AN ANALYSIS OF 2023 INDEPENDENT AUDIT REPORTS ON THE CONTENT OF KEY AUDIT MATTERS

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 49, 873 - 890, 29.08.2025

İpek Yaylalı

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1543154

Öz

Independent auditing is very important in accessing accurate and reliable information that information users need. However, accounting scandals and economic crises in recent years have reduced the trust in audit firms and audit reports, and some changes in audit reports are envisaged to regain trust. The study aims to compare the key audit matters, identification of audit firms and types of auditor opinions disclosed in the 2023 audit reports of companies in the Textile, Apparel and Leather and Paper and Paper and Paper Products Printing sectors, which are sub-sectors of the Borsa Istanbul (BIST) Manufacturing sector. In the study, a content analysis was conducted on the independent audit reports of 40 companies in the Textile, Apparel and Leather and Paper and Paper Products Printing sectors. In the study, the literature review was examined and the key audit issues of the companies were evaluated and the results were interpreted. According to the results, it was concluded that key audit matters were most frequently reported in TAS-29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies, followed by revenue, property, plant and equipment, trade receivables and investment property.

Anahtar Kelimeler

BDS 701 , Key Audit Matters , Independent Audit Firms , Auditor , Borsa Istanbul

2023 YILI BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA KİLİT DENETİM KONULARININ İÇERİĞİNE YÖNELİK BİR ANALİZ

Öz

Bilgi kullanıcılarının ihtiyacı olan doğru ve güvenilir bilgilere erişimde bağımsız denetimin önemi oldukça fazladır. Ancak son yıllarda ortaya çıkan muhasebe skandalları ve yaşanan ekonomik krizler, denetim şirketlerine ve denetim raporlarına olan güveni azaltmış ve güvenin tekrar kazanılması için denetim raporlarında birtakım değişikliklerin yapılması öngörülmüştür. Çalışmada, Borsa İstanbul (BİST) İmalat sektörünün alt sektörleri Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri ile Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Basım sektöründeki şirketlerin 2023 yılı denetim raporunda açıklanan kilit denetim konuları, denetim firmalarının tespiti ve denetçi görüşlerinin türlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri ile Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Basım sektöründe toplam 40 şirketin bağımsız denetim raporuna yönelik içerik analizi yapılmıştır. Çalışmada literatür taraması incelenmiş ve şirketlerin kilit denetim konuların değerlendirilmesi yapılarak sonuç kısımları yorumlanmıştır. Sonuçlara göre; kilit denetim konularının en çok TMS-29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama kaleminde bildirildiği, bunu sırasıyla hasılat, maddi duran varlıklar, ticari alacaklar ve yatırım amaçlı gayrimenkul kalemlerinin takip ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

BDS 701 , Kilit Denetim Konuları , Bağımsız Denetim Firmaları , Denetçi Görüşü , Borsa İstanbul

