Migration Management in Türkiye: Thinking Economic and Security-Based Migration on Political Decisions

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 44, 622 - 649, 30.06.2023

Abdullah Turan

Öz

Migration greatly affects the policies of countries. At the same time, migrations can be triggered by “political decisions”. “War, terror, famine, economic depression and many similar factors” are shown as the reasons for migration. However, “political decisions” affect all these elements and this study examines the impact of political decisions on migration. The study aims to reveal the strong impact of “political decisions” behind “security and economic reasons” that have proven themselves as major determinants of migration. Because the migration examples regarding the steps taken and the decisions taken on migration in Türkiye reveal the impact of political decisions on migration. In this context, a literature review was conducted to reveal the course of migration in Türkiye in the historical process. In this framework, the data obtained were classified and first of all, the conceptual dimension related to migration was revealed. Then, the political decision aspect behind the migration, which is thought to be caused by security and economy, is revealed by examining the examples.

Anahtar Kelimeler

Migration, Politics, Migration Policy, Immigration Management

Türkiye’de Göç Yönetimi: “Ekonomi ve Güvenlik” Kaynaklı Göçleri Siyasi Kararlar Üzerinden Düşünmek

Öz

Göçler ülkelerin politikalarını büyük ölçüde etkilemekte ve aynı zamanda alınan “siyasi kararlar” nedeniyle tetiklenebilmektedirler. Bu bağlamda göçlerin sebepleri olarak “savaş, terör, kıtlık, ekonomik bunalım ve buna benzer birçok unsur gösterilse de bunların üzerinde ve güçlü bir etkileyici konumda olan “siyasi kararlar” bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışma “siyasi kararların”, göçte büyük belirleyiciler olarak kendisini kanıtlamış bulunan “güvenlik ve ekonomi kaynaklı sebeplerin” ardındaki güçlü etkisini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çünkü Türkiye’de göç konusunda atılan adımlar ve verilen kararlara ilişkin gerçekleşen göç örnekleri siyasi kararların göçteki etkisini açığa çıkarmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de gerçekleşen göçün tarihi süreçteki seyrini ortaya çıkarmaya dönük bir kaynak taraması yapılmıştır. Bu çerçevede elde edilen veriler tasniflenerek öncelikle göçle ilgili kavramsal boyut ortaya konulmuştur. Ardından güvenlik ve ekonomi kaynaklı gerçekleştiği düşünülen göçün ardındaki siyasi karar yönü örnekler nezdinde irdelenerek açığa çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Siyaset, Göç Politikası, Göç Yönetimi.

