FINANCIAL FAILURE RISK OF SME’S AND COVID-19 PANDEMİC: A STUDY ON BIST SME INDUSTRIAL INDEX

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 48, 341 - 370, 30.04.2025

Hilal Ok Ergün , Zekiye Aktaş

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1501908

Öz

This study aims to estimate risk of financial failure for SMEs and the impact of COVID-19 pandemic on financial success of SMEs was also addressed. The sample of the study consists of 2019-2022 data of 46 firms traded in the BIST SME Industry index. Altman-Z, Springate S, Taffler T, Fulmer H and Zmijewski X models were used. For Altman Z, 54.3% of companies failed in 2019, 39.1% in 2020, 30.4% in 2021, 28.2% in 2022. For Springate, 36.9% failed in 2019, 21.7% in 2020, 17.3% in 2021, 13% in 2022. For Fulmer, 26% failed in 2019, 23.9% in 2020, 15.2% in 2021, 6.5% in 2022. For Zmijewski, 17.3% failed in 2019, 6.5% failed in 2020, 2.1% failed in 2021 and 2022. For Taffler model, 26% failed in 2019, 13% in 2020, 8.6% in 2021, 6.5% in 2022. Consequently, COVID-19 pandemic did not negatively affect success of firms in index.

Anahtar Kelimeler

Financial Failure , COVID-19 Pandemic , BIST SME Industry Index

KOBİ’LERİN FİNANSAL BAŞARISIZLIK RİSKİ VE COVID-19 PANDEMİSİ: BIST KOBİ SANAYİ ENDEKSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışmada genel itibariyle, KOBİ’lerin finansal başarısızlık riski ile COVID-19 pandemisinin KOBİ’lerin finansal başarı durumuna etkisi incelenmiştir. Çalışmada, BIST KOBİ sanayi endeksinde işlem gören 46 firmanın 2019-2022 dönem verileri kullanılmıştır. Altman Z, Springate S, Taffler T, Fulmer H ve Zmijewski X skor modellerinden faydalanılmıştır. Altman Z modeline göre, 2019 yılında firmaların %54,3’ü, 2020 yılında %39,1’i, 2021 yılında %30,4’ü ve 2022 yılında %28,2’si başarısızdır. Springate S modeline göre, 2019 yılında firmaların %36,9’u, 2020 yılında %21,7’si, 2021 yılında %17,3’ü ve 2022 yılında ise %13’ü başarısızdır. Fulmer H modeline göre, 2019 yılında firmaların %26’sı, 2020 yılında %23,9’u, 2021 yılında %15,2’si ve 2022 yılında ise % 6,5’i başarısızdır. Zmijewski X modeline göre 2019 yılında %17,3’ü, 2020 yılında %6,5’i, 2021 ve 2022 yılında %2,1’i başarısızdır. Taffler T modeline göre 2019 yılında %26’sı 2020 yılında %13’ü, 2021 yılında %8,6’sı, 2022 yılında ise % 6,5’i başarısızdır. Çalışmada, COVID-19 pandemisinin endeksindeki firmaların başarısını olumsuz yönde etkilemediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Başarısızlık , COVID-19 pandemisi , BİST Kobi Sanayi Endeksi

