Financial Performance of Low-Cost Airlines During Covid-19 Pandemic

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 44, 87 - 102, 30.06.2023

Veysi Asker

Öz

The aim of this study is to examine the impact of the Covid-19 pandemic on the financial performance low-cost airlines. Within the scope of the research, quarterly data for the period 2019Q4-2021Q4 were used. In the research process, firstly, the financial indicators of low-cost airline companies were weighted with the Critic method, and then the financial performance of the related companies was compared with the Aras method. The findings obtained as a result of the research show that there are differences in the financial performance of low-cost airlines during the Kovid-19 period.. Small-scale low-cost airlines such as Air Arabia, Air Asia X, Norwegian Air, Cebu Air were found to have the best financial performance in different periods, while medium-sized low-cost airlines such as Easyjet and Gol Linhas had the worst financial performance. There was no significant change in the financial performance of large-scale low-cost airlines such as Southwest Airlines, Ryanair and Jetblue Airways.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Low Cost Airlines, Critic Method, Aras Method

Kovid-19 Salgınında Düşük Maliyetli Havayolu İşletmelerinin Finansal Performansı

Öz

Bu çalışmanın amacı Kovid-19 salgınının düşük maliyetli iş modelini uygulayan havayolu işletmelerinin finansal performansı üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırma kapsamında 2019Q4-2021Q4 dönemine ait çeyreklik veriler kullanılmıştır. Araştırma sürecinde ilk olarak düşük maliyetli havayolu işletmelerine ait finansal göstergeler Critic yöntemi yardımıyla ağırlıklandırılmış ardından Aras yöntemi aracılığı ile ilgili işletmelerin finansal performansı karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, Kovid-19 salgını döneminde düşük maliyetli havayolu işletmelerinin finansal performanslarında farklılaşmaların olduğunu göstermektedir. Air Arabia, Air Asia X, Norwegian Air, Cebu Air gibi küçük ölçekli düşük maliyetli havayollarının farklı dönemlerde en iyi finansal performansa sahip oldukları görülürken Easyjet ve Gol Linhas gibi orta ölçekli düşük maliyetli havayollarının ise en kötü finansal performansa sahip olduğu görülmüştür. Southwest Airlines, Ryanair ve Jetblue Airways gibi büyük ölçekli düşük maliyetli havayollarının finansal performanslarında ise büyük bir değişim gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Kovid-19, Düşük Maliyetli Havayolu İşletmeleri, Critic Yöntemi, Aras Yöntemi

