Sağlık Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 3, 137 - 148, 01.12.2012

Süleyman Erhan Deveci Figen Deveci Gamze Kırkıl Çağla Ulaş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Sağlık Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı

Öz

Giriş: Bu çalışmanın amacı sağlık çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) sıklığının saptanması ve etkili faktörlerle ilişkisinin araştırılmasıdır. Materyal ve metod: Kesitsel tipte olan bu araştırmaya toplam 266 doktor, hemşire ve ebe alındı. Araştırma grubundan 213 kişiye ulaşıldı. Olguların demografik verilerini, sosyoekonomik faktörlerini, sigara ve alkol kullanma durumlarını, eşlik eden hastalıklarını, uyku davranışlarını belirlemeye, ayrıca HBS tanı kriterlerinin, şiddetinin ve obstrüktif uyku apne sendromunun (OUAS) riskinin belirlenmesine yönelik soruları içeren anket formu karşılıklı görüşme yoluyla uygulandı. Bulgular: Olguların 49’u erkek, 164’ü kadın idi. Elli bir olgu doktor, 162’si ise hemşire ve ebe olarak görev yapmaktaydı. Sağlık çalışanlarında HBS sıklığı %18.3 (n=39) idi. HBS sıklığı açısından kadın ve erkekler arasında istatistiksel fark saptanmadı. HBS saptanan 39 kişinin 23’ünde (%59) aile öyküsü mevcuttu. HBS saptananlarda HBS saptanmayanlara göre işe geç kalma oranı daha yüksek, ortalama uyku süresi daha kısa ve uykuya dalma süresi daha yüksek bulundu. OUAS için yüksek riskli olanların oranı HBS saptananlarda HBS saptanmayanlara göre istatistiksel olarak yüksekti. Lojistik regresyon analizi sonuçlarına göre OUAS açısından yüksek riske sahip olmanın ve eşlik eden hastalık varlığının HBS için bağımsız risk faktörü olduğu saptandı. Sonuç: Genellikle semptomları anksiyete veya strese bağlanan HBS, sorgulandığında sağlık çalışanlarında yüksek oranda tespit edilmiştir. OUAS açısından yüksek riske sahip olmanın HBS için risk faktörü olabilmesi nedeni ile özellikle eşlik eden hastalık varlığında sağlık çalışanlarının başta HBS ve OUAS olmak üzere uyku bozuklukları açısından taranması ve bilinçlendirilmesi gerektiği düşünüldü

