Bir Doğum Evinde, Doğum Yapan Kadınların Doğurganlık Öyküleri ve Aile Planlaması Davranışları

Yıl 2008, Cilt: 9 Sayı: 1, 49 - 56, 01.04.2008

Kamile Marakoğlu Selma Çivi Songül Demiröz Ruhuşen Kutlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Bir Doğum Evinde, Doğum Yapan Kadınların Doğurganlık Öyküleri ve Aile Planlaması Davranışları

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Konya Faruk Sükan Çocuk ve Doğumevi Hastanesi’nde doğum yapan kadınların sosyodemografik özelliklerinin, doğurğanlık karekteristiklerinin ve aile planlaması davranışlarının araştırılması amaçlandı. Yöntem: Bu araştırma, Aralık 2006 – Ocak 2007 tarihinde, Konya Faruk Sükan Çocuk ve Doğumevi Hastanesi’nde 15–49 yaş grubunda doğum yapan kadınların doğurganlık özelliklerini tespit etmeye yönelik tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte bir çalışmadır. Çalışma esnasında doğum yapan 1200 kadından, 1000’ine ulaşılmıştır. Çalışmaya katılan tüm kadınlara 31 sorudan oluşan sosyodemografik, doğurganlık özelliklerine ve aile planlaması kullanma özelliklerine yönelik bir anket uygulanmıştır. Verilerin kaydı ve analizi için SPSS 13.0 programı kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların yaş ortalaması 26.59 ±5.54 (16–49 yaş, ortanca=26.00), %98,9’u (n=989) ev hanımı idi. Kadınların %8.7’si okuma yazma bilmiyor, %5.3’ü okuryazar, %79.4’ü ilkokul mezunu, %6.0’sı lise mezunu ve %0.6’sı üniversite mezunu idi. Ortalama evlilik yaşı 19.98±3.03 olup (ortanca: 20.0, min:12, max:37) adolesan evlilik oranı %46.1 idi. Gebelik öncesi kontraseptif kullanımı sırası ile %5.8 kombine oral kontraseptifler, %18.5 rahim içi araç (RİA), %12.7 erkek kondomu, %25 geri çekme ve %38.6’sı hiçbir yöntem kullanmıyor idi. Gebelik esnasında ortalama kilo kazancı 13.7±4.27 olup, gebelerin %16.5’i arasında eşler arasında akrabalık vardı. Yüksek riskli gebelik sıklığı %17.3 idi. Kadınların %92.6’sı isteyerek gebe kalmıştı. Kadınların %95.4’ü vajinal yoldan, %22.7’si ise sezaryen ile doğum yapmıştı. Sonuç: Bu çalışmada, adolesan dönemi evlilik sıklığının yüksek olduğu, aile planlaması kullanım sıklığının ise istenilen düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Evlilik öncesi danışmanlık hizmetleri, doğum öncesi kontroller riskli gebelikleri azaltacaktır

