Aydın Yöresi Halk Hekimliğinde İncirin Kullanımı

Yıl 2014, Cilt: 2014 Sayı: 4, 151 - 154, 01.12.2014

Gökçe Zeynep Özatalay

https://doi.org/10.18493/kmusekad.05098

Cited By: 3

Öz

We come across fig,which dates back to Adam and Eve as depicted in the holy docments sometimes in a Greek myth or Indian saga. In such a context, fig is a fruit that is as old as the human history. Fig which represents various symbolisms has had a favourable area to grow in Anatolia with its tree and fruit. As fig is placed together with olive and pomegranate in the holy books such as The Holy Quran and the Pentateuch, fig has an important place in these religions and although fig is perceived as destroyer of the households and the so-called banned fruit that has sexual connatations in folk culture, it also remains as the symbol of abundance and cure. Fig has been preferred as the natural cure for such diseases as liver problems, enlarged spleen, anaemia, hemorrhoids, and asthma. Fig is a symbol of abundance with its fruit, it is not planted around the dwelling places as it destroys what is around with its powerful roots. It is common to detect this feature of fig in idioms, proverbs and folk songs. Fig is grown mostly around İzmir and Aydın in Turkey, that is why, it has a wide place in the region's folklore as a commonly used motif. In order to study these features of fig and analyse their effects on the folklore, in this study we are trying to analyse how fig is used in folk medicine and depending on that, what kind of meanings it has around the region and how it is placed in the the folklore with

Anahtar Kelimeler

Fig, folk medicine, Aydın, motif

Aydın Yöresi Halk Hekimliğinde İncirin Kullanımı

Öz

Kutsal metinlerde yer aldığı şekliyle kökenleri Âdem ile Havva'ya dek dayanan incir, bazen bir Yunan mitinde bazen de bir Hint destanında karşımıza çıkar. Bu anlamda incir kökeni insanlık tarihi kadar eski olan bir meyvedir. Gerek tarih öncesi inançlarda gerek kutsal dinlerde çeşitli sembolleri ihtiva eden incir, ağacı ve meyvesi ile Anadolu topraklarında yetişmeye elverişli bir alan bulmuştur. Kutsal kitaplardan Kitab-ı Mukaddes ve Tevrat’ta zeytin ve nar ile birlikte yer alması sebebiyle bu dinlerde önemli bir yere sahip olan incir, halk kültüründe genellikle ocak söndürücü ve cinsel çağrışımlara sahip yasak meyve olarak yer alsa da yapısı gereği bereket ve şifa sembolü olarak da varlığını sürdürmektedir. Özellikle halk hekimliği alanında birçok derde devâ olarak kullanılan incir; karaciğer rahatsızlığı, dalak şişkinliği, kansızlık, basur, nefes darlığı, sıtma gibi nice hastalıkların tedavisinde doğal tedavi yöntemi olarak tercih edilmektedir. Meyvesinin içi ve dışıyla bir bereket, bolluk sembolü olan incir, ağaç köklerinin dal budak salarak çevredeki yapıları yıkması sebebiyle yerleşim yerlerinin yanlarına dikilmemektedir. İncirin bu özelliği deyim, atasözü ve türkülerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Yurdumuzda en çok İzmirAydın bölgesinde yetiştirilen incir, buna bağlı olarak bölgenin halk bilgisi ürünlerinde sıklıkla kullanılan bir motif olarak kendisine geniş bir yer bulmaktadır. İncirin bu saydığımız özelliklerini inceleyebilmek ve halk kültürüne etkilerine bakabilmek amacıyla Aydın ili ve ilçelerinde yaptığımız derleme çalışmasıyla, incirin halk hekimliği alanında nasıl kullanıldığını buna bağlı olarak yörede hangi anlamları taşıdığı ve diğer halk bilgisi ürünlerinde yer alış şekillerini de göstererek vermeye çalışacağız

Anahtar Kelimeler

İncir, Halk Hekimliği, Aydın, Motif

Kaynakça

• Anaç, H., (2012), Geçmişten Günümüze İncir, Aydın: Aydın Ticaret Odası Kültür Yayınları.
• Derviş Muhammed bin eş-Şeyh Ahmed el-Ankaravî., (2012), Dürrü’l-Meknûn (Haz. Kültüral Z., Koç A.), Konya: Palet Yayınları.
• Dramalı, Z., (2004), Tarihi Tersten Okumak, İstanbul: Yeditepe Yayınları
• Ebu’l-Hikmet Ahmed Muhsin, (2011), Meyvenâme (Haz. Kültüral Zuhal, Koç Aylin), Konya: Palet Yayınları.
• Erdemir, A., (2001), Şifalı Bitkiler “Doğal İlaçlarla Geleneksel Tedaviler”, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Ergun, P., (2004), Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Hehn, V., (1998), Zeytin Üzüm ve İncir Kültür Eskizleri, (çev. Necati Aça), Ankara: Dost Kitapevi.
• Koçak, A., (2011), “Bilgelik Varlık Bereket Sembolü İncirin Serüveni”, Bilge Seyidoğlu Kitabı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Maranki A., (2008), Şifalı Bitkiler Kozmik Bilimler Işığında, Mozaik Yayınları.
• Sucu, İ., (1989), “Ege Bölgesi Halk İlaçları”, Türk Halk Hekimliği Sempozyumu Bildirileri 23-25 Kasım 1988, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Yavi, E. ve Yavi, N., (haz.)( 1998), Türkiye Cumhuriyetinin Yetmiş Beşinci Yılında Aydın, Aydın Valiliği.