Genç Neslin Turizm Etkinliklerini Değerlendirmesi: Şeb-i Arus Törenleri Örneği

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 45, 1225 - 1243, 29.12.2023

Abdullah Karaman , Münevver Çiçekdağı

Öz

Şeb-i Arus törenleri her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin katılım sağladığı, yerel, ulusal ve uluslararası basın tarafından takip edilen önemli bir turizm etkinliğidir. Bu etkinlikle bölgeye gelen turist sayısı artmakta, dolayısıyla bölge sosyal, ekonomik, kültürel ve çevresel birtakım faktörlerden etkilenmektedir. Çalışmanın amacı, Şeb-i Arus törenlerinin sosyal, ekonomik, kültürel, çevresel ve toplam etkisinin özellikle genç neslin algılarıyla değerlendirilmesidir. Bu değerlendirme sonucunda etkinlik özelinde genç neslin turizm etkinliklerini destekleyip desteklemediklerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma, genç neslin turizm desteğinin Şeb-i Arus törenleri özelinde değerlendirilmesine yönelik olduğundan önemlidir. Çalışma nicel araştırma yaklaşımına göre yürütülmüş olup veri toplamak için anket tekniğinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle Konya İli içerisinde yaşayan 831 katılımcıya ulaşılmıştır. Çalışmada betimleyici istatistikler, geçerlilik ve güvenilirlik analizi, açıklayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Analizler neticesinde turizmin ekonomik, çevresel ve kültürel etkisinin toplam etkiyi olumlu yönde etkilediği, toplam etkinin de genç neslin turizm desteğini olumlu yönde etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Çalışmanın yerel yönetimlere, turizm paydaşlarına ve akademik çalışmalara kaynak olabileceği ve yarar sağlayacağı umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şeb-i Arus Törenleri, Turizm Etkinlikleri, Genç Nesil, Üniversite Öğrencisi, Turizm Desteği

Young Generation’sEvaluation of Tourism Activities: Example of Seb-i Arus Ceremonies

Öz

Şeb-i Arus ceremonies are an important tourism event attended by thousands of local and foreign tourists every year and followed by local, national and international press. With this event, the number of tourists coming to the region increases, and therefore the region is affected by a number of social, economic, cultural and environmental factors. The aim of the study is to evaluate the social, economic, cultural, environmental and total impact of Şeb-i Arus ceremonies especially through the perceptions of the younger generation. As a result of this evaluation, it is aimed to determine whether young generation support tourism activities specifically for the event. This study is important as it aims to evaluate the tourism support of the young generation specifically for Şeb-i Arus ceremonies. The study was conducted according to the quantitative research approach and the survey technique was used to collect data. In this context, 831 participant living in Konya Province were reached. Descriptive statistics, validity and reliability analysis, explanatory factor analysis, correlation analysis and regression analysis were performed in the study. As a result of the analysis, it was concluded that the economic, environmental and cultural impact of tourism positively affects the total impact, and the total impact positively affects the tourism support of the young generation. It is hoped that the study can be a resource and benefit local governments, tourism stakeholders and academic studies.

Anahtar Kelimeler

Seb-i Arus Ceremonies, Tourism Activities, Young Generation, Undergraduate, Tourism Support