Anahtar Kelimeler

huzursuz Bacak Sendromu, sağlık çalışanları, obstrüktif uyku apne sendromu

Kaynakça

• Trenkwalder C, Paulus W, Walters AS. The restless legs syndrome. Lancet Neurol 2005;4:465-75.
• Kolster KS, Trenkwalder C, Fogel W, et al. Restless legs characteristics,
• options. J Neurol 2004;251 (suppl 6): 39-43.
• clinical pathopysiology and
• treatment 3. Phillips B, Young T, Finn L, Asher K, Hening WA, Purvis C. Epidemiology of restless legs symptoms in adults. Arch Intern Med 2000;160:2137–41.
• Van de Vijver DA, Walley P, Petri H. Epidemiology of restless legs syndrome as diagnosed in UK primary care. Sleep Med 2004;5:435–40.
• Nichols DA, Allen RP, Grauke JH, et al. Restless legs syndrome symptoms in primary care: a prevalence study. Arch Intern Med 2003;163:2323–9.
• Ghorayeb I, Tison F. Epidemiology of restless legs syndrome. Rev Neurol (Paris) 2009; 165:641-9.
• Hening W, Walters AS, Allen RP, Montplaisir J, Myers A, Ferini Strambi L. Impact, diagnosis and treatment of restless legs syndrome (RLS) in a primary care population: the REST (RLS epidemiology, symptoms, and treatment) primary care study. Sleep Med 2004;5:237-46.
• Allen RP, Picchietti D, Hening WA, Trenkwalder C, Walters AS, Montplaisi J. Restless Legs Syndrome Diagnosis and Epidemiology workshop at the National Institutes of Health; International Restless Legs Syndrome Study Group. Restless legs syndrome: diagnostic criteria, special considerations, and epidemiology. A report from the restless legs syndrome diagnosis and epidemiology workshop at the National Institutes of Health. Sleep Med 2003;4:101-19.
• Huzursuz Bacak Sendromu
• The Restless Legs Syndrome
• Yüksel G, Varlıbaş F, Karlıkaya G, Tireli H. Huzursuz bacak sendromu: klinik değerlendirme. Parkinson Hast Hareket Boz Der 2006;9:94-103.
• Walters AS, LeBrocq C, Dhar A, et al. International Restless Legs Syndrome Study Group. Validation of the International Restless Legs Syndrome Study Group rating scale for restless legs syndrome. Sleep Med 2003;4:121-32.
• Netzer NC, Stoohs RA, Netzer CM, Clark K, Strohl KP. Using the Berlin Questionnaire to identify patients at risk for the sleep apnea syndrome. Ann Intern Med. 1999;131:485–491.
• Parlar S. Sağlık çalışanlarında göz ardı edilen bir durum: sağlıklı çalışma ortamı. TAF Prev Med Bull 2008;7:547-54.
• Janowitz IL, Gille M, Ryan G, et al. Measuring the physical demands of work in hospital setting: design and implementation of an ergonomics assessment. Applied Ergonomics 2006;37:641-58.
• Karwowski W, Jang RL, Rodrick D, Peter MQ. Self- evaluation of biomechaniccal task demans, work environment and perceived risk of ınjury by nurses: a field study. Occupational Ergonomics 2005;5:13-27.
• Alçelik A, Deniz F, Yeşildal N, Mayda AS, Şerifi BA. AİBÜ Tıp Fakültesi Hastanesi’nde görev yapan hemşi- relerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının de- ğerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005;4:55-65.
• Özkayran T, Çetin S, Acar H, ve ark. İdiyopatik Parkinson Hastalığında huzursuz bacak sendromunun görülme sıklığı ve klinik özellikleri. Parkinson Hast Hareket Boz Der 2006;9:33-7.
• Çetinkaya Y, Yılmaz NÇ, Türkoğlu R, Gencer M, Tireli H. Gerilim tipi baş ağrısı olan anemili hastalar ile huzursuz bacak sendromu birlikteliğinin araştırılması. J Neurol Sci [Turk] 2009;26;305-10.
• Yüksel Ş, Yılmaz M, Demir M, ve ark. Diyaliz hasta- larında huzursuz bacak sendromu ve ilişkili faktörler. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2009;29;344-52.
• Küsbeci Ö, Ayhan Ş, Bayram FB, ve ark. Tıp Fakül- tesi öğrencilerinde huzursuz bacak sendromu prevalansı. Parkinson Hast Hareket Boz Der 2009;12:13-7.
• Şahin FK, Köken G, Coşar E, ve ark. Gebelerde huzursuz bacak sendromu sıklığı. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2007;4:246-9.
• Sevim S, Dogu O, Camdeviren H, et al. Unexpectedly
• characteristics of RLS in Mersin, Turkey. Neurol 2003;61:1562-9. and
• unusual 22. Erer S, Karli N, Zarifoglu M, Ozcakir A, Yildiz D. The prevalence and clinical features of restless legs syndrome: a door to door population study in Orhan- gazi, Bursa in Turkey. Neurol India 2009;57:729-33.
• Kim J, Choi C, Shin K, et al. Prevalence of restless legs syndrome and associated factors in the Korean adult population: The Korean Health and Genome Study. Psychiatry Clin Neurosci 2005;59:350-3.
• Berger K, Kurth T. RLS epidemiology frequencies, risk factors and methods in population studies. Mov Disord 2007;22 (Suppl 18):420-3.
• Rothdach AJ, Trenkwalder C, Haberstock J, Keil U, Berger K. Prevalence and risk factors of RLS in an elderly population: the MEMO study. Memory and morbidity in Augsburg elderly. Neurol 2000;54:1064– 8.
• Berger K, Luedemann J, Trenkwalder C, John U, Kessler C. Sex and the risk of restless legs syndrome in the 2004;164:196–202. Arch Intern
• Med 27. Ulfberg J, Nystrom B, Carter N, Edling C. Restless legs syndrome among working-aged women. Eur Neurol 2001;46:17–9.
• Ekbom K. Restless legs syndrome. Acta Med Scand.1945;158 (suppl):4–124.
• Winkelmann J, Wetter TC, Collado-Seidel V, et al. Clinical characteristics and frequency of the hereditary restless legs syndrome in a population of 300 patients. Sleep 2000;23:597–602.
• Ondo W, Jankovic J. Restless legs syndrome: clinico-etiologic correlates. Neurol 1996;47:1435–41. 31. Cuellar NG, Strumpf NE, Ratcliffe SJ. Symptoms of restless legs syndrome in older adults: outcomes on
• sleep quality, sleepiness, fatigue, depression, and
• quality of life. J Am Geriatr Soc 2007;55:1387–92.
• Pearson VE, Allen RP, Dean T, Gamaldo CE, Lesage SR, Earley CJ. Cognitive deŞcits associated with restless legs syndrome (RLS). Sleep Med 2006;7:25– 30.
• Kim KW, Yoon IY, Chung S, et al. Prevalence, comorbidities and risk factors of restless legs syndrome in the Korean elderly population - results from the Korean Longitudinal Study on Health and Aging. J Sleep Re. 2010;19:87-92.
• Karatas M. Restless legs syndrome and periodic limb movements during sleep: diagnosis and treatment.Neurologist 2007;13:294-301.
• Phillips B, Hening W, Britz P, Mannino D. Prevalence and correlates of restless legs syndrome: results from the 2005 National Sleep Foundation Poll. Chest 2006;129:76-80.
• Montplaisir J, Boucher S, Poirier G, Lavigne G, Lapierre O, Lesperance P. Clinical, polysomnographic, and genetic characteristics of restless legs syndrome: a study of 133 patients diagnosed with new Standard criteria. Mov Disord 1997;12:61–5.
• Allen RP, Earley CJ. Defining the phenotype of the restless legs syndrome (RLS) using age-of-symptom- onset. Sleep Med 2000;1:11–9.