Umurlu Aile Hekimliği Merkezi'nde Aile Hekimliği Uygulaması ve Hasta Profili: Aile Hekimliği Alan Eğitimi Gereksinimini Ne Ölçüde Karşılıyor?

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 1, 49 - 56, 01.04.2009

Nazlı Şensoy Okay Başak Ayfer Gemalmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Umurlu Aile Hekimliği Merkezi'nde Aile Hekimliği Uygulaması ve Hasta Profili: Aile Hekimliği Alan Eğitimi Gereksinimini Ne Ölçüde Karşılıyor?

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Adnan Menderes
Üniversitesi Aile Hekimliği Merkezi’ndeki aile hekimliği
uygulaması ve hasta profilinin, uzmanlık ve tıp öğrencilerinin
eğitimi için gerekli olan, alan eğitimi gereksinimini
ne ölçüde karşıladığını saptamak, polikliniğine başvuran
hastaların demografik verilerini, başvuru nedenlerini, tanı-
larını ve tıbbi uygulama alanlarına göre dağılımını incelemek,
Aile Hekimliği uzmanlık eğitiminde önem verilmesi
gereken, sık görülen rahatsızlık/hastalık ve uygulamalara
dikkati çekmek ve Aile Hekimliği uzmanlık eğitiminin
içeriğinin belirlenmesine katkıda bulunmaktır.
Materyal-Metod: Umurlu Aile Hekimliği Merkezine baş-
vuran hastaların dosyalarındaki demografik bilgileri, ilk
başvuru nedenleri, aldıkları tanılar, ilaç yazdırma, tetkik,
kontrol, sevk edildikleri uzmanlık dalları, konsültasyon istemleri
incelendi. Kayıtlara dayalı bir durum saptaması
olan bu çalışma, tanımlayıcı niteliktedir. Araştırmanın istatistiksel
analizleri SPSS 11.0 Paket programı kullanılarak
yapıldı.
Bulgular: Kasım 2002–Aralık 2004 dönemi boyunca
Umurlu Aile Hekimliği Merkezi’ne toplam 2618 başvuru
yapılmıştır. Kişi başına düşen ortalama başvuru sayısı
1,3’tür. Kayıtlı 1961 hastanın %62,1’i kadındır. Merkezimize
en fazla ev hanımları, okul öncesi çocuklar ve çiftçiler
başvurmuştur. Hastaların çoğunluğunun sosyal güvencesi;
SSK ve Emekli Sandığıdır. 1961 hastanın başvuru
sıklıkları incelendiğinde %80,8’nin bir kez, %12,4’nün iki
kez başvurduğu saptanmıştır. Hastaların tüm yakınmaları
incelendiğinde en sık belirtilen ilk beş yakınma sırasıyla
öksürük, ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı ve bel ağrısı idi.
Hastalara en sık konulan tanılar incelendiğinde %19,1’ine
üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE), %9’una hipertansiyon
tanısı konulmuş, hastaların %26,3’üne tanı konulmadığı
tespit edilmiştir. Hastalarımızın başka bir bölüme
sevk oranı %5,2 olup en fazla acil ve pediatri polikliniğine
sevk edilmiştir. Diğer klinik bölümlerden konsültasyon isteme
oranı %9,7’dir. Umurlu Aile Hekimliği Polikliniğine
hastaların %24,9’u kontrol için, %2,7’si ise ilaç yazdırmak
için başvurmuştur. 2618 başvurunun %44,5’inden tetkik
istenmiştir.
Sonuç: Birinci basamakta kayıt ve bildirim konusunda
duyarlılığının artırılması, sağlıkta hedeflerin daha net olarak
ortaya konulmasını sağlayacaktır

Anahtar Kelimeler

Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri, Başvuru nedeni, Aile Hekimliği, Tıbbi Kayıt

