SON BEŞ YILDA (2012 - 2017) AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ’NDE İZLENEN HASTANE KAYNAKLI PNÖMONİ OLGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 259 - 265, 13.07.2023

Merve Türkmen Neşe Demirtürk

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.1058851

Öz

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı hastanenin farklı bölümlerinde HKP (Hastane kaynaklı pnömoni) ve VİP (Ventilatör ilişkili pnö-moni) sıklığını, florayı oluşturan mikroorganizmaları ve antibi-yotik direnç paternlerini belirleyerek uygun ampirik tedaviye yol göstermek.GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak 2012 ve Aralık 2017 tarihleri arasın-da Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Hastanesi’nde yatan ve takipleri sırasında HKP ve VİP gelişen, 18 yaş ve üzeri hastalar çalışmaya dahil edildi. Yaş, cinsiyet, yattığı klinik birim, kronik hastalık varlığı, pnömoninin ventilatör ile ilişkisi, mortalite geli-şen hasta sayısı, mortalite gelişen hastaların özellikleri, olası risk faktörleri değerlendirildi.BULGULAR: Hastaların 405'i (%65.5) VİP, 213'ü (%34.5) HKP idi. Yaş ortalaması 67.20±15.42 yıl bulundu. 240'ı (%38.8) kadın, 378'i (%61.2) erkek hastaydı. Erkek cinsiyetin VİP ve HKP ge-lişmesi üzerine etkisi görüldü (p=0.006). 329 hastada (%53.2) kronik hastalık yokken, 289'unda (%46.8) vardı. En sık eşlik eden kronik hastalıklar sırasıyla; Diabetes mellitus (DM) (%15.3), Hi-pertansiyon (HT) (%12.6), Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH) (%7.6) idi. Komorbidite varlığının VİP gelişmesini et-kilediği bulundu (p=0.003). Yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) yatan hastaların 122 (%57.3)'sinde HKP, 384 (%94.9)’ünde VİP gelişti. Dahili birimlerde yatan hastaların 63 (%29.6)'ünde HKP, 14 (%3.4)'ünde VİP gelişti. Cerrahi birimlerde yatan hastaların ise 28 (%13.1)'inde HKP, 7 (%1.7)'sinde VİP gelişti. YBÜ'lerde ya-tan hastalarda HKP ve VİP görülme oranı anlamlı düzeyde yük-sek bulundu (p<0.001). HKP grubunda 213 hastanın 161'inde (%75.5), VİP grubunda ise 405 hastanın 211'inde (%52.1) etken mikroorganizma belirlenemedi. HKP ve VİP olgularında en sık izole edilen etkenler; A.baumannii, K.pneumoniae, P.aerugino-sa, E.coli ve metisilin dirençli S.aureus (MRSA) idi. A.baumanni suşlarında meropenem direnci 103 (%97.2), imipenem direnci 105 (%99.1) bulundu. Hastaların 373'ünde (%60.4) mortalite gelişti. VİP grubunun 297'sinde (%48.1), HKP grubunun 76'sın-da (%12.3) mortalite görüldü. VİP olgularında mortalite oranı anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p<0.001). Erkek cinsiyet, yaş ortalamasının ≥60 olması, komorbidite varlığı ve YBÜ'de yatış mortaliteyi artıran risk faktörleri idi. Hiçbir etken mikroorganiz-ma ile mortalite gelişmesi arasında ise bir korelasyon saptan-madı. SONUÇ: Bu retrospektif çalışmada HKP'lerin çoğunun VİP ola-rak gözlenmesi, kurumumuzda VİP gelişmesini engellemek için alınması gereken önlemlerin artırılması gerektiğini düşündür-mektedir.

Anahtar Kelimeler

Yoğun bakım ünitesi, Nozokomiyal pnömoni, Ventilatör.

