Klinik Örneklerde Mycobacterium Tuberculosis Saptanmasında PCR-ELISA Yönteminin Değerlendirilmesi

Yıl 2016, , 42 - 47, 05.04.2016

E. Müge Karakayalı Nuri Özkütük

https://doi.org/10.18229/ktd.93705

Öz

Amaç:

Tüberküloz (TB) dünyada en önemli ölüm nedenlerinden biridir. Mycobacterium tuberculosis komplex’in (MTBC) neden olduğu hastalığın erken tanısı TB’un kontrolünde önemlidir. Bu amaçla son yıllarda TB’un hızlı tanısında nükleik asit amplifikasyon test (NAAT) yöntemleri yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Klinik hasta örneğinden direkt olarak MTBC saptamaya yönelik NAAT yöntemlerinden biri de “Polymerase Chain Reaction-Enzyme Immunoassay” (PCR-ELISA)’dır. Bu çalışmada, PCR-ELISA temelli ticari bir test olan ProDect MYCOBACTERIUM TUBERCULOSIS (bcs Biotect S.p.A., Cagliari, İtalya) testinin akciğer ve akciğer dışı örneklerde MTBC saptamadaki performansının araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem:

Çalışmada tüberküloz kuşkulu hastalardan alınan 100 klinik örnek (76 akciğer, 24 akciğer dışı örnek) mikroskopi, kültür ve ProDect MYCOBACTERIUM TUBERCULOSIS PCR-ELISA test yöntemi ile incelenmiştir. Bu testte, amplifiye ürünün saptanması “DNA enzyme immunoassay” (DNA-ELISA) yöntemi ile mikroplaklarda gerçekleştirilir. DNA-ELISA yöntemi mikroplak kuyucuklarına kaplanmış, streptavidin-biotin bağlı, tek iplikçikli prob DNA ile amplifiye edilmiş DNA’ların hibridizasyonu esasına dayanır. Aranan DNA ile prob arasındaki bağlanma anti-DNA fare monoklonal antikor kullanılarak saptanır.

Bulgular: Altın standart yöntem olan kültür ile birlikte değerlendirildiğinde, tüm örneklerden elde edilen sonuçlara göre PCR-ELISA testinin duyarlılığı % 68.2, özgüllüğü % 94.1 olarak belirlenmiştir. Akciğer örneklerinde duyarlılık ve özgüllük sırası ile % 71.1 ve % 93.5, akciğer dışı örneklerde ise % 61.9 ve % 100 olarak saptanmıştır. Yayma pozitif akciğer örneklerinde ise testin duyarlılığı % 83.3 ve özgüllüğü % 100 olarak bulunmuştur.

Sonuç: Tüberkülozun hızlı tanısında PCR-ELISA yönteminin kısmen çok fazla ekipman gerektirmeyen bir yöntem olması nedeni ile, özellikle yayma pozitif akciğer örnekleri için, mikobakteriyoloji laboratuvarlarında tüberküloz tanısında rutin bir NAAT olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mycobacterium tuberculosis, PCR-ELISA, tüberküloz, tanı

Kaynakça

• WHO. Global tuberculosis report 2013. World Health
• Organization, Geneva, Switzerland, 2013.
• Global tuberculosis control: surveillance, planning, financing. WHO report 2007. Geneva, World Health Organization WHO/ HTM/TB/2007.376.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Controlling Tuberculosis in the United States (Recommendations from the American Thoracic Society, CDC, and the Infectious Diseases Society of America). MMWR Morb Mortal Wkly Rep ;54:RR12. Pai M, Palamountain KM. New tuberculosis technologies: challenges for retooling and scale-up. Int J Tuberc Lung Dis ; 16(10):1281–90.
• Wilson ML. Recent advances in the laboratory detection of Mycobacterium tuberculosis complex and drug resistance. Clin Infect Dis 2011; 52 (11): 1350-5.
• Pai M, Minion J, Steingart K, Ramsay A. New and improved tuberculosis diagnostics: evidence, policy, practice, and impact. Curr Opin Pulm Med 2010; 16: 271-84
• ProDect MYCOBACTERIUM TUBERCULOSIS. Product and procedure manual. bcs Biotect S.p.A., Cagliari, Italia, 2004.
• Guillerm M, Usdin M, Arkinstall J. Tuberculosis Diagnosis and drug sensitivity Testing; An overview of the current diagnostic pipeline. Campaign for Access to Essential Medicines, Geneva, Switzerland, 2006: 21-8.
• WHO. Policy statement: automated real-time nucleic acid amplification technology for rapid and simultaneous detection of tuberculosis and rifampicin resistance: Xpert MTB/RIF system. World Health Organization, Geneva, Switzerland, 2011.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Updated guidelines for the use of nucleic acid amplification tests in the diagnosis of tuberculosis. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ;58(1):7-10. O’Grady J, Maeurer M, Mwaba P, et. al. New and improved diagnostics for detection of drug-resistant pulmonary tuberculosis. Current Opinion in Pulmonary Medicine ,17:134–41. Nagdev KJ, Kashyap RS, Deshpande PS, Purohit HJ, Taori GM, Daginawala HF. Comparative evaluation of a PCR assay with an in-house ELISA method for diagnosis of Tuberculous meningitis. Med Sci Monit. 2010;16(6):289-95.
• Yam WC, Cheng VCC, Hui WT, et. al. Direct detection of Mycobacterium tuberculosis in clinical specimens using single- tube biotinylated nested polymerase chain reaction-enzyme linked immunoassay (PCR-ELISA). Diagnostic Microbiology and Infectious Disease 2004;48:271–5.
• Piersimoni C, Scarparo C. Relevence of Commercial Amplification Methods for Direct Detection of Mycobacterium tuberculosis complex in Clinical Samples. J Clin Microbiol ;41:5355-65.
• Çavuşoğlu C. Moleküler tanı yöntemlerinde yaşanan sorunlar. IV. Tüberküloz Sempozyumu, Sempozyum kitabı, Malatya, 2005: 81-7.
• Huggett JF, McHugh TD, Zumla A. Tuberculosis: amplification-based clinical diagnostic techniques. Int Biochem Cell Biology 2003;35:1407-12.