Kaynakça

• Alagöz, G. ve Taş, M. (2022). Festivallerin Yerel Halk Üzerindeki Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 2022, 5(2), 668-679.
• Andereck, K. L. ve Vogt, C. A. (2000). The Relationship Between Residents’ Attitudes Toward Tourism and Tourism Development Options. Journal of Travel Research, 39(1), 27-36.
• Ap, J. (1992). Residents' Perceptions on Tourism Impacts. Annals of Tourism Research, 19(4), 665-690.
• Aslan, A. (2008). Turizm Planlamasına Yerel Toplumun Katılımı: Saklı Bahçe Akyaka Üzerine Bir İnceleme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1), 71-83.
• Baloch, Q. B., Shah, S. N., Iqbal, N., Sheeraz, M., Asadullah, M., Mahar, S. ve Khan, A. U. (2023). Impact of Tourism Development upon Environmental Sustainability: A Suggested Framework for Sustainable Ecotourism. Environmental Science and Pollution Research, 30(3), 5917-5930.
• Bhatia, A., Roy, B. ve Kumar, A. (2022). A Review of Tourism Sustainability in the Era of Covid-19. Journal of Statistics and Management Systems, 25(8), 1871-1888.
• Bişkin, F. ve Şahin, S. İ. (2021). Destinasyon Tanıtım Aracı Olarak Etkinliklerin Tekrar Ziyaret Etme Niyeti Üzerindeki Etkisi: Şeb-i Arus örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 303-316.
• Boğan, E. ve Sarıışık, M. (2016). Yerel Halkın Turizm Faaliyetine Yönelik Görüş ve Algılamalarının Belirlenmesi Üzerine Alanya’da Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 325-342.
• Can, Ü., Tan, E., Dagaşan, G. ve Gül, H. (2023). Bölgesel Turizm Paydaşlarının Sürdürülebilir Turizme Yönelik Tutumu: Hasankeyf Örneği. Journal of Academic Tourism Studies, 4(Özel Sayı): 21-32.
• Cengiz, E.ve Kırkbir, F. (2007). Yerel Halk Tarafından Algılanan Toplam Turizm Etkisi ile Turizm Desteği Arasındaki İlişkiye Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi. Sosyal Bilimler Dergisi (1), 19-37
• Dalgın, T., Kara, E. ve Çeken, H. (2023). Etkinlik Turizmi Kapsamında Ordu Vosvos Şenliği Organizasyon Sürecinin Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Özel Sayısı), 233-250.
• Doğan, A. (2019). Mevlana Müzesi Şeb-i Arus haftasında ziyaretçi rekoru kırdı. https://bit.ly/3tk4skv adresinden 04.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Godovykh, M., Ridderstaat, J., ve Fyall, A. (2023). The Well-Being Impacts of Tourism: Long-Term and Short-Term Effects of Tourism Development on Residents’ Happiness. Tourism Economics, 29(1), 137–156.
• Gunn, Clare, A., (1988). Tourism Planning. Taylor &Francis, New York. Gündüz, S. (2018). Yerel Halkın Turizm Algısını Belirlemeye Yönelik Alternatif Bir Ölçek Geliştirme: Karataş Destinasyonu Örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 13(52), 343-357.
• Güneş, E. ve Alagöz, G. (2018). Yerel Halkın Turizm Algısı: Erzincan’da Bir Araştırma. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (15), 409-442.
• Huong, P. M. ve Lee, J.-H. (2017). Finding Important Factors Affecting Local Residents’ Support for Tourism Development in Ba Be National Park. Vietnam. Forest Science and Technology, 13(3), 126–132. https://doi.org/10.1080/21580103.2017.1354337
• Jackson, L.A. (2008). Residents' Perceptions of the Impacts of Special Event Tourism, Journal of Place Management and Development, 1 (3), 240-255. DOI: 10.1108/17538330810911244
• Kalkan, F. (2022). Kültür Turizmine Katılan Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Tekrar Ziyaret Etme Niyetine Etkisi: Şeb-i Arûs Örneği (Doktora Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Karakaş, A. ve Şengün, H. İ. (2017). Yerel Halkın Turizm Faaliyetlerine Yönelik Tutumları. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 183-202.
• Karakaş, A., Demirkan, B. ve Aslan, A. (2022). Bartın Halkının Turizme Bakış Açısı. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 444-462.
• Karaman, A., Sayın, K. ve Çiçekdağı, M. (2021). Yalnızlık Turizmi. Eğitim Yayınevi.
• Karipçin, Z. ve Ateş, A. (2022). Kültürel Miras Temelli Turizmin Geliştirilmesinde Yerel Halkın Tutumu -Beyşehir Örneği, Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 17-34.