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç Sosyolojisi, 1.Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
• Adil, B. (2020). Türkiye’nin Göç Yönetimi Stratejisi ve Türkiye’de Yaşayan Suriyelilere Yönelik Tutumlar: Ankara İli Örneği. (Doktora Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Akıncı, B, Nergiz, A. ve Gedik, E., (2015, Temmuz-Aralık). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul, Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 58-83.
• Akkoyunlu Ertan, K. ve Ertan, B. (2017). Türkiye’nin Göç Politikası, Contemporary Research in Economics and Social Sciences, 1 (2), 7-39.
• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası Göç ve Kültürlerarası İletişim “International Migration and Intercultural Communication”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303.
• Aktan, H. (2022, 29 Nisan). “Avrupa’da ve Türkiye’de Ukraynalı Sığınmacıların Hukuki Durumu”, https://www.hayatadestek.org/blog/kategori/goc/avrupada-ve-turkiyede-ukraynali-siginmacilarin- hukuki-durumu/ (9.01.2023).
• Aktel, M. ve Kaygısız, Ü. (2018). Türkiye’de Göç Yönetimi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (2), 579-604.
• Akyürek, İ. B. (2007). Mülteci Hukuku ve Türkiye Uygulaması. (Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Alkan, N. (2022). “Küçük üreticiler üretimden çekildi: Tarımda sorunlar çığ gibi büyüyor”, Birgün, 10 Ocak.
• Arslan, E., Çiçek, E. ve Baykal, Ö. N. (2021). Türkiye’deki Siyasal Partilerin Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler Sorununa Bakışı Üzerine Bir İnceleme, F. T. Emini ve E. Arslan (Ed.). İktisadi ve İdari Bilimler Alanında Uluslararası Araştırmalar içinde, (ss.93-123). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Arslan, R. (2016). “Bir Kilisli anlatıyor: ‘Acaba bomba nereden gelecek?’ diye gözümüz sürekli gökyüzünde”, BBCNWS, 4 Mayıs.
• Bahçeci, H. I. ve Uzun, Ş.(2017). Türkiye’de Uluslararası Göç ve Yerel Politika, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı -4), 192-208.
• Başel, H. (2010). İç Göçün Sonuçları ve İşgücüne Etkileri, Journal of Social Policy Conferences, 0 (51), 287-321.
• Bayraktar, Y. (2010). Borç Kıskacında Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bir Bakış: Borçlanma Üzerine Çıkarılacak Dersler, Bilgi, (20), 35-71.
• Bazın, M. (1994). Orta Toros Yörüklerinden Sarıkeçili Aşireti. H. Kara (Çev.). A. Ü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, 323-351.
• Bostan, H. (2017). Türkiye’de İç Göçlerin Toplumsal Yapıda Neden Olduğu Değişimler, Meydana Getirdiği Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Dergisi, (35), 1-16.
• Bozkaya, Ö. ve Kıncal, A. (2018). Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri ve Suriyeli Yerinden Edilmiş Kişiler Bağlamında Türkiye’nin Göç Politikasındaki Gelişimin Değerlendirilmesi, Göç Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 90-126.
• Büyükyılmaz, Y. (2017). Kırsal Göçün Nedenleri ve Sosyo - Ekonomik Etkileri: İstanbul, Küçükçekmece Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Can, D. ve Altınmakas, E. (2014). “TOKİ ‘mahalle kültürü’ yaşatacak”, Anadolu Ajansı, 19 Kasım.
• Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ABD’ye terör tepkisi (2022). NTV Haber, 20 Temmuz.
• Çelik, N. ve Murat, G. (2014). Türkiye’de İç Göç Sorununa Yeni Bir Yaklaşım: Stratejik İç Göç Yönetimi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25 (76), 0-0.
• Çetin, Y. (2021). “Tarım işçisi devlet desteği sayesinde sürü sahibi oldu”, Anadolu Ajansı, 14 Ocak.
• Çiçek, A. (2022). Suriyelilerin Sosyal ve Siyasal Entegrasyonu Adana İli İncelemesi, (1. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Demirhan, Y. ve Aslan, S. (2016). Türkiye’nin Sınır Ötesi Göç Politikaları ve Yönetimi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 23-62.
• Doktor göçü yılın ilk on ayında rekor kırdı: 10 ayda 2 bin 153 doktor göç etti, (2022). Cumhuriyet, 2 Kasım.
• DSİ’nin iklim değişimine çaresi baraj! (2020). Yeni Yaşam Gazetesi, 24 Mart.
• Dural, B. ve Yaş, S. (2007). Göç Eden Nüfusta Grup-İçi Tabakalaşma ve Siyasetin Yeniden Şekillenmesi, Journal of Management and Economics Research, 5 (8), 22-31.
• Ekici, S. ve Tuncel, G. (2016). Göç ve İnsan, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1) , 9-22.
