VERGİ USUL KANUNU KAPSAMINDA TÜRKİYE’DE TEMEL ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMALARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 47, 897 - 918, 31.12.2024

Aslı Keskin

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1457586

Öz

Enflasyonist dönemlerde mali tablolarda yer alan bilgiler, ortaya çıkan kâr/ zarar rakamları, dağıtılan kârlar ve ödenen vergiler doğruyu yansıtmamaktadır. Enflasyonun mali tablolarda meydana getirdiği etkileri en aza indirilebilmek için Maliye Bakanlığı tarafından çalışmalar yapılmaktadır. Ülkemizde ilk enflasyon düzeltmesi uygulaması 2003 yılı mali tablolarına yapılmıştır ancak sonraki yıllarda enflasyon düzeltmesi için gerekli olan şartlar oluşmadığı için mali tablolarda enflasyon düzeltmesi işlemleri uygulanmamıştır. Uzun bir aradan sonra 2021 yılında tekrar enflasyon düzeltmesi için gerekli şartların meydana gelmesi ile yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Çalışmanın amacı, ülkemizde Vergi Usul Kanunu kapsamında geçmişten günümüze enflasyon muhasebesi uygulamaları hakkında bilgi vermek, uygulayıcılara ve öğrencilere faydalı olabilecek temel düzeyde örnek uygulamalar sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Enflasyon Muhasebesi, Enflasyon Düzeltmesi

Destekleyen Kurum

YOK

A STUDY ON BASIC INFLATION ACCOUNTING PRACTICES IN TURKIYE UNDER THE TAX PROCEDURE LAW

Öz

In inflationary periods, the information in the financial statements, the resulting profit/loss figures, profits distributed and taxes paid do not reflect the truth. The Ministry of Finance carries out studies to minimize the effects of inflation on financial statements. The first inflation adjustment application in Turkey was made to the financial statements of 2003. Still, since the necessary conditions for inflation adjustment were not met in the following years, inflation adjustment transactions were not applied in the financial statements. After a long break, new regulations were needed as the necessary conditions for inflation correction occurred again in 2021. The study aims to provide information about inflation accounting practices in our country from past to present and to present sample practices at a basic level that may be useful to practitioners and students.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Inflation Accounting, Inflation Adjustment

Kaynakça

• Akdoğan, N. (2004). Enflasyon Muhasebesi Kurumsal Yaklaşımlar ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ataman B. (1996). Maliyet Artış Fonu. Öneri Dergisi, 1(4), 157-160.
• Dibi, E. (2024). Reel Olmayan Finansman Maliyetlerinin Ayrıştırılması. CentrumTime Dergisi, 16, 12-17.
• Dinç, Y. ve Akkaya, Y. (2023). Enflasyon Muhasebesi VUK/ TMS Uygulamaları ve Karşılaştırması. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Gökçen, G. (2004). Enflasyonun Mali Tablolar Analizine Etkileri. Mali Çözüm, 69, 14- 25.
• Gökçen, G. (2023). Enflasyon Muhasebesi- Vergi Usul Kanunu Kapsamında Enflasyon Muhasebesi Uygulamaları (2. Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Gökçen G.ve Ertürk E. (2023). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Kapsamında Özellik Arz Eden Konular. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2), 504-515.
• Karasioğlu F. ve Erdemir N.K. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 1(2), 145 – 167.
• Lazol, İ. (2000). Mali Analiz ve Enflasyon Muhasebesi Uygulamaları. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Örten, R..ve Karapınar, A. (2003). Enflasyon Muhasebesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özdemir, S.F. ve Arslan S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırma Analizi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 87-104.
• Şahin, H. (1997). İktisada Giriş (5. Baskı). Bursa: Ekin Kitabevi.
• Unay, C. (1999). Makro Ekonomi. Bursa: Vipaş, Ceylan Matbaacılık.
• Karakuş, S. (2024). Vertax Denetim Sunum. https://www.vertax.com.tr/2024/02/11/enflasyon-muhasebesi- egitimi-sunum-serdar-karakus/ (01.02.2024)
• Taslak Tebliğ (Kasım, 2023) Vergi Usul kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/vuktaslak24112023.pdf (01.12.2024)
• Vergi Usul Kanunu [VUK,298]. (Mayıs, 2022). Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 537, 31835. https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=39523&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5 (14.5.2022)
• Vergi Usul Kanunu [VUK,328]. (Şubat, 2004). Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 328. https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe? MevzuatTur=9&MevzuatNo=9011&MevzuatTertip=5#:~:text=II.2.&text=·%20Mükellefler%20fiyat%20endeksindek i%20artışın%2C%20içinde,tablolarını%20enflasyon%20düzeltmesine%20tabi%20tutacaklardır. (10.02.2024)
• Vergi Usul Kanunu [VUK]. (Ocak, 2022) Geçici 33.Madde, 31734. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220129-9.htm. (0.01.2024).
• Vergi Usul Kanunu [VUK]. (Aralık, 2023). Tebliğ, 32415 (2.Mükerrer) Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 555, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231230M2-13.pdf (01.01.2024)
• Vergi Usul Kanunu [VUK]. (Şubat, 2024). Sirküler, VUK-165/2024-3/Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması, https://www.turmob.org.tr/arsiv/mbs/resmigazete/-VUK-165-Enflasyon.pdf (20.0.2024)
• Yavuzarslan Söylemez S. (2023). İnşaat Sektöründe Enflasyon Muhasebesinin Tamamlanan İnşaat Maliyetine Etkisi. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 2023, 3(2), 242-262.
• Yükçü, K. (2004). Enflasyon Muhasebesi. Vergi Denetmenleri Derneği Dergisi, 70, 59-78.