Örgütlerin Kurumsal Analizi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 47, 669 - 693, 31.12.2024

Nail Öztaş

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1451715

Öz

Bu çalışma örgütlerin kurumsal analizi hakkındadır. Örgütlerin ve yönetimin kurumsal bakış açısıyla çalışılması sosyolojiden aktarılan kavramlarla uzunca zamandır devam etmektedir. “Örgüt ve yönetim sosyolojisi” alanında dünyada ortaya çıkan oldukça kapsamlı bilgi birikimi Türkiye “idare tahlillerinde” sınırlı kullanıma sahiptir. Eski kurumsal kuram, örgüt-kurum ayrımı yapıp kurumsallaşmış örgütleri incelerken; Yeni Kurumsal Kuram, örgütü hem teknik hem simge değeri olan yapı olarak tanımlamış, örgütün çevresini teknik ve kurumsal olmak üzere ikiye ayırmıştır. Nispeten daha yeni olan üçüncü kol kurumsal çalışmalar ise kurumların ortaya çıkmaları, evrimlenmeleri ve ortadan kalkmalarını inceleme konusu yapmaktadır. Yeni Kurumsal Kuram, örgütlerin varlıklarını sürdürebilmeleri için teknik etkinliğin yeterli olmadığını aynı zamanda meşru kabul edilmeye ihtiyaç duydukları tespitini yapar. Örgütlerin kurumsal çevresi örgüt üzerinde üç tür kurumsal baskı yapar: Düzenleyici, bilişsel, normatif. Kurallar (düzenleyici baskı), inşa edilen anlamlar (bilişsel baskı) ve paylaşılan değerler (normatif baskı) örgüt yapı ve davranışlarını biçimlendirir. Aynı baskılara maruz kalan örgütlerin yapı ve davranışları eşbiçimli olur.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Kuram, Örgüt Kuramı, Eşbiçimlilik, Kurumsal Analiz

THE INSTITUTIONAL ANALYSIS OF ORGANIZATIONS

Öz

This paper is about the institutional analysis of organizations. The study of organizations from an institutional perspective has continuing for a while with concepts adopted from sociology. Despite the extensive literature about "sociology of organizations" its use in "administrative analysis" in Turkey is rather limited. The old institutional theory examined institutionalized organizations, the New Institutional Theory defined the organization as a structure with both technical and symbolic value, and its environment as technical and institutional. The relatively newer third strand examines the dynamics of the emergence, evolution and disappearance of institutions. The New Institutional Theory argues rather than technical efficiency organizations need legitimacy to survive. The institutional environment in which organizations exist exerts three types of institutional pressures: Regulatory, cognitive, normative. Rules (regulatory pressure), constructed meanings (cognitive pressure) and shared values (normative pressure) shape organizational structure and behavior. Organizations subjected to the same pressures have isomorphic structures.