• Konya İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü, (2023). Konya ili nüfus istatistikleri. https://nvi.gov.tr/kurumlar/nvi.gov.tr/IcSite/konya/haberler2023/2022_Konya_Nufus.pdf adresinden 10.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2023). Hz. Mevlâna'nın hayatı ve şahsiyeti. https://sebiarus.gov.tr/index.php?route=pages/pages&page_id=44 adresinden 04.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Kourkouridis, D., Frangopoulos, Y. ve Kapitsinis, N. (2023). Socio-economic Effects of Trade Fairs on Host Cities from a Citizens' Perspective: The Case of Thessaloniki, Greece. International Journal of Event and Festival Management, 14(1), 113-133.
• Meriç, S. ve Erten, Ş. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Turizm Algısı: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 420-440.
• Ödemiş, M. (2023). Investigation of Bolu's Sustainable Tourism Development According to the Attitudes of Local People. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(3): 319-340.
• Özaltın Türker, G. ve Türker, A. (2014). Yerel Halkın Turizm Etkilerini Algılama Düzeyi Turizm Desteğini Nasıl Etkiler: Dalyan Destinasyonu Örneği. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(1), 81-98.
• Öztürk, İ., Karagöz, Y. ve Atasoy, F. (2018). Sivas İli’nde Turizm Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Turizm Etkilerini Algılama Düzeyleri ve Önerileri. Mesleki Bilimler Dergisi (MBD), 7(2), 348-355.
• Phuc, H. N., ve Nguyen, H. M. (2023). The Importance of Collaboration and Emotional Solidarity in Residents’ Support for Sustainable Urban Tourism: Case Study Ho Chi Minh City. Journal of Sustainable Tourism, 31(2), 245-264.
• Saçlı, Ç. ve Ersöz, B. (2019). Şeb-i Arus Törenlerine Katılan Yerli Turistlerin Kültür Turisti Tipolojileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 84-95.
• Sarıbaş, Ö, Kömürcü, S. ve Güler, M. E. (2017). Yavaş Şehirlerde Yaşayan Z Kuşağının Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Algıları: Seferihisar Örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 107-119.
• Sayın, K. (2022). Ekoturizmin Yerel Kalkınmaya Katkısına İlişkin Yerel Halkın Algılarının Belirlenmesine Yönelik Taşucu'nda Bir Araştırma. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel (Online), 5(1), 133-144.
• Seçim, Y. (2020). Şeb-i Arus Etkinliğine Katılan Turistlerin Mevlevi Mutfağı Yemek Taleplerinin Tespit Edilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 778-796.
• Solmaz, C. (2014). Yerel Halkın Bölge Turizmine Bakış Açısının Belirlenmesi: Burdur’da Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10), 91-105.
• Şahbaz, R. P. ve Akdu, U. (2010). Katılımcı Turizm Planlaması; Fethiye’de Alan Araştırması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(23), 152-170.
• Tayfun, A., Kılıçlar, A., Uşaklı, A. ve Yayla, Ö. (2013). Şeb-i Arus Törenlerine Katılan Ziyaretçilerin Memnuniyet ve Sadakat Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. In International Conference on Religious Tourism and Tolerance Sempozyumu Bildirileri Kitabı. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya, Türkiye (ss. 09-12).
• Toklu, S. ve Pekerşen, Y. (2020). Ziyaretçilerin Şeb-i Arus Mevlana’yı Anma Törenlerine Katılım Nedenlerinin Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 289-311.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. (2023). Mevlana Müzesi 2022’de ziyaretçi akınına uğradı.https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/mevlana-muzesi-2022de-ziyaretci-akinina-ugradi adresinden 04. 10. 2023 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Asiklopedisi. (2023), Şeb-i Arûs. https://islamansiklopedisi.org.tr/seb-i-arus adresinden 04.08.2023 tarihinde alınmıştır.
• Yoon, Y., Gursoy, D. ve Chen, J. S. (2001). Validating a Tourism Development Theory with Structural Equation Modeling. Tourism management, 22(4), 363-372.
• Zengin, B., Kıngır, S. ve Tezcan, N. Ş. (2018). Gençlerin turizm algısı ve turizme verilen destek; Sakarya Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 147-168.
• Zorlu, K. ve Yılmaz, A. (2022). Weber’in Rasyonalitesi Perspektifinden Sakinlerin Turizme Karşı Algı ve Tutumları: Güzelyurt İlçesi (Aksaray) Örneğinde Ampirik Bir Analiz. Journal of Humanities and Tourism Research, 12 (1): 36-55.