REGIONAL DIFFERENCES IN COLORECTAL CANCER MORTALITY, TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 2, 162 - 167, 28.04.2025

Nurhan Dogan , İsmet Doğan

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.1545816

Öz

OBJECTIVE: The aim of this study was to analyze the trends in colorectal cancer mortality for the last thirteen years in terms of geographical regions, age and gender.
MATERIAL AND METHODS: The data used in this study were obtained from the Turkish Statistical Institute mortality database. Age-standardized mortality rates were calculated using the world standard population. Joinpoint Regression Analysis was used to determine the statistical significance of differences in colorectal cancer mortality trends. For each statistically significant change point, annual percent change, average annual percent change, and their 95% confidence intervals were calculated.
RESULTS: Approximately 84,000 people died from colorectal cancer during the study period. The standardized mortality rate in Türkiye during this period was 6.6 per 100,000 population. According to the results of Joinpoint Regression Analysis, in men, statistically significant decreases were observed only in TR1 (İstanbul) region during the period, while statistically significant increases were observed in TRA (Northeastern Anatolia) and TRB (Middle East Anatolia) regions. In females, statistically significant decreases were observed in TR1 and TR4 (Eastern Marmara), while statistically significant increases were observed in TRA, TRB and TRC (Southeastern Anatolia) regions. When analyzed by age groups, significant increases were observed in the 45-64 age group in the 2009 - 2013 period and in the 75-84 age group in the 2009 - 2014 period for males, while the highest increase was observed in the 15-44 age group in the 2009 - 2014 period for females.
CONCLUSIONS: According to the results of the study, significant increases were observed in TR2 (Western Marmara) region for females, TR2 and TR4 for males in the last 4-5 years. It can be recommended to analyze the availability and performance of health services as well as risk factors.

Anahtar Kelimeler

Joinpoint regression analysis , Colorectal cancer , Mortality.

Proje Numarası

-

KOLOREKTAL KANSER MORTALİTESİNDEKİ BÖLGESEL FARKLILIKLAR, TÜRKİYE

Öz

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı son on üç yıla ait kolorektal kanser mortalitesindeki eğilimleri coğrafi bölge, yaş ve cinsiyet bakımından incelemektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmada kullanılacak veriler Türkiye İstatistik Kurumu ölüm veri tabanından elde edildi. Yaşa göre standardize edilmiş mortalite oranları Dünya standart nüfusu kullanılarak hesaplandı. Kolorektal kanser mortalite trendlerindeki farklılıkların istatistiksel anlamlılığını belirlemek için Joinpoint Regresyon Analizi kullanıldı. İstatistiksel olarak anlamlı her bir değişim noktası için yıllık yüzde değişim, ortalama yıllık yüzde değişim ve bunlara ait %95 güven aralıkları hesapladı.
BULGULAR: Çalışma periyodu boyunca yaklaşık 84.000 kişi kolorektal kanserinden hayatını kaybetmiştir. Bu dönemde Türkiye’de standartlaştırılmış mortalite oranı 100.000 kişide ortalama 6,6 olarak elde edilmiştir. Joinpoint Regresyon Analizi sonuçlarına göre erkeklerde, periyod boyunca sadece TR1 (İstanbul) bölgesinde istatistiksel olarak anlamlı düşüş gözlenmiş iken TRA (Kuzeydoğu Anadolu) ve TRB (Ortadoğu Anadolu) bölgelerin de istatistiksel olarak anlamlı artışlar ortaya çıkmıştır. Kadınlarda ise periyod boyunda TR1 ve TR4 (Doğu Marmara) istatistiksel olarak anlamlı düşüş, TRA, TRB ve TRC (Güneydoğu Anadolu) bölgelerinde istatistiksel olarak anlamlı artışlar görülmüştür. Yaş gruplarına göre değerlendirildiğinde erkeklerde 2009 - 2013 döneminde 45-64, 2009 - 2014 döneminde ise 75-84 yaş gruplarında anlamlı artışlar ortaya çıkarken, kadınlarda en büyük artışın 2009-2014 döneminde 15-44 yaş grubunda olduğu gözlendi.
SONUÇ: Çalışma sonuçlara göre kadınlarda TR2 (Batı Marmara), erkeklerde TR2 ve TR4 bölgelerinde son 4-5 yıl içinde anlamlı artışlar gözlenmiştir. Sağlık hizmetlerinin kullanılabilirliği ve performansının yanı sıra risk faktörlerinin de analiz edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Joinpoint regresyon analizi , Kolorektal kanser , Mortalite