Anahtar Kelimeler

Institutional Theory, Organization Theory, Isomorphism, Institutional Analysis

Kaynakça

• Berry, J.M., Portney, K.E. ve Thomson, K. (1993). The Rebirth of Urban Democracy. CA: Brookings.
• Butler-Bowdon, T. (2017). 50 Economics Classics. Nicolas Brealey.
• Broom, L. ve Selznick, P. (1955). Sociology: a Text with Adapted Readings. Evanston IL: Row, Peterson.
• David, R.J., Tolbert, P.S. ve Boghossian, J. (2019). Institutional Theory in Organization Studies. Oxford Research Encyclopedia, online erişim 4 Ekim 2022.
• Dessler G. (2004). Management: Principles and Practices For Tomorrow’s Leaders. London: Pearson.
• DiMaggio P.J. ve Powell, W.W. (1991). The New Institutionalism in Organizational Analysis. Powell, W.W. ve Di Maggio, P. J. (Ed.), Introduction içinde, (ss. 1-41), USA:The University of Chicago Press.
• Demirkol, F. (2022). Liberal Demokrasi ve Adalet ve Kalkınma Partisi. Ankara :Nobel.
• Dinçer, Ö. (2015). Türkiyede Değişim Yapmak Neden Bu Kadar Zor?. İstanbul:Alfa.
• Elsbach, K.D. (2002). The Blackwell Companion to Organizations (Blackwell). Baum, J. A.C. (Ed), Intraorganizational Institutions içinde, (ss. 37-58).
• Erdem, T. (2006). Feodaliteden Küreselleşmeye: Temel Kavramlar ve Süreçler. T. Erdem (Ed.), Feodaliteden Sanayi Toplumuna içinde (ss. 31-70), Antalya:Lotus.
• Erdem, T. (2016). Sosyoloji Notları. Antalya: Otorite.
• Friedland, R. ve Alford, R.R. (1991). The New Institutionalism in Organizational Analysis. Powell, W.W. ve Di Maggio, P.J. (Ed), Bringing Society Back In: Symbols, Practices, and Institutional Contradictions içinde (ss. 232-265), USA:The University of Chicago Press.
• Goodin, R.E. ve Klingeman H.D. (Ed.) (1996). A New Handbook of Political Science, Oxford:Oxford.
• Gürol, Y.K. (2011). Örgütlerde Kurumsallaşmanın Temelleri. İstanbul: Beta.
• Hannan, M.T. ve Freeman, J. (1977). The Population Ecology of Organizations. American Journal of Sociology, 82(5), 929-964.
• Hatch, M. J., Cunliffe (2006). Organization Theory: Modern Symbolic and Postmodern Perspectives, Oxford:Oxford.
• Heper, M. (2006). Türkiyede Devlet Geleneği. Ankara: DoğuBatı.
• Jaffee, D. (2008). Organization Theory: Tension and Change. Columbus: McGraw Hill.
• Jones, G.R. (2013). Organizational Theory, Design and Change. London: Pearson.
• Kavruk, H. (2018). Mahalle Yerleşimi ve Yönetimi. Ankara: Nobel.
• Lechte, J. (2006). Yapısalcılıktan Postmoderniteye Elli Çağdaş Düşünür. B. Yıldırım (Çev.). Açılım Kitap.
• Lawrence, T.B. ve Suddaby, A. R. (2004). Institutions and Instituional Work, Clegg, S.R. Hardy, C. vd (Ed.), Sage Handbook of Organization Studies içinde (ss. 215- 254.) Beverly Hills: Sage.
• McAuley, J., Duberley, J. ve Johnson, P. (2019). Örgüt Kuramı Meydan Okumalar ve Bakış Açıları. Man, F. ve Turan, Ş. A. (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (1977). Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Ceremony. American Journal of Sociology, 83(2), 340-363.
• Meyer, J. W. ve Scott, W. R. (1983). Organizational Environments. Ritual and Rationality. Beverly Hills: Sage.
• Musso J.A., Weare C., Oztas N. ve Loges, W. E. (2006). Neighborhood Governance Reform and Networks of Community Power In Los Angeles, The American Review of Public Administration, 36 (1), 79-97.
• North, D. C. (1991). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge Uni. Press.
• Oliver, C. (1992). The Antecedents of Deinstitutionalization. Organization Studies. 13(4), 563-588.
• Öztaş, N. (2007). Amerikan Yerel Yönetişim Reformları Üzerine. Kamuda Sosyal Politika, 2(1) 68-73.
• Öztaş, N. (2013). Yönetim: Örgüt ve Yönetim Kuramları. Antalya:Otorite.
• Öztaş, N. (2014). Örgüt: Örgüt ve Yönetim Kuramları II. Antalya: Otorite.
• Öztaş, N. (2019). Weberyen Bürokrasi: Teknik Açıdan En Üstün Örgüt, Öztaş, N. (Ed), Bürokrasi içinde (s. 25-44). Ankara: Nobel.
• Özkaral, M. (2016). Örgütler Arası Eşbiçimlilik ve Çeşitlilik: Türkiye’de Kamu Yönetimi Bölümleri Üzerine Bir İnceleme, (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Palmer, D.A. ve Biggart N. W. (2002). Organizational Institutions, Baum, J. A.C. (Ed.), The Blackwell Companion to Organizations içinde (ss. 259-280). Oxford: Blackwell.
• Perrow, C. (1986). Complex Organizations: A Critical Essay. Illinois: Scott-Foresman.
• Powell, W.W. (1988). Institutional Effects on Organizational Structure and Performance. Zucker, L.G. (Ed.), Institutional Patterns and Organizations: Culture and Environment içinde (s. 115-136). Florida: Ballinger.
• Powell, W.W. ve Di Maggio, P.J. (Ed.) (1991). The New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago: The University of Chicago Press.
• Ritzer, G. (1993). The "McDonaldization" of Society. Beverly Hills: Sage.
• Scott, W.R. (1995). Instituions and Organizations. Beverly Hills: Sage.
• Scott, W.R. (1998). Organizations: Rational Natural and Open Systems. New Jersey: Prentice Hall.
• Scott, W. R. ve Meyer, J. W. (1983). The Organization of Societal Sectors. Meyer, J. W. ve Scott, W.R. (Ed.), Organizational Environments: Ritual and Rationality içinde. Beverly Hills: Sage.
• Selznick, P. (1949). TVA and the Grass Roots: a Study in the Sociology of Formal Organization. Berkeley: University of California Press.
• Strang, D.S. ve Sine, W.D. (2002). Interorganizational Institutions, Baum, J. A.C. (Ed), The Blackwell Companion to Organizations içinde (s. 497-520). Oxford: Blackwell:.
• The Guardian https://www.theguardian.com/world/2001/may/20/burhanwazir.theobserver, (20 Mayıs 2001) erişim 21.01.2024.
• The NewYork Post https://nypost.com/2023/12/07/business/starbucks-loses-12b-in-market-value-amid- boycotts-over-israel/ (07 Aralık 2001) erişim 21.01.2024.
• Thoenig, J.C. (2007). Institutional Theories and Public Institutions: Traditions and Appropriateness, Peters G. B. Ve Pierre, J. (Ed.), The Handbook of Public Administration içinde. Beverly Hills: Sage.
• Tolbert, P. S. ve Zucker, L.G. (1983). Institutional Sources of Change in the Formal Structure of Organizations: The Diffusion of Civil Service Reform 1880-1935, Administrative Science Quarterly, 28, 22-39.
• Tolbert, P. S. ve Zucker, L. G. (1996). The Institutionalization of Institutional Theory. Clegg, S., Hardy C., ve Nord, W. (Ed.), Handbook Of Organization Studies içinde (s. 175-190). Beverly Hills: Sage.
• Wallace R.A. ve Wolf, A (2004). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Elburuz, L ve Ayas, M.R. (Çev.), Ankara: DoğuBatı.