Kaynakça

• Akdeniz, F. & Güven, B. (2023). Altman Z. ev Springate S Skor Modelleri İle Finansal Başarısızlık Tahmini: Çimento Sektörü Üzerine Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 14(2), 728-738. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumus/issue/77936/1269369
• Aker, Y. & Karavardar, A. (2022). Türkiye’deki Kobilerin Finansal Başarılı Ve Başarısız Olma Durumlarının Altman, Springate Ve Yapay Sinir Ağları Modeli İle Tahmin Edilebilirliği. Mali Çözüm, 32(169), 151-169. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/530610/turkiyedeki-kobilerin-finansal-basarili-ve-basarisiz- olma-durumlarinin-altman-springate-ve-yapay-sinir-aglari-modeli-ile-tahmin-edilebilirligi
• Akyüz, F. (2020). Taş Ve Toprağa Dayalı Sektörde Faaliyet Gösteren Şirketlerin Finansal Başarısızlık Risklerinin Tahmin Edilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 40-51. doi: 10.25287/ohuiibf.652278
• Al Lozi, M. A., Shammout, B. R. T. & Al Dabbas, M. M. (2024). Predicting Financial Failure and its Impact on Reducing Financial Risks the Mediating Role of the Financial Analysis Models. Migration Letters, 21(4), 334-344. Erişim adresi: https://migrationletters.com/index.php/ml/article/view/7331
• Al Manaseer, S. R. & Suleiman Daood Al Oshaibat, S. D. (2018). Validity Of Altman Z Score Model To Predict Financial Failure: Evidence From Jordan. International Journal of Economics and Finance, 10(8), 181-189. doi:10.5539/ijef.v10n8p181
• Altman, E. I. (1968). Financial Ratios Discriminant Analysis and The Prediction Of Corporate Bankruptcy. The Journal of Finance, 23(4), 589–609. https://doi.org/10.2307/2978933
• Asmadi, D., Rahmawati, S. & Ihsan, M. (2023). Performance Of Sharia Public Companies During The Covıd-19: An Altman Z-Score Analysis. Share Jurnal Ekonomi dan Keuangan Islam, 12(1), 27-43. doi: 10.22373/share.v12i1.14884
• Bağcı, H. & Sağlam, Ş. (2020). Sağlık Ve Spor Kuruluşlarında Finansal Başarısızlık Tahmini: Altman, Sprıngate Ve Fulmer Modeli Uygulaması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(1), 149-164. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hacettepesid/issue/53213/706489
• Bardi, Ş. & Can, A.V. (2021). Diskriminant Analizi Ve C5.0 Algoritması İle Finansal Başarısızlığın Tahmini: BIST Kobi Sanayi İndeksi'ndeki İşletmeler Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 1071-1090. doi: 10.25287/ohuiibf.925344
• Dizgil, E. (2018). BIST Ticaret Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Springate Finansal Başarısızlık Modeli İle İncelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 248-267. https://doi.org/10.33905/bseusbed.462059
• Elia, J., Toros, E., Sawaya, C., Balouza, M. (2021). Using Altman Z”- Score To Predict Financial Distress: Evidence From Lebanese Alpha Banks. Management Studies and Economic Systems (MSES), 6(1/2), 47-57. Erişim adresi: https://www.msaes.org/article_128646.html
• Ersoy, M.& Orçun, Ç.(2022). COVID-19 Pandemisi Etkisinde Entropi Tabanlı TOPSIS ile Finansal Performans Analizi: BIST Üzerinde Bir Uygulama. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), s. 32-55. doi: 10.47138/jeaa.1187426
• Fidan, M. E. (2021). BIST’te İşlem Gören Tekstil, Giyim Eşyası Ve Deri Sektörü İşletmelerinin Altman-Z Skor Yöntemi İle Finansal Başarısızlık Tahmini. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(3), 1945-1969. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1239
• Fulmer, J. G., Moon, J. E., Gavın, T. A., Erwın, M. (1984). A Bankruptcy Classification Model For Small Firms. Journal of Commercial Bank Lending, 66(11), 25-37
• Güçlü, F. (2021). İslami Hisse Senedi Piyasalarında Finansal Sıkıntı Riskinin Altman-Z Ve Springate Modelleri İle İncelenmesi: Katılım 50 Endeksi Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(4), 3667-3684. https://doi.org/10.15869/itobiad.1002058
• Hamid, T., Akter, F. & Rab, N. B. (2016). Prediction Of Financial Distress Of Non-Bank Financial Institutions Of Bangladesh Using Altman’s Z Score Model. International Journal of Business and Management, 11(12), 261-270. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/310601433_Prediction_of_Financial_Distress_of_Non- Bank_Financial_Institutions_of_Bangladesh_using_Altman's_Z_Score_Model
• Jawabreh, O. A. A. & Alsinglawi, O. (2017). Using Altman's Z-Score Model To Predıct The Financial Failure Of Hospitality Companies-Case Of Jordan. International Journal of Information, Business and Management, 9(2), 141-157. Erişim adresi: https://www.proquest.com/openview/75c86b4b78219163cc2cb1bdd8c64ad0/1.pdf?pq- origsite=gscholar&cbl=2032142
• Kendirli, S. & Çıtak, F. (2022). Altman Modeli ile Finansal Başarısızlık Tahmini: BIST Orman, Kağıt Ve Basım Endeksinde Faaliyet Gösteren Şirketlerde Bir Uygulama. Econder International Academic Journal, 6 (1), 86-97. doi:10.35342/econder.1077823
• Köse, Y. (2020). Türk Havayolu Sektöründeki Önde Gelen Havayolu Şirketlerinin Finansal Başarısızlık Tahmini: Analitik Bir İnceleme. Busıness & Management Studies: An International Journal, 8(4), 329-346. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v8i4.1718