Destekleyen Kurum

Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi

THE EVALUATION OF HOSPITAL ASSOCIATED PNEUMONIA (HAP) CASES IN THE LAST FIVE YEARS (2012 - 2017) AT AFYON KOCATEPE UNIVERSITY MEDICAL FACULTY HOSPITAL

Öz

OBJECTIVE: This study was aimed to guide the appropriate empirical treatment, by determining the frequency of hospital acquired pneumonia (HAP) and Ventilator-associated pneumonia (VAP) in different parts of the hospital, the causative microorganisms and their antibiotic resistance patterns.
MATERIAL AND METHODS: Patients aged ≥18 years who were hospitalized in Afyon Kocatepe University Hospital between January 2012 and December 2017 and who developed HAP and VAP during their follow-up were included in the study. Age, gender, hospitalization unit, presence of chronic disease, the relationship between pneumonia and ventilator, number of patients who developed mortality, characteristics of patients who developed mortality, and possible risk factors were recorded and evaluated.
RESULTS: : 405 (%65.5) of the patients were VAP, and 213 (%34.5) of patients were HAP. The mean age was 67.20±15.42 years. 240 (%38.8) of the patients were female, and 378 (%61.2) were male. The male gender had a statistically significant effect on the development of VAP and HAP (p=0.006). There was no chronic disease in 329 (%53.2) of the patients, and 289 (%46.8) had a chronic disease. The most common chronic diseases were respectively; Diabetes mellitus (DM) (%15.3), Hypertension (HT) (%12.6), and Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) (%7.6). The relationship between comorbidity and the development of VAP was found to be significant (p=0.003). HAP developed in 122 (%57.3) and VAP developed in 384 (%94.9) of the patients hospitalized in the intensive care units (ICU). HAP developed in 63 (%29.6) and VAP developed in 14 (%3.4) of the patients hospitalized in internal units. 28 (%13.1) of the patients who were hospitalized in surgical units developed HAP, and 7 (%1.7) of the patients developed VAP who hospitalized in surgical units. The incidence of HAP and VAP was found to be significantly higher in patients hospitalized in ICUs (p<0.001). The incidence of HAP and VAP was found to be significantly higher in patients who were hospitalized in ICUs (p<0.001). The causative agent could not be determined 161 (%75.5) of 213 patients in the HAP group, and 211 (%52.1) of 405 patients in the VAP group. The most frequently isolated microorganisms in HAP and VAP cases were; A.baumannii, K.pneumoniae, P.aeruginosa, E.coli, and methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA).Meropenem resistance was found in 103 (%97.2) and imipenem resistance in 105 (%99.1) A.baumannii strains. Mortalitydeveloped in 373 (%60.4) of the patients. Mortality was seen in297 (%48.1) of the VAP group and 76 (%12.3) of the HAP group. The mortality rate was higher in the VAP group (p<0.001). Male gender, mean age ≥60 years, comorbidity and ICU hospitalization were risk factors that increased mortality. No correlation was found between any of the causative microorganisms and thedevelopment of mortality.
CONCLUSIONS: Measures should be increased to prevent the development of VAP in our institution because most of HAPs were in the VAP group in this retrospective study.

