEKNOLOJİ VE YAZILIM ŞİRKETLERİNDE İŞLETME DEĞERİNİ BELİRLEYEN ÖLÇÜTLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 49, 909 - 923, 29.08.2025

Mehmet Yaşar

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1544404

Öz

Bu araştırmanın amacı teknoloji ve yazılım endüstrisinde işletme değeri üzerinde etkili olduğu düşünülen parametrelerin etkisini değerlendirmektir. Söz konusu parametreler işletmenin likidite durumunu, verimliliğini, borçluluğunu ve piyasadaki durumunu belirten oranlardan oluşmaktadır. Araştırmada ayrıca bu oranların işletme değeri üzerindeki etkileri analiz edilerek, sektöre özgü dinamiklerin bu bağlantılarda oynadığı rolün anlaşılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda sektörde yer alan en büyük 50 uluslararası firmanın 2014-2023 yılı verileri panel veri analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda brüt kâr marjı ve piyasa defter değerinin işletme değerini olumlu etkilediği, cari oran, borç özkaynak oranı, borç toplam varlık oranı ve aktif devir hızı değişkenlerinin ise negatif yönde etkilediği ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın teknoloji-yazılım alanında işletme değeri belirlenmesiyle yatırım kararı, rekabet analizi, firma seçimi gibi konularda karar vericilere yol göstereceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşletme Değeri , Panel Veri Analizi , Finansal Oranlar , Teknoloji , Yazılım

AN INVESTIGATION ON THE CRITERIA DETERMINING ENTERPRISE VALUE IN TECHNOLOGY AND SOFTWARE FIRMS

Öz

The purpose of this study is to evaluate the impact of parameters that are considered to be effective on enterprise value in the technology and software industry. These parameters consist of ratios indicating the liquidity, productivity, indebtedness and market position of the enterprise. The study also aims to analyze the effects of these ratios on enterprise value and to understand the role of industry-specific dynamics in these linkages. In this context, the 2014-2023 data of the 50 largest international firms in the sector are analyzed with the help of panel data analysis. As a result of the research, it is revealed that gross profit margin and market book value positively affect enterprise value, while current ratio, debt-equity ratio, debt-total asset ratio and asset turnover rate variables negatively affect it. It is thought that the research will guide decision-makers on issues such as investment decision, competition analysis, and firm selection by determining enterprise value in the field of technology-software.

Anahtar Kelimeler

Enterprise Value , Panel Data Analysis , Financial Ratios , Technology , Software