• Lestari, R. M. E., Situmorang, M. & Pratama, M. I. P. (2021). Financial Distress Analysis Using Altman (Z-Score), Springate (S-Score), Zmijewski (X-Score), And Grover (G-Score) Models İn The Tourism, Hospitality And Restaurant Subsectors Listed On The Indonesia Stock Exchange Period 2015-2019. Proceedings of the 11th Annual International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, 7-11. Erişim adresi: http://www.ieomsociety.org/singapore2021/papers/755.pdf
• Mahato, A. P. & Yadav, A. K. (2020). A Study On The Analysıs Of Altman Z - Score Model On Listed Indian Airline Companies To Measure Financıal Distress. International Journal of Multidisciplinary Research and Modern Education (IJMRME), 6(2), 13-22. Erişim adresi: https://zenodo.org/records/4013971
• Mammadli, A. & Helhel, Y. (2017). Fortune100 Listesinde Yer Alan Turizm Şirketleri İçin Altman Z’’ Skor Modeli Kullanılarak İflas Tahmini. 1. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik Kongresi (Futourism 2017), ME.Ü. Turizm Fakültesi Yayınları, 1, 1219-1226. Erişim adresi: https://avesis.akdeniz.edu.tr/yayin/25d61c40-2028-4439-9773-07baa31bc3cc/fortune100-listesinde-yer- alan-turizm-sirketleri-icin-altman-z-skor-modeli-kullanilarak-iflas-tahmini
• Marginingsih, R. (2022). Financial Distress Analysis Using The Altman Z-Score Method For Retail Companies During The COVİD-19 Pandemic. Enrichment: Journal of Management, 12(2), 1796-1803. Erişim adresi: https://enrichment.iocspublisher.org/index.php/enrichment/article/view/456
• Özdemir, S., Ersöz, H., & Sarıoğlu, H. (2011). Küçük Girişimciliğin Artan Önemi Ve Kobi’lerin Türkiye Ekonomisindeki Yeri. Journal of Social Policy Conferences, (53), 173-230. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/898/10078
• Panigrahi, A. (2019). Validity Of Altman's “Z” Score Model İn Predicting Financial Distress Of Pharmaceutical Companies. Nmıms Journal Of Economıcs And Publıc Polıcy. 4(1), 65-73. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/330752468_Validity_of_Altman's_Z_Score_Model_in_Predicting _Financial_Distress_of_Pharmaceutical_Companies
• S.AlAli, M. (2018). Predicting Financial Distress For Mobile Telecommunication Companies Listed in Kuwait Stock Exchange Using Altman’s Model. Journal of Economics, Finance and Accounting, 5(3), 242-248. doi: 10.17261/Pressacademia.2018.933
• Springate, G. L. V. (1978). Predicting The Possibility Of Failure in A Canadian Firm. Unpublished M.B.A Thesis, Simon Eraser University. Burnaby
• Taffler, R. J. (1982). Forecasting Company Failure İn The UK Using Discriminant Analysis And Financial Ratio Data. Journal of The Royal Statistical Society: Series A (General), 145(3), 342–358. https://doi.org/10.2307/2981867
• Tan, E. & Wibisana, T. A. (2020). A Comparative Analysis Altman (Z-Score) Revision And Springate (S-Score) Model İn Predicting Financial Distress İn The Manufacturing Company - Indonesia Stock Exchange. Journal of Reseacrh in Business, Economics, and Education, 2 (4), 831-841. Erişim adresi: https://www.semanticscholar.org/paper/A-comparative-Analysis-Altman-%28Z-Score%29-Revision-in- Tan-Wibisana/d52831ec45237d5e8b95c2e93ea945fb44e4af42
• Tanç, A., Çardak, D. & Canlıtepe, F. (2022). COVİD-19 salgınının İşletmelerin Finansal Başarısızlığı Üzerine Etkileri: BIST İmalat Sektöründe Yer Alan İşletmelerin Altman Z-Skor Yöntemi Kullanılarak İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25, 288-301. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1125891
• Tekin, B. & Gör, Y. (2022). Finansal Başarısızlık Tahmin Modelleri Ve Bankacılık Sektörü Mali Tabloları Üzerinden Bir Uygulama: Altman Ve Springate Modelleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 373-404. : https://doi.org/10.14520/adyusbd.992296
• Toly, A.A., Permatasari, R. & Wiranata, E. (2020). The Effect Of Financial Ratio (Altman Z-Score) On Financial Distress Prediction İn Manufacturing Sector in Indonesia 2016-2018. Advances in Economics, Business and Management Research, 44, 47-53. doi: 10.2991/aebmr.k.200606.008
• Yaman, K. & Şakar, T. (2022). Borsa’da İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin İflas Riskini Tahmin Etmede Altman Modeli Uygulaması. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 28-41. https://doi.org/10.54709/iisbf.1205809
• Yetik, H. & Uygurtürk, H. (2023). Finansal Başarısızlık Risk Tahmini: Çimento Sektörü İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Journal Of International Banking Economy And Management Studies, 6(2), 67-87. doi: 10.52736/ubeyad.1299522
• Yıldız, Ş. & Gürkan, S. (2022). Finansal Başarısızlık Tahmin Modellerinin Karşılaştırılması: Borsa İstanbul Turizm Şirketlerinde Bir Araştırma. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 6(2), 235-262 doi: 10.7596/jebm.31122022.005
• Zmijewski, M. E.(1984). Methodological Issues Related To The Estimation Of Financial Distress Prediction Models. Journal of Accounting Research, 22, 59–82. doi: http://hdl.handle.net/10.2307/2490859.