Kaynakça

• Başak O, Atay E, Polatlı D. Birinci basamak sağlık hizmetleri ve aile hekimliği: pratisyen hekimlerin yaklaşımları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2002; 6: 36-41.
• Ünlüoğlu İ. Dünyada ve Türkiyede aile hekimliğinin gelişimi. Aktüel Tıp Dergisi, Mayıs 2004; 9: 5-9.
• Marguerite Duane, MD, MHA, Larry A. Green, MD, Susan Dovey, MPH, Sandy Lai, MD, Robert Graham, MD, and George E. Fryer, PhD. Length and content of family practice residency training. J Am Board Fam Pract 2002; 15:201– 208.
• Ünlüoğlu İ, Çağlayaner H. Aile hekimliğinde oluşan akademik gelenek ve gelecek. Aile Hekimliği Dergi- si, 1997; 1: 46-49.
• Başak O, Saatçi E, Ceyhun G. Akademik aile hekim- liği ve gelişme özellikleri: Türkiye deneyimi. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2005;9:174-182
• Ungan M,Ceyhun A G. Bir tıp disiplini olarak aile hekimliği. Popüler Bilim, Mart 2008;169:18-21
• Adnan Menderes Üniversitesi Aile Hekimliği Uzman- lık Eğitimi Programı. UzmEP Mart 2002
• Bursa Sağlık Müdürlüğü. http://www.bsm.gov.tr/aile hekimligi/geçiş.htm. Erişim tarihi: 01.12.2008
• Güldal D. Aile hekimliği uzmanlık eğitimi özet. V. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı. Adana, 27-30 Mart 2002; 246-250
• UEMO 2004 Polıcy Document on Specıalıst Traınıng. UEMO 2004/034
• Umurlu Merkez Sağlık Ocağı 2004 yılı Ev Halkı Tespit Fişi kayıtları
• Öksüz E, Saatçi E, Bozdemir N, Akpınar E, Ergün UG. Aile hekimliği uygulama polikliniğine başvuran hastaların sosyodemografik özellikleri. V. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı. Adana, 27-30 Mart 2002; 389
• Alimoğlu MK, Mamaklı S. Tıp fakültesi kurum he- kimliğine ait altı aylık veriler. V. Ulusal Aile Hekim- liği Kongresi Özet Kitabı. Adana, 27-30 Mart 2002; 421.
• Topallı R, Aladağ N, Filiz TM, Topsever P, Ciğerli Ö, Görpelioğlu S. Tıp fakültesi aile hekimliği polikli- niklerinin sağlık hizmeti sunumundaki yeri: Değir- mendere deneyimi. Türk Aile Hek Dergisi, 2003; 7:165-170.
• Topallı R, Topsever P, Filiz TM, Ciğerli Ö, Görpelioğlu S. Hereke aile hekimliği merkezi 2001 yılı başvuru nedenleri ve yapılan sevklerin değerlen- dirilmesi. Türk Aile Hek Dergisi, 2003; 7:18-22.
• Buğdaycı R, Şaşmaz T, Kurt A.Ö, Saatçi E, Tezcan H, Yıldırm F. Kent merkezinde bulunan bir sağlık ocağına 2000 yılı içinde yapılan poliklinik başvurula- rının incelenmesi. Sağlık ve Toplum, Ocak-Mart 2002; 12: 51-56.
• Göktaş O. T.C. Sağlık Bakanlığı Bursa Ertuğrul Gazi Aile Hekimliği Merkezi 2001 yılı çalışmaları ve he- defleri. V. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Ki- tabı. Adana, 27-30 Mart 2002; 218-224.
• Gemalmaz AF, Gürel FS, Başak O. 1473 olgu ve 2304 başvurunun incelenmesi: ADÜ Tıp Fakültesi ai- le hekimliği uygulaması deneyimi. V. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı. Adana, 27-30 Mart 2002; 366.
• Cerrahoğlu A. Bir aile pratiğinde 3333 hasta ve 6608 hasta muayenesinin incelenmesi. 3. Ulusal Aile He- kimliği Kongresi Özet Kitabı. İzmir, 23-25 Mayıs 1997; 19
• Kosku N, Yıldırım A, Oskay YG,. Aile hekimliği modeli olarak kurum hekimliği. IV. Ulusal Aile He- kimliği Kongresi Özet Kitabı. Istanbul, 14-17 Ekim 1999; 30.
• Apaydın Ç, Ünalan P, Tiryaki D, Harmancı H, Kalaça Ç. Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Polikliniği. IV. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı. Istanbul, 14-17 Ekim 1999; 35.
• Özkan Ş, Aydın S. Aile hekimliği polikliniğine baş- vuran 16 yaş üstü hastaların profili ve ilk geliş ya- kınmaları. VI. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı. Bursa, 4-7 Mayıs 2004; 191.
• Turfaner EN, Aran SN, Sipahioğlu F. Cerrahpaşa tıp fakültesi aile hekimliği anabilim dalına başvuran has- taların 3 yıllık profili. VI. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı. Bursa, 4-7 Mayıs 2004; 152.
• Öksüz E. Başkent Üniversitesi Medikososyal Sağlık Merkezi sağlık hizmet profili. VI. Ulusal Aile Hekim- liği Kongresi Özet Kitabı. Bursa, 4-7 Mayıs 2004; 179.
• Buğdaycı R, Şaşmaz T, Kurt A.Ö, Tezcan H. Bir kent tipi sağlık ocağında yazılan tanıların incelenmesi. Ha- cettepe Toplum Hekimliği Bülteni, Ekim 2002; 4.
• Forrest CB, Nutting PA, Starfield B, von Schrader S. Family Physicians’ referral decisions from ASPN referral study. J Fam Pract 2002; 51: 215-222.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. http:// www.saglik.gov.tr/ extras/istatistikler/temel2005/sekil-9.htm adresinden 25.12.2008 tarihinde erişilmiştir.