Kaynakça

• Abate, M., Christidis, P. ve Purwanto, A. J. (2020). Government Support to Airlines In The Aftermath of The COVID-19 Pandemic. Journal of Air Transport Management, 89(5), 1-15.
• Adalı, E. A. ve Tuş Işık, A. (2016). Air Conditioner Selection Problem With Copras. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 124-138.
• Akbulut, O. Y. (2019). Critic ve Edas Yöntemleri İle İş Bankası'nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249-263.
• Akyüz, G. ve Aka, S. (2017). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Tedarikçi Performansı Değerlendirmede Toplamsal Bir Yaklaşım. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(2), 28-46.
• Albers, S. ve Rundshagen, V. (2020). European Airlines′ Strategic Responses To The COVID-19 Pandemic (January-May, 2020). Journal of Air Transport Management, 87(4), 1-7.
• Alnıpak, S. ve Kale, S. (2021). Covid-19 Sürecinin Ulaştırma Sektörü Finansal Performansına Etkileri. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 6(Özel sayı), 139-156.
• Aras, G. ve Yıldırım, F. M. (2020). Sosyo-Ekonomik Refah Düzeyinin Belirlenmesinde Alternatif Bir Endeks Çalışması: ARAS Yöntemi ile G-20 Ülkeleri Uygulaması. Business and Economics Research Journal, 11(3), 735- 751.
• Asker, V. (2022). Düşük Maliyetli Havayolu İşletmelerinde Bulanık Veri Zarflama Analizi İle Finansal ve Operasyonel Etkinlik Ölçümü. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(23), 1-25.
• Bakır, M. ve Atalık, Ö. (2018). Entropi ve Aras Yöntemleriyle Havayolu İşletmelerinde Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi. Journal Of Business Research Turk, 10(1), 617-635.
• Barros, C. P. ve Wanke, P. (2015). An Analysis of African Airlines Efficiency With Two-Stage TOPSIS and Neural Networks. Journal of Air Transport Management, 44-45(2), 90-102.
• Baydaş, M. ve Eren, T. (2021). Finansal Performans Ölçümünde ÇKKV Yöntem Seçimi Problemine Objektif Bir Yaklaşım: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 664-687.
• Bayram, E. (2021). Türkiye'deki Katılım Bankalarının Critic Temelli Edas Yöntemiyle Performans Değerlendirmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24), 55-72.
• Budd, L., Ison, S. ve Adrienne, N. (2020). European Airline Response to the COVID-19 Pandemic – Contraction, Consolidation and Future Considerations For Airline Business and Management. Research in Transportation Business & Management, 37(5), 1-7.
• Büyüközkan, G. ve Göçer, F. (2018). An Extension of Aras Methodology Under Interval Valued Intuitionistic Fuzzy Environment for Digital Supply Chain. Applied Soft Computing, 69(3), 634-654.
• Chen, H.-C. ve Yeh, C.-W. (2021). Global Financial Crisis and COVID-19: Industrial Reactions. Finance Research Letters, 42(4), 1-13.
• Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış, 13(4), 449-459.
• Çınaroğlu, E. (2021). Critic Temelli Codas ve Rov Yöntemleri ile AB Ülkeleri Yaşam Kalitesi Analizi. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 337-363.
• Demircioğlu, M. ve Coşkun, İ. T. (2018). Critic- Moosra Yöntemi ve UPS Seçimi Üzerine Bir Uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(1), 183-195.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G. ve Papayannakis, L. (1995). Determining Objctive Weights In Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method. Computers& Operations Research, 22(7), 763-770.
• Ecer, F. (2016). Aras Yöntemi Kullanılarak Kurumsal Kaynak Planlaması Yazılımı Seçimi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(1), 89-98.
• Elden Ürgüp, S. ve Demir, E. (2021). Finansal Performans İle Sportif Başarı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Türkiye'deki 4 Büyük Futbol Kulübü Üzerine Bir Analiz. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 240-250.
• Fu, Y.-K. (2019). An İntegrated Approach to Catering Supplier Selection Using AHP-ARAS-MCGP Methodology. Journal of Air Transport Management, 75(2), 164-169.
• Hu, S. ve Zhang, Y. (2021). COVID-19 Pandemic and Firm Performance: Cross-Country Evidence. International Review of Economics & Finance, 74(3), 365-372.