• Ekşi, N. (2021) Türkiye’yi Uçuruma Doğru Götüren Göç Politikası, İktisat ve Toplum Dergisi, (132), 13-23.
• Enerji talebinin yüzde 10’u Akkuyu’dan sağlanacak (2022). Hürriyet, 9 Haziran.
• Erdoğan Esad’la Neden Normalleşmek İstiyor (2022). Tesnim Haber Ajansı, 27 Kasım.
• Erol, M. ve Ersever, O. G. (2014). Göç Krizi ve Göç Krizine Müdahale, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 24 (1), 47-68.
• Gergerlioğlu, M. T. (2016). “Çin ile tarihi anlaşma imzalandı: 1 milyon turist bekleniyor”, Hürriyet, 12 Kasım.
• Gök, G. O. (2016). Kimin Güvenliği? Uluslararası Göç-Güvelik İlişkisi ve Uluslararası Örgütlerin Rolü, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 65-82.
• Gökçelik, Ş. B. (2022, 11 Nisan). Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Türkiye'nin Arabulucu Rolü, Yorum No: 2022 / 21, Avrasya İnceleme Merkezi, https://avim.org.tr/tr/Yorum/RUSYA-UKRAYNA-SAVASI-NDA-TURKIYE-NIN- ARABULUCU-ROLU (9.01.2023).
• Gökkoyun, S. C. ve Yıldızalp, M. (2022). “Tarım ve Orman Bakanı Kirişçi: Gençliğin tarıma ilgisini artırmak hepimizin önceliği”, Anadolu Ajansı, 1 Kasım.
• Gurel, E. (2022). “Doktorlar neden Türkiye’den ayrılıp yurt dışına yerleşiyor? Sağlık çalışanları anlatıyor”, euronews, 7 Temmuz.
• Güler, A. (2021). Göç Olgusunun Çok Boyutlu Etkileri ve Türkiye’ye Yansımaları. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 218-239.
• Güllüpınar, F. (2013). Göç Olgusunun Ekonomi-Politiği ve Uluslararası Göç Kuramları Üzerine Bir Değerlendirme, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (4), 53-85.
• Günay, E. , Atılgan, D. ve Serin, E. (2017). Dünya’da ve Türkiye’de Göç Yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (2), 37-60.
• Harmancı, S. (2019). “Hakkaride’ki tarihi yapılar turizme kazandırılıyor”, Anadolu Ajansı, 25 Ekim.
• Heywood, A. (2014). Siyaset, (14. Baskı). Ankara: Adres Yayınları.
• Ihlamur-Öner, S. G. (2014, Mart-Nisan). Türkiye’nin Suriyeli Mültecilere Yönelik Politikası, ORSAM: Ortadoğu Analiz, 6 (61), 42-45.
• İçduygu, A., Sirkeci İ. ve Aydıngün İ. (1998). Türkiye’de İç Göç ve İç Göçün İşçi Hareketlerine Etkisi, Türkiye’de İçgöç içinde, (ss.207-244). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• İçduygu, A. ve Aksel, D. B. (2012, Eylül). Türkiye’de Düzensiz Göç, Uluslararası Göç Örgütü, Ankara.
• İleri, K. (2022). “ABD yönetiminden İran’ın sivil nükleer faaliyetlerine yönelik yaptırımlara muafiyet”, Anadolu Ajansı, 5 Şubat.
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, (2021). Kapsayıcı ve Katılımcı Okullar İçin Eğitimcilere Yönelik Çocuk İşçiliği ve Ayrımcılıkla Mücadele Rehberi Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çocukları ve Eğitim, https://goc.bilgi.edu.tr/media/uploads/2021/06/24/mevsimlikgezicitarimisciligi-egitim-rehber.pdf (10.01.2023).
• Kaçmaz, Ş. ve Demirpolat, H. (2022). Termik Santral Kaynaklı Çevre Kirliliğini Önlemek İçin Baca Gazı Arıtma Teknolojisi: Örnek Çalışma Seyitömer Termik Santrali Uygulaması, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (Özel Sayı 34), 645-651.
• Kar, M., Zorkirişçi, E. ve Yıldırım, M. (2004). Turizmin Ekonomiye Katkısı Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (8), 87-112.
• Kara, P. ve Korkut, R. (2010, Haziran). Türkiye’de Göç, İltica ve Mülteciler, Türk İdare Dergisi, (467), 153-162.
• Karataş, K, Adıgüzel, Y. ve Ünal, A. Z. (2018), Göç Travması, M. Baloğlu (Ed.). Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Koçak, Y. ve Terzi, E. (2012). Türkiye’de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere Olan Etkileri ve Çözüm Önerileri, Kafkas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 163-184.
• Köseli, A. ve Çelik, K. (2020). Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evliliklerin Sağlık Riskleri ve Sonuçlarına Çok Sektörlü Yaklaşım, Ankara: Odak Ofset.
• Laczko, F. ve Anich, R (2013). “Introduction” (Chapter 1), F. Laczko and G. Appave, (Ed.), World Migration Report 2013, (pp.30-51). Switzerland: International Organization for Migration Press.
• Lee, E. S. (1966). A Theory of Migration, Demography, March, 3(1), 47-57.
• Oral, B. ve Çetinkaya, F. (2017). Sosyolojik Bir Olgu Olarak Göç, Tanımı, Nedenleri ve Göç Kuramları, Türkiye Klinikleri Derleme, 3(1), 1-8.