Kaynakça

• Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler, s 248– 250, 2006 Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2007.
• Karaoğlu L, Çetin F, Ilgar M, Tekiner S, Güneş G, Genç MF, Eğri M, Pehlivan E. Turgut Özal Tıp Merkezinde çalışan evli kadınların doğurganlık özel- likleri ve gebeliği önleyici yöntem kullanımları. İnö- nü Tıp Fakültesi Dergisi. 2005; 12 (2):93–97.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü; Ekim 2004.
• Akın A, Aslan D. Kadın sağlığı. Yeni Türkiye. 2001; 529.
• Daş Z. Kadınlara doğum sonu dönemde verilen aile planlaması eğitiminin etkin yöntem kullanımına etki- si. Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 1998.
• Yıldırım G, Turaçlar N, Bakır A, Özdemir L. Sivas İli Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine başvuran kadınların ai- le planlaması yöntem tercihleri ve etkileyen faktörler. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 2003; 25 (3): 99 -104.
• Gökmen O, Özcan S. Dünyada ve Türkiye’de üreme sağlığı. Yeni Türkiye. 2001; 486-6.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü; Ekim 1999.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Tür- kiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlı- ğı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Mü- dürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye, 2003.
• Gemalmaz AF, Okyay P, Doyuran E, Başak O, Beşer E. Aydın İli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Sted. 2005; 14 (4): 80-86.
• Saka G, Ceylan A, Ertem M, İçlin E. Kadın sağlığı merkezinde istemli düşük yaptıran kadınların özellik- leri. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D. http://www.dicle.edu.tr/~halks/m22.htm. [Eri- şim Tarihi: 26.3.2008].
• Çivi S, Kaplanoğlu N. Konya’da akraba evliliklerinin sıklığı ve tıbbi sonuçları. Sağlık Dergisi. 1990; 62 (2), 75-82.
• Sureender S, Prabakaran B, Khan AG. Mate selection and its impact on female marriage age, pregnancy wastages and first child survival in Tamil Nadu, İndia.Soc. Biol. 1998; 41(3-4): 289-301.
• Hamamy H et al. Consanguineous matings in the Iraqi urban population and the effect on pregnancy outcome and infant mortality. Iraqi medical journal. 1986; 34:75-80.
• AlAwadi SA et al. Consanguinity among the Kuwaiti population. Clinical genetics. 1985; 27:243-246.
• Bittles AH, Grant JC, Shami SA. Consanguinity as a determinant of reproductive behaviour and mortality in Pakistan. International Journal of Epidemiology. 1993; 22(3):463-467.
• Wong SS, Anokute CC. The effect of consanguinity on pregnancy outcome in Saudi Arabia. Journal of the Royal Society of Health. 1990; 4:146-147.
• Manisa Nüfus ve Sağlık Araştırması. Doğurganlığı etkileyen ara değişkenler. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Manisa, Emek matbaacılık, 1999; 60-61.
• Baki A, Karagüzel A, Beser E ve ark.
• Consanguineous marriages in the province of Trab- zon, Turkey. East Afr. Med J. 1992; 69 (2): 94-6.
• Güz K, Dedeoğlu N, Lüleci G. The Freguency and medikal effects of consanguineous marriages in An- talya, Turkey. Hereditas. 1989;111(1): 79-83.
• Toksöz P. Diyarbakır yöresinde anne ve çocuk sağlı- ğını etkileyen etmenlerin analizi. Dicle Üniversitesi GAP Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, Di- yarbakır, 1992; 4: 28-34.
• Kayahan M, Şimşek Z, Ersin F, Gözükara F, Kurçer MA. Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı bölgesinde ak- raba evliliği prevalansı ve 5 yaş altı ölümlere etkisi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2003; 7 (1): 1-5.
• Muhomadieve S. Social factors detemining the development of reproductive behaviour in adolescent. Enterenous. 1998; 40-41:14-15.
• Başer M. Adolesan cinselliği ve gebelik. C.Ü. Hemşi- relik Yüksekokulu Dergisi. 2000; 4 (1): 50-54.
• Sağlık Bakanlığı, H.Ü.N.E.E., Macro International Inc. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998, An- kara, Sağlık Bakanlığı AÇS ve AP Genel Müdürlüğü. 1999.
• Prof. Dr. Akın A (ed). (HÜKSAM) Hacettepe Üni- versitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama merkezi. Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın. Hacet- tepe Üniversitesi Yayınları. 2003:118.
• Riyami AA, Afifi M, Mabry RM. Women's autonomy, education and employment in Oman and their influence on contraceptive use. Reprod Health Matters. 2004;12 (23):144-54.
• Dilbaz B. Ülkemizde sezeryan doğumlarında artış ve ana ve çocuk sağlığı üzerine etkileri. XI. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. 23-26 Ekim, Denizli. 2007.
• Hamilton BE, Martin JA, Ventura SJ. Birts: preliminary data for 2005. Natl Vital Stat Rep. 2006; 55(11):1-18.
• Chaillet N, Dumont A. Evidence-based strategies for reducing cesarean section rates: a meta-analysis. Birth 2007; 34 (1):53-64.
• Kişnişçi A, Gökşin E, Durukan T, Üstay K, Ayhan A, Gürgan T, Önderoğlu S. Temel Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi Kitabı, Güneş Kitabevi, Ankara, 1996; 317-332.
• Ana ve Çocuk Ölümlerini Önleme Projesi. T.C. Sağ- lık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, 2002.
• Çiçek MN, Akyürek C, Çelik Ç, Haberal A. Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi Kitabı, Güneş Kitabevi, Ankara, 2006; 197.