Kaynakça

• Abu, N. A., & Jaffar, R. (2020). Audit Committee Effectiveness and Key Audit Matters. Asian Journal of Accounting and Governance, 1-13.
• Akdoğan, N., & Bülbül, S. (2019). Bağımsız Denetçi Raporlarında Kilit Denetim Konularının Bildirilmesinde Bist 100 Şirketlerindeki İlk Uygulama Sonuçlarının Değerlendirmesine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(56), 1-24.
• Aktaş, R., & Acar, M. (2020). Bağımsız Denetimde Önemlilik Perspektifinden Kilit Denetim Konuları: BIST 100 Uygulaması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(2), 185-214.
• Asbahr, K., & Ruhnke, K. (2019). Real Effects of Reporting Key Audit Matters on Auditors'judgment and Choice of Action. Internal Journal of Audit., 23(2),165-180.
• Bepari, M. K., Nahar, S., Mollrk, A. T., & Azim, M. (2023). Content Characteristics of Key Audit Matters Reported by Auditors in Bangladesh and their Implications for Audit Quality. Journal of Accounting in Emerging Economies, 1-31.
• Bulut, N., & Göksu, M. (2021). Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisinde 2006-2020 Yılları Arasında Yayınlanan Bağımsız Denetim ile İlgili Makalelerin İçerik Analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(63), 249-274.
• Celayir, D., & Türedi, H. (2021). Kilit Denetim Konularının Uluslararası Denetim Standardı (UDS) 701 Kapsamında İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, 3(2), 203-208.
• Coram, P. J., & Wang, L. (2020). The Effect of Disclosing Key Audit Matters and Accounting Standard Precision on the Audit Expectation Gap. International Journal of Accounting, 25(2), 270-282.
• Doğan, A. (2018). Bağımsız Denetimde Yeni Bir Yaklaşım: Kilit Denetim Konuları. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 65-89.
• Elden Ürgüp, S., & Başar, R. M. (2021). Bağımsız Denetime İlişkin Düzenlemeler ve Bu Düzenlemelerin Etkileri Üzerine Bir Araştırma: Kayseri ve Sivas İli Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (3), 2251-2280.
• Ferreira, C., & Morais, A. I. (2020). Analysis of the Relationship Between Company Characteristics and Key Audit Matters Disclosed. USP, São Paulo, 31(83), 262-274.
• Gold, A., & Heilmann, M. (2019). The Consequences of Disclosing Key Audit Matters (KAMs): A Review of the Academic Literature. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 93(1/2), 5-14.
• Gold, A., Heilmann, M., Pott, C., & Rematzki, J. (2020). Do Key Audit Matters Impact Financial Reporting Behavior?. International Journal of Auditing, 24(2), 232-244.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi-Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gökgöz, A. (2018). Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi Ve Borsa İstanbul’da İşlem Gören İşletmeler Üzerine Bir Araştırma. Journal Of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(2), 126- 138.
• Gülbahar, Y., & Alper, A. (2009). Öğretim Teknolojileri Alanında Yapılan Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93-111.
• Güleç, Ö. F. (2020). Muhasebe Meslek Mensupları Perspektifinden Bağımsız Denetimde Kilit Denetim Konuları. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 19(59), 253-274.
• Hollie, D. (2020). Early Evidence on the as 3101 Critical Audit Matters Disclosure. Journal of Forensic and Investigative Accounting, 12(1), 45-54.
• Hosseinniakani, M., Overland, C., & Samani, N. (2024). Do Key Audit Matters Matter? Correspondence Between Auditor and Management Disclosures and the Role of Audit Committees. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation (55),100617.
• İşgüden Kılıç, B., Demirkan, M., & Nazır, A. (2021). Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve Varlıklarda Değer Düşüklüğü Standartlarının Kilit Denetim Konularına Yansıması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 1109-1125.
• KAP (2023). Kamuoyu Aydınlatma Platformu. https://www.kap.org.tr/tr/Endeksler
• Karacan, S., & Uygun, R. (2018). Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi-BDS 701. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 632-649.
• Karadeniz, Y. (2019). Türkiye’de Bağımsız Denetim Sistemindeki Gelişmeler: Denetim Kuruluşlarında Çalışan Denetçilere Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 173-192.
• Karapınar, A., & Dölen, T. (2020). Bağımsız Denetim Raporlarında Kilit Denetim Konusu Açıklamaları: Türkiye Örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(4), 763-780.
• Kavut, F. L., & Güngör, N. (2018). Bağımsız Denetimde Kilit Denetim Konuları: BİST-100 Şirketlerinin 2017 Yılı Analizi. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 16(59), 59-70.
• Kend, M., & Nguyen, L. A. (2022). Key Audit Risks and Audit Procedures During the Initial Year of the COVID-19 Pandemic: An Analysis of Audit Reports 2019-2020. Managerial Auditing Journal, 37(7), 798-818.