• Orhan, O. ve Gündoğar, S. S. (2015, Ocak). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri, ORSAM – TESEV, ORSAM Rapor No: 195, Ankara.
• Örselli, E. ve Babahanoğlu, V. (2016). Türkiye’nin Göç Yönetimi ve Göç Politikalarının Gelişimi: Bir Kamu Politikası Analizi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 2063-2072.
• Öztürk, C. ve Tekiner, M. A. (2017). Stratejik Göç Yönetimi Çerçevesinde Türkiye’de Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün Konumu, Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 19 (1), 143-159.
• Öztürk, K. (2022). “Doktorlar neden yurt dışına gidiyor?”, Haber Türk, 26 Ocak.
• Öztürk, S. ve Altınöz, B. (2020). Uluslararası Göç Hareketlerinin Temel Makroekonomik Göstergeler ile İlişkisi: G7 Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(8) 86-93.
• Sayın, Y., Usanmaz, A. ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı Etkiler: Suriye Göçü Örneği, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (31), 1-13.
• Semerci, P. U. ve Erdoğan, E. (2017). Adana’da (Mevsimlik Gezici) Tarım İşçilerinin Çocuklarının Yaşam Koşullarının İyi Olma Hali Perspektifinden İyileştirilmesi Projesi Araştırma Sonuçları Özeti, Politika Alanları ve Uygulama Önerileri, İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, İstanbul.
• Suriye’den Türkiye’ye son dönemde kaç top ve roket saldırısı yapıldı? (2022). BBCNEWS, 21 Kasım.
• Şartname, (2022). “T.C. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaş Tıp Merkezi Diyaliz Hasta Taşımacılığı Teknik Şartnamesi”, https://www.yyu.edu.tr/images/files/E_63675.pdf(9.01.2023).
• Şen, M. (2014). Türkiye’de İç Göçlerin Neden ve Sonuç Kapsamında İncelenmesi, Çalışma ve Toplum, 1(40), 231-256.
• Şimşek, D. (2018). Göç Oranı-Enflasyon-Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: En Fazla Göç Alan Sekiz Ülkenin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Tahıl krizi İstanbul’da çözüldü, Türkiye’ye tebrik yağdı (2022). TRT Haber, 23 Temmuz.
• Tamer, M. ve Birvura, A. (2018). Zorunlu Göçün Toplumlarda Oluşturduğu Problemler, V. Özpolat (Ed.), Zorunlu Göçler ve Doğurduğu Sosyal Travmalar içinde, (ss.9-19). Samsun.
• Tamer, M. (2020). Göç, Göçün Nedenleri ve Uluslararası Göç Üzerine Kavramsal Bir Analiz, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(60), 2808-2818.
• Taşcı, F. (2009). Bir Sosyal Politika Sorunu Olarak Göç, Kamu-İş, 10 (4), 177-204.
• Taşımalı eğitim sistemi nedir, ne zaman başladı? (2019). Haber Türk, 27 Şubat.
• TDK (2022). https://sozluk.gov.tr/ (25.11.2022).
• Tepealtı, F. (2019, Haziran). Avrupa Birliği’ne Yönelik Türkiye Geçişli (Transit) Göç Hareketleri ve Türkiye’nin Düzensiz Göçle Mücadelesi, Doğu Coğrafya Dergisi, (41), 125-140.
• Tepealtı, F. (2020). Avrupa Birliği’nin Göç Politikaları ve Türkiye. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turan, A. (2022). 20 Yıllık İktidarın Bir Muhasebesi: AK Parti ve Milliyetçilik, (1.Baskı). Konya: Eğitim Yayınları.
• Tümtaş, M. S. ve Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (4), 1347-1359.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2023). Sınır Ötesi Askeri Operasyonlar, https://www.iletisim.gov.tr/turkce/stratejik_iletisim_calismalari/detaylar/sinir-otesi-askeri-operasyonlar (9.01.2023).
• Usta, S. ve Ergün, G. (2020). Göç ve Mülteci Olgusu: Kavramsal Çerçeve, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Scienves Studies, Vol:6, Issue:24; pp:1063-1074.
• Ürer, Ö. (2022). “1999 Depreminin ardından il olan Düzce, yatay mimariyle büyümeye devam ediyor”, Anadolu Ajansı, 9 Aralık.
• Vatandaş, S. (2016). Avrupa’ya Göçmen Akışı ve Türkiye’de Göç Politikaları, Bilgi Analiz, İlim Kültür Eğitim Derneği (İLKE), (3), 1-19.
• Yerli, G. (2018). Türkiye’deki Göç Politikaları Ekseninde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin Kuruluş ve Fonksiyonları, Social Sciences Studies Journal, 4(19), 2080-2086.
• Yıldız, A. (2017). Göç Olgusu ve Göçün Ekonomik Etkileri: Türkiye Örneği, A. Yatkın, (Ed.), 11. Kamu Yönetimi Sempozyumu, Uluslararası Göç ve Mülteci Sorunun Çözümünde Kamu Yönetiminin Rolü içinde, (ss.1825-1841), 28-30 Eylül 2017, Elazığ.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri ve Etkileri. Turkish Studies (Elektronik), 9(2), 1685 - 1705.
• 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Kabul Tarihi: 4/4/2013