Amasya İlinde Yaygın Olarak Yetiştirilen Ürünlerde Verim ve Fiyat Riski

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: 2, 57 - 65, 01.06.2013

İlyas Çetin Kemal Esengün

Öz

In this study, it is aimed to analyze the yield and price risk of dry onion, wheat, sugar beet, barley, sunflower and corn grain, grown commonly in Amasya province, by using “Variation Measurement” and “Random Variation Measurement” methods. Research data covered 1994-2008 periods. In order to determine a suitable trend equation, Cumulative Sum of Forecast Error Method was used. For each trend, variation and random variation coefficients were calculated. Variation measurements, belonged to important crops grown in region, showed that the yield fluctuation is more severe on corn grain, but price fluctuation is more severe on dry onion. According to the results of risk analysis, diversification of production activities, cooperativization, agricultural insurance and contract farming can be recommended for farms

Anahtar Kelimeler

Yield and price risk, variation measurements, Amasya

Amasya İlinde Yaygın Olarak Yetiştirilen Ürünlerde Verim ve Fiyat Riski

Öz

Bu çalışmada Amasya ilinde yaygın olarak yetiştirilen kuru soğan, buğday, şekerpancarı, arpa, ayçiçeği ve dane mısır’ın verim ve fiyat riski “Değişim Ölçüleri” ve “Tesadüfi Değişim Ölçüleri” kullanılarak analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 1994-2008 dönemini kapsayan veriler kullanılmıştır. Uygun trend denklemlerinin belirlenmesinde “Birikimli Tahmin Hatası” yönteminden yararlanılmıştır. Her bir seri için değişim katsayısı ve tesadüfi değişim katsayıları hesaplanmış ve yorumlanmıştır. Yörede yetiştirilen önemli ürünlere ait değişim ölçüleri dane mısırda verim dalgalanmasının, kuru soğanda ise fiyat dalgalanmasının daha şiddetli olduğunu ortaya koymuştur. Risk analizi sonuçlarına göre, üreticilere üretim faaliyetlerini çeşitlendirme, kooperatifleşme, tarımsal sigorta ve sözleşmeli yetiştiricilik önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Verim ve fiyat riski, değişim ölçüleri, Amasya

Kaynakça

• Akçaöz, H.V., 2001. Tarımsal Üretimde Risk, Risk Analizi ve Risk Davranışları, Çukurova Bölgesi Uygulamaları. (Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Anonim, 2010a. Amasya İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şubesi Kayıtları. Amasya.
• Anonim, 2010b. Tarımsal Fiyat İstatistikleri (1994-2008). http://www.tuik.gov.tr/tarimsalfiyatapp/ tarimsalfiyat.zul (20.11.2010).
• Anonim, 2010c. Toptan Eşya Fiyat Endeksleri. http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=18&ust_id=6 (23.04.2010)
• Anonim, 2011. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http:// www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (14.04.2011).
• Anonim, Çeşitli Yıllar. Tokat, Amasya ve Yozgat Yörelerinde Yetiştirilen Bazı Tarım Ürünlerinin (1994- 2008) Yılı Üretim Girdileri ve Maliyetleri. Toprak ve Su Kaynakları Tokat Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Tokat.
• Barış, Ö., 2007. Türkiye’de ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Risk Yönetimi ve Tarım Sigortalarının AB’ne Uyumu Açısından Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tekirdağ.
• Bozoğlu, M., Ceyhan, V., Cinemre, H. A., 2001. Tonya İlçesinde Süt İşletmelerinin Ekonomik Yapısı ve Karşılaştıkları Riskler: Risk Ölçümü ve Uygun Risk Yönetimi Stratejileri. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayınları No: 228, Ankara.
• Gündüz, O. ve Esengün, K., 2004. Türkiye Yemeklik Tane Baklagiller Üretiminde Fiyat ve Verim Riski. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:21, Sayı. 1, Tokat.
• Gündüz, O., 2007. Tokat İli Merkez İlçede Domates Yetiştiren İşletmelerde Karşılaşılan Riskler ve Optimum İşletme Organizasyonunun Riskli Koşullarda Tespiti. (Doktora Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
• Karahan, Ö., 2002. Tarımda Üreticilerin Risk Karşısındaki Davranışları Üzerine Bir Araştırma, Ege Bölgesinden Bir Örnek Olay. (Doktora Tezi), Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
• Kızılaslan, N. ve Gürler, A.Z., 1991. Buğdayda Risk ve Belirsizlik Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi Tokat Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı.2, s.91-104, Tokat.
• Kip, E., 1975. Türkiye ve Kuzeydoğu Anadolu Tarımında Belirsizlik ve Ekonomik Etkileri İstatistiksel Bir Yaklaşım. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 397, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum.
• Sayılı, M. ve Uzunöz, M., 1998. Türkiye’de Önemli Tarla Ürünlerinde Risk Analizleri ve Belirsizliğe Karşı Alınacak Önlemler. Türkiye 3. Tarım Ekonomisi Kongresi, 7-9 Ekim 1998, T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayını No:35, Ankara.