İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 3, 94 - 98, 20.07.2016

Serdar Oruç, Kerem Şenol Coşkun, Gökhan Koyuncu, Şenol Öztürk, Mehmet Yaman .

Öz

Giriş: Bu çalışmada Afyonkarahisar ili Dinar ilçesindeki 65 yaş ve üzeri popülasyonda demans sıklığının araştırılması, sosyodemografik özelliklerin demans sıklığı üzerine olan etkilerinin belirlenmesi ve elde edilen bulguların sunulmasıyla ülke verilerine katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmamız, Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı tarafından Ocak 2012 tarihinde gerçekleştirildi. Araştırma grubunu, Afyonkarahisar ili Dinar ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 742 kişi oluşturdu. Veriler sağlık ocağı kayıtlarından tespit edilen 65 yaş ve üzeri kişilerin mahalle muhtarları ve yerel yönetimin organizasyonu ile yer ve zamanı önceden belirlenmiş olan alanlarda toplanılması ve burada yapılan anket çalışması ile elde edildi. Tüm katılımcıların sosyodemografik özelliklerinin kaydedilmesi sonrasında unutkanlık şikayeti sorgulandı. Unutkanlık şikayeti tarifleyen katılımcılara Mini Mental Test (MMT) uygulandı. Belirlenen cut-off değerleri altında puanlanan hastalar Nöroloji ve Psikiyatri Klinikleri uzman hekimlerince demans varlığı açısından yeniden değerlendirildi. DSM-IV tanı kriterlerine göre demans tanısı alanlar belirlendi. Demans tanısı alan hastaların sosyodemografik bulguları tanı almayan hastalarla karşılaştırıldı. Çalışmada elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS for Windows 16.0 programı kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışma grubu 385 (%51,9) erkek, 357 (%48,1) kadın olmak üzere toplam 742 kişiden oluşmuştur. Çalışmaya dahil edilen 742 katılımcının 413’ünün (%55,7) görüşme esnasında unutkanlık şikayetinden yakındıkları kaydedilmiş, ancak bu katılımcıların yanlızca 146’sında (%19,7) MMT skorları cut off değerleri altında bulunmuştur. Bu katılımcılar demans şüphesi ile uzman hekim düzeyinde yeniden değerlendirilmiş ve 81 (%10,9) hastaya DSM-IV tanı kriterlerine göre demans tanısı konmuştur. Demans tanısı alan hastaların yaş grubuna göre dağılımında 65-75 yaş aralığındaki 470 katılımcının 33’ü (%7,02), 76-85 yaş aralığındaki 249 katılımcının 41’i (%16,4), 86 ve üstü yaş aralığındaki 23 katılımcının 7’si (% 30,4) demans tanısı almıştır. Yaş grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Demans tanısı alan ve almayan hasta gruplarının sosyodemografik verilere göre yapılan fark analizlerinde; yaş grubu, cinsiyet, medeni durum ve gelir düzeyi gruplar arasında anlamlı farklılık göstermiştir. (p<0,05). Aile öyküsü özelliği ise gruplar arasında anlamlı fark oluşturmamıştır (p=0,17).

Sonuç: Çalışmamızda 65 yaş ve üzerinde demans görülme sıklığı % 10,9 olarak bulunmuştur. Yaşın ilerlemesiyle demans gelişme riski artmaktadır. Elde edilen veriler kadınların, bekar olarak hayatını sürdürmekte olanların ve gelir düzeyi kötü olan kişilerin demans gelişimi riski taşıdıklarını göstermiştir.