Etik Beyan

Veriler TÜİK'den alındığı için etik kurul kararına gerek bulunmamaktadır.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Bray F, Laversanne M, Sung H, et al. Global cancer statistics 2022: GLOBOCAN estimates of inGAdence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: a cancer journal for cliniGAans. 2024;74(3):229-63.
• 2. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, Ölüm ve ölüm nedeni istatistikleri, haber bülteni. Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Death-and-Causes-of-Death-Statistics-2022-49679.
• 3. Wild CP, Weiderpass BW, Stewart (Eds.), World Cancer Report: Cancer Research for Cancer Prevention, International Agency for Research on Cancer, Lyon, France, 2020.
• 4. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türkiye Kanser İstatistikleri, 2018. Ankara, 2022. Erişim: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/Dokumanlar/Istatistikler/Kanser_Rapor_2018.pdf
• 5. Wong MC, Huang J, Lok V, et al. Differences in inGAdence and mortality trends of colorectal cancer worldwide based on sex, age, and anatomic location. Clinical Gastroenterology and Hepatology. 2021;19(5):955-66.
• 6. Morgan E, Arnold M, Gini A, et al. Global burden of colorectal cancer in 2020 and 2040: InGAdence and mortality estimates from GLOBOCAN. Gut. 2023;72(2):338-44.
• 7. World Health Organization. ICD-10: International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems: Tenth Revision, 2nd ed., World Health Organization, 2004.
• 8. Ahmad OB, Boschi-Pinto C, Lopez AD, Murray CJL, Lozano R, Inoue M. Age Standardization of Rates: a New WHO Standard; vol 10. Geneva World Heal Organ; 2001:9.
• 9. Kim HJ, Fay MP, Feuer EJ, Midthune DN. Permutation tests for joinpoint regression with applications to cancer rates. Stat Med. 2000;19(3):335−51.
• 10. Clegg LX, Hankey BF, Tiwari R, Feuer EJ, Edwards BK. Estimating average annual per cent change in trend analysis. Stat Med. 2009;28(29):3670−82.
• 11. Kim HJ, Luo J, Chen HS, et al. Improved confidence interval for average annual percent change in trend analysis. Stat Med. 2017;36(19):3059-74.
• 12. National Cancer Institute. Joinpoint Regression Program, Version 5.0.2 - May 2023; Statistical Methodology and Applications Branch, Surveillance Research Program. Erişim: http://surveillance.cancer.gov/joinpoint/
• 13. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Kanser Kontrol Programı. Erişim: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-tarama-standartları
• 14. Cayuela L, Rodríguez-Domínguez S, Giráldez Á, Cayuela A. Regional differences in colorectal cancer mortality trends, Spain (1980-2018). Rev Esp Enferm Dig. 2021;113(8):570-5.
• 15. Awedew AF, Asefa Z, Belay WB. Burden and trend of colorectal cancer in 54 countries of Africa 2010–2019: a systematic examination for Global Burden of Disease. BMC Gastroenterology. 2022;22(1): 204.
• 16. Arnold M, Sierra MS, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, Bray F. Global patterns and trends in colorectal cancer inGAdence and mortality. Gut. 2017;66(4):683-91.
• 17. Ouakrim DA, Pizot C, Boniol M, et al. Trends in colorectal cancer mortality in Europe: retrospective analysis of the WHO mortality database. Bmj. 2015;351:1-10.
• 18. Zhang JG, Liu Y, Chen Q, et al. Incidence and mortality of colorectal cancer in 2017 and the time-trend from 2010 to 2017 in Henan province, China: a population-based registry study. Annals of Translational MediGAne. 2022;10(16):878.
• 19. Araghi M, Soerjomataram I, Jenkins M, et al. Global trends in colorectal cancer mortality: projections to the year 2035. International Journal of Cancer. 2019;144(12):2992-3000