Kaynakça

• Açıkgöz, T., ve Kılıç, G. (2021). Investigation of Financial Performance and Market Value of Technology Firms With Dupont-Regression Analysis. Journal of Accounting & Finance/Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 209-226.
• Akyüz, K. C., Yıldırım, İ., Akyüz, İ., ve Tugay, T. (2017). Borsa İstanbul’da işlem gören kâğıt ve kâğıt ürünleri sanayi işletmelerinin finansal başarısızlık düzeylerinin oran analizi ve diskriminant analizi yöntemleri kullanılarak ölçülmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 13(1), 60-74.
• Autio, E., Nambisan, S., Thomas, L. D., ve Wright, M. (2018). Digital affordances, spatial affordances, and the genesis of entrepreneurial ecosystems. Strategic Entrepreneurship Journal, 12(1), 72-95.
• Aydınbaş, G. (2023). Bilişim Teknolojileri ve Türkiye Ekonomisindeki Yeri Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Sosyal Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 3(1), 18-32.
• Aydoğmuş, M., Gülay, G., ve Ergun, K. (2022). Impact of ESG performance on firm value and profitability. Borsa Istanbul Review, 22, S119-S127.
• Beycan, M. (2011). Faaliyet devir hızı rasyolarının hesaplanmasında özellikli durumlar ve uygulamada yaşanan sorunlar. Journal of Accounting and Taxation Studies, 4(1), 81-102.
• Biçen, Ö. F., ve Sezgin, H. (2017). Finansal oranların firma değeri üzerindeki etkileri: Borsa İstanbul bilişim sektörüne yönelik bir panel veri analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 25-41.
• Brynjolfsson, E., ve Hitt, L. M. (2000). Beyond computation: Information technology, organizational transformation and business performance. Journal of Economic perspectives, 14(4), 23-48.
• Çakır, H. M., ve Küçükkaplan, İ. (2012). İşletme sermayesi unsurlarının firma değeri ve karlılığı üzerindeki etkisinin İMKB’de işlem gören üretim firmalarında 2000–2009 dönemi için analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (53), 69-86.
• Dang, H. N., Vu, V. T. T., Ngo, X. T., ve Hoang, H. T. V. (2019). Study the impact of growth, firm size, capital structure, and profitability on enterprise value: Evidence of enterprises in Vietnam. Journal of Corporate Accounting & Finance, 30(1), 144-160.
• Demirhan, D. (2022). İmalat ve hizmet sektörlerinde karlılık oranlarını etkileyen faktörlerin analizi. Muhasebe ve finansman dergisi, (94), 31-52.
• Frank, A. G., Dalenogare, L. S., ve Ayala, N. F. (2019). Industry 4.0 technologies: Implementation patterns in manufacturing companies. International Journal of Production Economics, 210, 15-26.
• Güler Özçalık, S., ve Aytekin, S. (2017). İşletme değeri ile finansal oranlar arasında ilişki var mı? Borsa İstanbul'da bir uygulama. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, 20(38), 203-214.
• Güleş, H. K., Bülbül, H., ve Çağlıyan, V. (2004). Bilişim teknolojileri kullanımının işletme performansına etkisi: küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinde bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(6), 61-83.
• Hao, X., Chen, F., ve Chen, Z. (2022). Does green innovation increase enterprise value?. Business Strategy And The Environment, 31(3), 1232-1247.
• Hirdinis, M. (2019). Capital structure and firm size on firm value moderated by profitability. International Journal of Economics and Business Administration, 7(1), 174-191.
• Karabıyık, G., ve Özyörük, B. (2021). Bilişim Sistemleri, Teknoloji ve İşletme Performansı Arasındaki İlişkiler Üzerine Yapılmış Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 2(40), 245-266.
• Kasych, A., ve Vochozka, M. (2019). The choice of methodological approaches to the estimation of enterprise value in terms of management system goals. Quality-Access to Success, 20(169), 3-9.
• Kırık, A. M., ve Özkoçak, V. (2023). Medya ve iletişim bağlaminda yapay zekâ tarihi ve teknolojisi: chatgpt ve deepfake ile gelen dijital dönüşüm. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (58), 73-99.
• Kraus, S., Jones, P., Kailer, N., Weinmann, A., Chaparro-Banegas, N., ve Roig-Tierno, N. (2021). Digital transformation: An overview of the current state of the art of research. Sage Open, 11(3), 21582440211047576.
• Krause, T. A., ve Tse, Y. (2016). Risk management and firm value: recent theory and evidence. International Journal of Accounting and information management, 24(1), 56-81.
• Kretschmer, T., Leiponen, A., Schilling, M., ve Vasudeva, G. (2022). Platform ecosystems as meta‐organizations: Implications for platform strategies. Strategic Management Journal, 43(3), 405-424.
• Liu, X., ve Zhang, C. (2017). Corporate governance, social responsibility information disclosure, and enterprise value in China. Journal of Cleaner Production, 142, 1075-1084.
• Loebbecke, C., ve Picot, A. (2015). Reflections on societal and business model transformation arising from digitization and big data analytics: A research agenda. The Journal of Strategic Information Systems, 24(3), 149-157.
• Majumder, M. G., Gupta, S. D., ve Paul, J. (2022). Perceived usefulness of online customer reviews: A review mining approach using machine learning & exploratory data analysis. Journal of Business Research, 150, 147- 164.
• Martini, M. (2024). Determinant Factors of Enterprise Value from PBV and Tobin’s Q Perspectives. Sebatik, 28(2), 410-417.
• Park, H. M. (2011). Practical Guides To Panel Data Modeling: A Step-by-step Analysis Using Stata. Tutorial Working Paper. Graduate School of International Relations, International University of Japan.
• Seetaram, N., ve Petit, S. (2012). Panel data analysis. In Handbook of research methods in tourism. Edward Elgar Publishing.
• Sharma, P. (2018). Enterprise value and intellectual capital: Study of BSE 500 firms. Accounting and Finance Research, 7(2), 123-133.
• Siahaan, F. O. (2014). The effect of good corporate governance mechanism, leverage, and firm size on firm value. GSTF Journal on Business Review (GBR), 2(4), 137-142.
• Söylemez Y. (2020). Teknoloji sektöründe nakit dönüşüm süresinin firma kârlılığı üzerindeki etkisinin analizi: BIST Uygulaması. BMIJ, 8(2): 2476-2502. doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1535
• Susanti, N., ve Restiana, N. G. (2018). What’s the best factor to determining firm value. Jurnal Keuangan dan Perbankan, 22(2), 301-309.
• Walters, D., Halliday, M., ve Glaser, S. (2002). Added value, enterprise value and competitive advantage. Management decision, 40(9), 823-833.
• Yener, E., ve Karakuş, R. (2012). Sermaye yapısı ve firma değeri ilişkisinin farklı aktif büyüklüklerde karşılaştırmalı incelenmesi: İMKB 100 firmaları üzerine bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 75-98.
• Yu, Z., ve JInajun, N. (2020). How to achieve HRM digital transformation.: https://www.sohu.com/a/400600846_343325.
• Zhang, J., ve Chen, Z. (2024). Exploring Human Resource Management Digital Transformation in the Digital Age. J Knowl Econ 15, 1482–1498. https://doi.org/10.1007/s13132-023-01214-y
• Zhao, B., ve Dong, X. (2011). An Analysis of Enterprise Value Growth: A Dynamic Equilibrium Model Based on Adaptive Innovation. Technology and Investment, 2(4), 247-255.