• KGK. (2017). (Kamu Gözetimi Kurumu). Bağımsız Denetim Standardı 701, Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20701.pdf. E.T: 28.08.2024.
• Li, H. (2020). A Study of Key Audit Matters Disclosure. Modern Economy, (11), 399-406.
• Li, H., Hay, D., & Lau, D. (2019). Assessing the Impact of the New Auditor’s Report. Pacific Accounting Review, 31(1), 110-132.
• Manita, R., Elommal, N., Baudier, P., & Hikkerova, L. (2020). The Digital Transformation of External Audit and Its Impact on Corporate Governance. Technological Forecasting and Social Change, 150(119751), 1-10.
• Masdor, N., & Shamsuddin, A. (2018). The İmplementation of ISA 701-Key Audit Matters: A Review. Global Business and Management Research, 10(3), 1107-1116.
• Mert, H., Güner, M., Duyar, G., & Kamalak, İ. (2022). BDS 701 Kilit Denetim Konuları Kapsamında Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Bağımsız Denetim Raporlarının Türkiye ve İngiltere Karşılaştırmalı İncelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 24(1), 234-260.
• Özcan, M., & Günlük, M. (2021). Borsa İstanbul İmalat Sektöründeki Kilit Denetim Konularının Belirlenmesi: Gıda, İçecek ve Tütün Alt Sektöründe Bir İnceleme. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi 1(1), 22-35.
• Özşahin Koç, F. (2021). Kilit Denetim Konuları: Bist’te İşlem Gören Turizm Şirketlerinin Covid-19 Öncesi ve Sonrası Denetim Raporlarının İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 36-45.
• Özveren, C., & Türel, A. (2021). Türkiye’de Bağımsız Denetim Raporları: 2016-2020 Yılları Arası Bir İnceleme. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 429-441.
• Pérez Pérez, Y., Camacho Miñano, M. M., & Segovia-Vargas, M. J. (2021). Risk on Financial Reporting In the Context of The New Audit Report in Spain. Revista de Contabilidad Spanish Accounting Review, 24 (1), 48-61.
• Rahaman, M. M., & Bhuiyan, M. (2024). Audit report lag and key audit matters in Australia. International Journal of Disclosure and Governance, 1-23.
• Sağlar, J., & Kılıç, İ. (2022). Bağımsız Denetim Raporunda Yer Alan Kilit Denetim Konuları ile İlgili Betimsel Bir İçerik Analizi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 1471-1493.
• Sarısoy, Ö. (2021). Kritik/Kilit Denetim Konularının BIST 30 ve Dow Jones 30 Endekslerindeki İşletmelerin Denetçi Raporları Üzerinden Karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış, (63), 159-182.
• Segal, M. (2019). Key Audit Matters: İnsight from Audit Experts. Meditari Accountancy Research, 27(3), 472-494.
• Suttipun, M. (2020). Factors Influencing Key Audit Matters Reporting in Thailand. Asian Journal of Accounting Perspectives, 13(1), 26-39.
• Suttipun, M. (2021). Impact of Key Audit Matters (KAMs) Reporting on Audit Quality: Evidence from Thailand. Journal of Applied Accounting Research, 22(5), 869-882.
• Süer, A. Z. (2021). Önemli Muhasebe Tahminlerinin Kilit Denetim Konuları Çerçevesinde İncelenmesi. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (65), 23-37.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Tez, B., & Gençoğlu Gücenme, Ü. (2022). Kilit Denetim Konuları ve COSO İlkeleri: Sektörel Karşılaştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 15(1), 85-116.
• Uzay, Ş., & Köylü, Ç. (2018). Kilit Denetim Konuları: Borsa İstanbul Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 52(1), 47-70.
• Varıcı, İ., & Kalıpçı Çağıran, F. (2021). Kilit Denetim Konularına Etki Eden Faktörler: BIST KOBİ Örneği. UİİİD-IJEAS, (32), 87-106.
• Velte, P. (2019). Associations Between the Financial and Industry Expertise of Audit Committee Members and Key Audit Matters within Related Audit Reports. Journal of Applied Accounting Research, 21(1), 185-200.
• Wanga, L., Jiaa, Y., Xiaoa, T., & Yua, Y. (2024). Audit-firm Serving Experience Heterogeneity and Audit Knowledge Integration: Evidence from the Disclosure of Key Audit Matters. China Journal of Accounting Research (17),100354.
• Yalçın, N. (2020). Türkiye’de Bağımsız Denetim Raporlarının Okunabilirliğinin Kilit Denetim Konusu Paragrafı Üzerinde İncelenmesi, Türkiye Ekonomisi İşletme, İktisat ve Muhasebe Açısından Konjonktürel Değerlendirmeler, ss.117-136, İksad Publishing, Ankara.
• Yanık, S., & Karataş, M. (2017). Denetim Raporlarının Geleceği: Yeni Düzenlemeler ve Ülke Uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (73), 1-26.
• Yıldız, E., & Atış, C. (2022). Türkiye’de Faliyet Gösteren Bağımsız Denetim Şirketlerinin Denetim Kalitesi Göstergelerine Uyumu Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime BAKIŞ, (65), 157-178.
• Zhai, H., Lu, M., Shan, Y., Liu, Q., & Zhao, Y. (2021). Key Audit Matters and Stock Price Synchronicity: Evidence from a Quasi-natural Experiment in China. International Review of Financial Analysis, (75), 1-11.