EGE BÖLGESİ'NDE SANAYİ GELİŞİM SÜRECİ ve MEKÂNSAL YANSIMALARI - İZMİR ÖRNEĞİ

Yıl 2006, Cilt: 2006 Sayı: 2, 191 - 210, 01.06.2006

Neslihan Karataş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

EGE BÖLGESİ’NDE SANAYİ GELİŞİM SÜRECİ VE MEKÂNSAL YANSIMALARI - İZMİR ÖRNEĞİ

Öz

Hızla yaşanan ekonomik ve sosyal değişimlerle birlikte mekâna müdahale biçimleri de değişmeye başlamıştır. Farklılaşan rekabet ortamı mekânın yeniden organize edilmesine neden olmuş, mekândaki değişim ve dönüşümler, üretim süreçlerindeki değişim ve dönüşümler ile açıklanmaya başlanmıştır. Bu bağlamda sanayi sektöründe ki gelişmeler, mekânın gelişimini de etkileyerek farklılaşmasına neden olmuştur. Teknolojinin gelişimi ile birlikte sanayi de gelişimini sürdürmüş ve sanayileşen ülkeler hızla kalkınmaya başlamıştır. Bu bağlamda Türkiye’de sanayi gelişim süreci içerisinde farklı politikalar uygulayarak başarılı bir gelişim sağlamaya çalışmıştır. Değişen sanayi politikalarının mekânsal yansımaları da farklılaşarak gelişimini sürdürmüştür. Bu süreç içinde İzmir, Osmanlı’dan günümüze değişen sanayi politikaları doğrultusunda sanayileşmesini sürdürürken bunun mekânsal yansımaları da farklılaşarak gelişmiştir. Zamanla kent merkezinde yer alan sanayi birimleri çevre yerleşmelere yayılarak gelişimini sürdürürken, Türkiye içinde önemli bir sanayi merkezi durumuna gelmiştir.Bu çalışma ile Osmanlı’dan günümüze uygulanan sanayi politikalarının İzmir’de ki gelişimi, uygulamaları ve mekânsal yansımaları incelenmiştir. Bununla birlikte, gelişen ve değişen sanayi politikalarının İzmir’in mekânsal gelişimindeki rolü ve bu süreç içinde sanayi alanlarının gelişimi ve değişimi irdelenmiştir.

Kaynakça

• Altınçekiç, F. (1987). İzmir’de planlama kavramı, kentsel gelişme dinamikleri ve sonuçları üzerine bir araştırma. İzmir: MMF (N:152).
• Altınçekiç, F. (1998). Mekân organizasyonunun yeniden üretiminde birikim ilişkilerinin rolü: Kent ve onun düzenleyicisi bir aygıt olarak sanayi kapitali. Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Doktora Tezi, İzmir.
• Aysel, F. A., Göksu, S. ve Oral, Y. (1996). Habitat II dünya deneyimleri kapsamında İzmir bağlamına nasıl bakılabilir: Bir gelişmenin anatomisi. Habitat II Kent Zirvesi kapsamında hazırlanan bölüm görüşü.
• Ataay, F. (2001). Türkiye kapitalizminin mekânsal dönüşümü. Praksis (üç aylık sosyal bilimler dergisi), “Kent ve kapitalizm”. Ankara: Ürün Basın Yayın Turizm Tic. Ltd. Şti.
• Barbaros, R. F. (1995). 1830 – 1930 döneminde sosyo-ekonomik çözüm arayışları çerçevesinde İzmir’de sanayileşme. İzmir: Ege Bölgesi Sanayi Odası Yayınları. İBŞB İzmir Yayıncılık ve Tanıtım Hiz. Tic. A.Ş.
• DPT, (2003) İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (2003), DPT Yayınları, Yayın No: 2671
• Ege Bölgesi Sanayi Odası (1990). Osmanlıdan günümüze Ege ekonomisi. İzmir: Ege Bölgesi Sanayi Odası Yayınları, Ankara.
• Ege Bölgesi Sanayi Odası (1995). Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın 50. yılı. İzmir: Ege Bölgesi Sanayi Odası Yayınları.
• Fırat, E. (2005). Ege’ye Yön Veren 50 Sanayi Şirketi. Capital Ege Dergisi, Yıl:1 Sayı:1, Doğan Burada Dergi yayıncılık, İstanbul
• Gürsoy, M. (1992). İzmir sanayinin gelişimi ve bugünü. Son yıllarda İzmir ve Batı Anadolu sempozyumu. İzmir: Milli Kütüphane Müdürlüğü.
• Karataş, N. (2000). Cumhuriyetten günümüze İzmir planlarının modernist bağlamda tartışılması. D.E.Ü. Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, PLN548
• Modernite, Postmodernite, Kent ve Mekân dersi kapsamında hazırlanan doktora dönem ödevi, İzmir.
• Kepenek, Y. (1999). Türkiye’nin 1980 sonrası sanayileşme süreci. 75 Yılda Çarklardan Chip’lere içinde (229–240) İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
• Sanayi, (2005). 3 Aralık 2005, http://www.izmir.gov.tr/izmir/sanayi.aspx
• Sönmez, M. (1999). 75 Yılın Sanayileşme Politikaları. 75 Yılda Çarklardan Çiplere. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Şenes, F. ve Taymaz, E. (2003). Unutulan bir toplumsal amaç: Sanayileşme ne oluyor? Ne olmalı? ERC Working Papers in Economics 03/01, Economic Research Center, ODTÜ, Ankara
• Tiryakioğlu, M. (b.t.). Yenilikçi rekabet stratejileri açısından Türk imalat sanayi ve yenilikçilik. 2 Aralık 2005, http://iibf.ogu.edu.tr/kongre/bildiriler/12-02.pdf.
• Tüzün, G. (1999) 1950-1960 Döneminde sanayileşme. 75 Yılda Çarklardan Çiplere. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Ünverdi, L. (2004). İhracat oryantasyonlu sanayileşme sürecinde küçük üretimin mekânsal yer değiştirme stratejileri: İzmir örneği üzerine ampirik bir araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi, Araştırma Fon Kurulu, Proje No: 0922.01.01.08, İzmir. (Prof.Dr. Emel Göksu yöneticiliğinde)