• ICAO (2022). "Effects of Novel Coronavirus (COVID‐19) on Civil Aviation: Economic Impact Analysis". https://www.icao.int/sustainability/Documents/Covid-19/ICAO_coronavirus_Econ_Impact.pdf. (31.12. 2022).
• Işık, Ö. (2019). Türkiye'de Hayat Dışı Sigorta Sektörünün Finansal Performansının CRITIC Tabanlı Topsıs ve Multımoora Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Busıness & Management Studies: An International Journal, 7(1), 542-562.
• Karagöz, S., Deveci, M., Simic, V. ve Aydin, N. (2021). Interval Type-2 Fuzzy ARAS Method for Recycling Facility Location Problems. Applied Soft Computing, 102(2), 1-14.
• Kazan, H. ve Özdemir, Ö. (2014). Financial Performance Assessment of Large Scale Conglomerates Via Topsis and Critic Methods. International Journal of Management And Sustainability, 3(4), 203-224.
• Keršulienė, V. ve Turskis, Z. (2014). A Hybrid Linguistic Fuzzy Multıple Criteria Group Selection of a Chief Accountıng Officer. Journal of Business Economics and Management, 15(2), 232-252.
• Kiracı, K. (2019). The Impact of the Global Financial Crisis on Airlines. H. Yıldız, ve A. S. Aybar (Ed.), Research in Economics, Econometrics and Finance içinde (ss. 257-284). London: IJOPEC.
• Kiracı, K. ve Asker, V. (2021). Havada Kriz: Kovid-19 Pandemisinin Havayolları Performansı Üzerindeki Etlkisinin Çok Boyutlu Analizi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar(657), 33-60.
• Kiracı, K., Asker, V. ve Güngör, Y. (2022). A Review of Financial Performance of Aircraft Leasing Companies. Journal of Aviation, 6(1), 61-72.
• Kiracı, K. ve Bakır, M. (2020). Evaluation Of Airlines Performance Using An Integrated Crtıc And Codas Methodology: The Case of Star Alliance Member Airlines. Studies in Business and Economics, 15(1), 83-99.
• Koç, N. ve Uysal, F. (2017). Reverse Logistics And Application Of Aras Method. Journal of Management, Marketing and Logistics, 4(2), 178-185.
• Lin, H.-F. ve Huang, Y.-W. (2015). Using Analytic Network Process to Measure the Determinants of Low Cost Carriers Purchase Intentions: A Comparison of Potential and Current Customers. Journal of Air Transport Management, 49(5), 9-16.
• Malighetti, P., Paleari, S. ve Redondi, R. (2009). Pricing Strategies of Low-cost Airlines: The Ryanair Case Study. Journal of Air Transport Management, 15(4), 195-103.
• Maruf, M. (2021). Swara ve Aras Yöntemleri İle Türkiye'de 1980 Sonrasındaki Seçimlerin Katılım ve Çoğulculuk Kriterlerine Göre Sıralanması. Premium E-Journal Of Social Science, 5(11), 35-44.
• Orhan, M. ve Aytekin, M. (2020). Türkiye İle AB'ye Son Katılan Ülkelerin Ar-ge Performanslarının CRITIC Ağırlıklı MAUT ve SAW Yöntemi ile Kıyaslanması. Business and Management Studies: An International Journal, 8(1), 754-778.
• Ömürbek, N., Eren, H. ve Dağ, O. (2017). Entropi-Aras ve Entropi-Moosra Yöntemleri İle Yaşam Kalitesi Açısından AB Ülkelerinin Değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 29-48.
• Rizvi, S. A., Yarovaya, L., Mirza, N. ve Naqvi, B. (2022). The Impact of COVID-19 on the Valuations of Non-Financial European firms. Heliyon, 8(6), 1-9.
• Sayanak, T. (2004). Do Low-cost Carriers Provide Low Quality Service. East Carolina: East Carolina University,.
• Sliogeriene, J., Turskis, Z. ve Streimikiene, D. (2013). Analysis and Choice of Energy Generation Technologies: The Multiple Criteria Aassessment on The Case Study of Lithuania,. Energy Procedia, 32(1), 11-20.
• Şenol, Z. ve Otçeken, G. (2021). Covid-19'un BIST Sektörlerine Etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 509-518.
• Vasigh, B., Fleming, K. ve Tacker, T. (2013). Introduction to Air Transport Economics. London: Ashgate.
• Yıldırım, F. B. (2015). Çok Kirterli Karar Verme Problemlerinde Aras Yöntemi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 285-296.
• Yürük, M. F. ve Orhan, M. (2020). Critic ve Entropi Temelli Maut Yöntemi İle İmalat Sanayi Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının Analizi. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 150-172.
• Zavadskas, E. K. ve Tuskis, Z. (2010). A New Additive Ratio Assessment (ARAS) Method In Multicriteria Decision-making. Ukio Technologinis ir Ekonominis Vystymas, 16(2), 159-172.