Karar Vermeyi Etkileyen Yapısal Faktörler Bakımından Yönetim ve Organizasyon Teorilerinin İncelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 2014 Sayı: 2, 8 - 18, 01.06.2014

Mustafa Lamba

https://doi.org/10.18493/kmusekad.39953

Cited By: 6

Öz

In this study, it is aimed to study management and organization theories by reviewing literature, in terms of structural factors affecting decision-making process. The factors affecting decision-making are individual, structural and environmental factors. In the scope of structural factors, there are some elements such as hierarchic structures and formalization levels of organizations, authority, division of labor, specialization, centralization, delegation of authority, participation and coordination. It has been determined that the Classical theories in mechanical structure include more centralized, routine and programmable decision-making structures which are also concentrated on higher level and that the Neoclassical theories include routine, programmable, more operational organizational structure in lower levels, which is suitable to individual and group decisions. It has been concluded that the programmable and nonprogrammable decisions according to conditions, and individual and group decisions can be made together in Modern theories with the effects of environmental variations but in the contemporary managerial structures, non-programmable decisions are come to the forefront, and group decisions are put more emphasis on, and various numerical models and computer programs are utilized in order to make accurate decisions faster, because of increase in uncertainties. In recent years, new management models are developed, which enable all stakeholders participate in decision-making process

Anahtar Kelimeler

-

Karar Vermeyi Etkileyen Yapısal Faktörler Bakımından Yönetim ve Organizasyon Teorilerinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, yönetim ve organizasyon teorilerinin, karar vermeyi etkileyen yapısal faktörler bakımından literatür taraması yapılarak incelenmesini amaçlamaktadır. Karar vermeyi etkileyen faktörler, bireysel, yapısal ve çevresel faktörlerdir. Yapısal faktörler kapsamında organizasyonların, hiyerarşik yapıları, formelleşme dereceleri, otorite, işbölümü, uzmanlaşma, merkezcilik, yetki devri, katılımcılık ve eşgüdüm gibi unsurlar yer almaktadır. Mekanik yapıdaki klasik teorilerin daha merkezci, rutin, programlanabilen ve üst kademede yoğunlaşmış karar verme yapısına sahip oldukları; neoklasik teorilerin ise alt kademelerde, rutin, programlanabilen, daha operasyonel, kişi ya da grup kararlarına uygun bir örgüt yapısı ortaya koydukları görülmüştür. Modern teorilerde, çevresel değişkenlerin de etkisiyle, koşullara göre, programlanabilen ve programlanamayan kararlar ile kişi veya grup kararlarının birlikte alınabileceği, çağdaş yönetim yapılarında ise belirsizlik durumlarının artması nedeni ile programlanamayan kararların ön plana çıktığı, grup kararlarına daha fazla önem verildiği, hızlı ve doğru kararlar verebilmek için çeşitli sayısal modeller ve bilgisayar programlarından yararlanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, son yıllarda, karar verme sürecine tüm paydaşların katılımına olanak sağlayan yeni yönetim modellerinin geliştirildiği görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Karar Verme, Örgüt Teorileri, Yönetim ve Organizasyon, Katılım

Kaynakça

• Aktan, C. (2008), “Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz-Ağustos, 4-21.
• Aktaş, M. ve Şener, İ. (2012), “Koşul Bağımlılık Kuramı”, Editör. H. Cenk Sözen ve H. Nejat Basım, Örgüt Kuramları, Beta Yayınları, İstanbul.
• Arıkboğa, F.Ş. ve Menteş, A. (2009), “Türkiye’de Kurumsal Yönetişim İklimi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 59(2), 85-120.
• Armesh, H. (2010), “Decision Making”, 12th Yayıncılık, Ankara. International Business Research Conference, Dubai.
• Aşkun, İ.C. ve Tokat, B. (2010), İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa.
• Aykut, P. (1984), “Örgüt Kuramları ve İletişim”, Amme İdaresi Dergisi, 17(4), 62-76.
• Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2005), “Katılımcı Karar Verme: Çalışanlar Hangi Düzeyde Kararlara Katılmak İsterler?” Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7(2) 23-47.
• Baransel, A. (1993), Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi, Birinci Cilt, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını, Üçüncü Baskı, İstanbul, 1993.
• Bolat, T., Seymen, O.A., Bolat, O.İ, , Erdem, B. (2009), Yönetim ve Organizasyon, 2. Baskı, Detay
• Budak, G. ve Budak, G.. (2006), “Amaçlara Göre Yönetim” Editör. M. Şerif Şimşek ve Said Kıngır, Çağdaş Yönetim Araçlarından Seçmeler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Cubbertson, J.A., Jacobsen, P.B. ve Reller, T.L. (1971), “Karar Verme”, Çeviren, Mustafa Tosun, Amme İdaresi Dergisi, 4(4), 142-168.
• Cunliffe, A.L. (2008), Organization Theory, Sage Publications, First Published, London.
• Daft, R.. (2010), Organization Theory and Design, Cengage Learning 10th Edition, USA.
• Docherty, J.P., Surles, R.C. and Donovan, C.M. (2001), “Organizational Theory”, Edited. John A. Talbott and Robert A. Hales, Textbook of Administrative Psychiatry, American Psychiatric Publication, Second Edition USA.
• Donaldson, L. (2001), The Contingency Theory of Organizations, Sage Publications, London.
• Efil, İ. (2010), İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Dora Yayınları, Bursa.
• Eren, E. (2001), Yönetim ve Organizasyon, Beta Yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul.
• Eren, E. (2011), Yönetim ve Organizasyon Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar, Onuncu Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Fişek, K. (1979), Yönetim, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Genç, N. (2012), Yönetim ve Organizasyon, Seçkin Yayınları 4. Baskı, Ankara.
• Griffin, R.W. and Morhead, G. (2014), Organizational Behavior: Managing People and Organizations, Eleventh Edition, South-Western, USA.
• Hampton, L. and Shull, Jr. F.A. (2014), “Contemporaray Approach to Administrative Decision Making”, a2.pdf, (04.02.2014).
• Ivanko, Š. (2013), Modern Theory of Organization, University of Ljubljana Faculty of Public Administration.
• Jaffee, D. (2001), Organization Theory: Tension and Change, McGraw-Hill, New York.
• Johnson, R.A., Kast, F.E., and Rosenzweig, J.E. (1964), “Systems Theory And Management”, Management Science, 10(2), 367-384.
• Koçel, T. (2011), İşletme Yöneticiliği, Beta Yayın 13. Baskı, İstanbul.
• Lægaard, J. and Bındslev, M. (2006), Organizational Theory, Ventus Publishing ApS.
• Leblebici, D.N. (2008), “Örgüt Kuramının Temelleri”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(1), 111-129.
• Leblebici, D.N. (2008), “Yönetim Bilimi Açısından Klasik Dönemi Hatırlamaya İlişkin Bir Çalışma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21. Ağustos, 99-118.
• Çeviren: H. Bahadır Akın, Adres Yayınları, 4. Baskı, Ankara.
• Lunenburg, F.C. (2012), “Organizational Structure: Mintzberg’s Framework”, International Journal of Scholarly Academic, Intellectual Diversity, 14(1), 1-8.
• March, J.G. ve Simon, H.A. (1975), Örgütler, Çeviren: Ömer Bozkurt ve Oğuz Onaran, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Mcauley, J., Duberley, J. and Johnson, P. (2007), Organization Theory: Challenges and Perspectives, Prentice Hall, England.
• Mouzelis, N. P. (2001), Örgüt ve Bürokrasi: Modern Teorilerin Analizi, Çev. H. Bahadır Akın, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Onaran, O. (1971), Örgütlerde Karar Verme, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, No:321, Ankara.
• Onaran, O. (1974), “Yetki Göçerimi: Yetki Devri” Amme İdaresi. Dergisi, 7(2), 3-21.
• Onaran, O. (1977), “Örgütlerde Denetim”, Amme İdaresi Dergisi, 10(1), 3-17.
• Özalp, İ., Eren, G. ve Öcal, H. (1992), “Organizasyonlarda Durumsallık Yaklaşımı Açısından Liderlik: Liderliğin Fred E. Fiedler Teorisindeki Liderlik Tarzlarına Göre Belirlenmesi ve Eskişehir Bölgesinde Seçilen Büyük Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama”, Anadolu Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(1-2), 161-205.
• Özer, M.A. (2012), “Örgütsel Karar Verme ve Yönetişim”, Türk İdare Dergisi, 475, Aralık, 147-170.
• Pennings, J.M. (1975), “The Relevance of the Structural-Contingency Model for Organizational Effectiveness”, Administrative Science Quarterly, 20, September, 393-410.
• Pfeffer, J. (1997), New Directions for Organization Theory, Oxford University Press, New York.
• Schermerhorn, J.R., Hunt, Jr. J. G. and Osborn, R.N. (2002), Organizational Behavior, Seventh Edition, John Wiley & Sons, US.
• Scott, W.G. (1967), Organization Theory: A Behavioral Analysis For Management, Homewood, Illinois, Irwin.
• Scott, W.G. (1961), “Organization Theory an Overview and an Appraisal”, Academy of Management Journal, 4(1), 7-26
• Secchi, D. (2011), Extendable Rationality, Springer New York Dordrecht Heidelberg London.
• Sezer, C. (2006), “Öğrenen Örgüt Düşüncesi ve Öğrenen Örgütler”, Editör. M. Şerif Şimşek ve Said Kıngır, Çağdaş Yönetim Araçlarından Seçmeler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Shapira, Z. (1997), “İntorduction and Overview”, Edt. Zur Sahira, Organizational Decision Making,Cambridge University Press, UK.
• Simon, A.H. (1976), Administrative Behavior. A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organization, Third Edition, The Free Press, Collier Macmillan Publishers, London, UK.
• Simon, H. (1967), “Yönetimde Karar Verme Bilimi”, Amme idaresi Bülteni, 13, Ağustos.
• Şengül, R.(2007), “Henri Fayol’un Yönetim Düşüncesi Üzerine Notlar”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), 257-273.
• Taylor, F.W. (2011), Bilimsel Yönetimin İlkeleri,
• Tompkins, J.R. (2005), Organization Theory and Public Management, Thomson Learning, USA.
• Türk Dil Kurumu, Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=ke lime&guid=TDK.GTS.52eb6a66806436.43027030, (31.01.2014).
• Varol, M. (1993), Örgüt Sosyolojisine Giriş, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Weber, M. (2004), Sosyoloji Yazıları, Çeviren: Taha Parla, İletişim Yayınları, 6. Baskı, İstanbul.
• Yıldız, G. ve Alpaslan, S.. (2006), “İnsan Kaynaklarını Güçlendirme: Empowerment”, Editör. M. Şerif Şimşek ve Said Kıngır, Çağdaş Yönetim Araçlarından Seçmeler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Zuboff, S. (1984), In the Age of the Smart Machine, Basic Books, New York.