Anahtar Kelimeler

Intensive care unit, Nosocomial pneumonia, Ventilator

Kaynakça

• 1. Vincent J. Nosocomial infections in adult intensive care units. Review. Lancet. 2003;361:2068-77.
• 2. Akalın H. Nozokomiyal Pnömoni-I: Epidemiyoloji-Patogenez-Etyoloji-Tanı. Hastane infeksiyonları Dergisi. 2004; 8:1.
• 3. İbrahim E, Tracy L, Hill C, et al. The occurrence of ventilator associated pneumonia in a community hospital:risk factors and clinical outcomes. Chest. 2001;120:555-561.
• 4. Agarwal R, Gupta D, Ray P, Agarwal A, Jindal S. Epidemiology, risk factors and outcome of nosocomial infections in a respiratory intensive care unit in North India. J Infect. 2006;53:98-105.
• 5. Meriç M, Willke A, Caglayan C, Toker K. Intensive care unit-acquired ınfections: incidence, risk factors and associated mortality in a Turkish university hospital. Jpn J Infect Dis. 2005;58:297-302.
• 6. Sevinç C, Akkoyun KK, Ellidokuz H, et al. Hastane kökenli pnömoni olgularında etken dağılımı ve prognoza etkili faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2007;55: 153-59.
• 7. Bilici A, Akdeniz H, Göktaş U, et al. Ventilatör ilişkili pnömoni sıklığı risk fatörleri ve etkenleri. Van Tıp Dergisi. 2012;19:170-176.
• 8. Giard M, Lepape A, Allaouchiche B. Early-and late-onset ventilator-associated pneumonia acquired in the intensive care unit:comparison of risk factors. Journal of Critical Care. 2008;23:27-33.
• 9. Türk Toraks Derneği Erişkinlerde Hastanede Gelişen Pnömoni Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu 2018.
• 10. Alp E, Güven M, Yildiz O, et al. Incidence, risk factors and mortality of nosocomial pneumonia in intensive care units: a prospective study. Ann Clin Microb Antimicrob. 2004;3:17.
• 11. Uslu M, Öztürk D, Kuşçu F, et al. Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Hastalarda Ventilatörle İlişkili Pnömoni Gelişmesine Etki Eden Risk Faktörleri. Klimik Dergisi. 2010; 23:83-88.
• 12. William Buczko. Ventilator-associated pneumonia among elderly medicare beneficiaries in long-term care hospitals. Health Care Financ Rev. 2009;31:1–10.
• 13. American Thoracic Society, Infectious Disease Society of America Guidelines for the management of adults with hospital acquired, ventilator associated and health care associated pneumonia. Am J Respir Crit Care Med. 2005;171:388-416.
• 14. Torres A, Aznar R, Celis R, et al. Incidence, risk, and prognosis factors of nosocomial pneumonia in mechanically ventilated patients. Am Rev Respir Dis. 1990;142: 523-528.
• 15. Leroy O, d’Escrivan T, Devos P, et al. Hospital-acquired pneumonia in critically ill patients: factors associated with episodes due to imipenem-resistant organisms. Infection. 2005;33:129-135.
• 16. Chastre J, Fagon JY. Ventilator- associated pneumonia. Am J Respir Crit Care Med. 2002;165:867-903.
• 17. Esen S, Leblebicioglu H. Prevalence of nosocomial infections at intensive care units in Turkey: a multicentre 1-day point prevalence study. Scand J Infect Dis. 2004;36:144-148.
• 18. Rotstein C, Born A, Evans Get, et al. Clinical practice guidelines for hospital acquired Pneumonia and ventilator-associated pneumonia in adults. Can J Infect Dis Med Microbiol. 2008;19:19-53.
• 19. Zer Y, Bayram A, Balcı İ. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastalara ait trakeal aspirasyon örneklerinden en sık izole edilen bakteriler ve çeşitli antibiyotiklere direnç durumları. İnfeks Derg. 2001;15:307-310.
• 20. Yılmaz G, Çaylan R, Ulusoy H, et al. Yoğun bakım ünitesinde izlenen ventilatörle ilişkili pnömonilerin değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Dergisi. 2004;4:131-137.
• 21. Ece T. Hastane Kökenli Pnömoniler. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2005;1:13- 21.
• 22. Özkan Ç, Oldacay M, Erdem G. Hastane infeksiyonu etkeni olarak izole edilen Escherichia coli ve Klebsiella pneumoniae suşlarında genişlemiş spektrumlu beta- laktamaz sıklığı. ANKEM Derg. 2002;16:65-68.
• 23. Altoparlak Ü, Özbek A, Aktaş F. Üriner sistem infeksiyonlarından izole edilen bakterilerin çeşitli antibiyotiklere duyarlılıkları. Türk Mikrobiyol Cem Derg. 2002;32:167-173.
• 24. Moreno CA, Rosenthal VD, Olarte N, et al. Device-associated infection rate and mortality in intensive care units of 9 Colombian Hospitals: findings of the International Nosocomial Infection Control Consotium (INCC). Infect Contol Hosp Epidemiol. 2006;27:349- 356.
• 25. Kalil AC, Bartlett JG, Brozek JL, et al. Management of adults with hospital-acquired and ventilator-associated pneumonia: 2016 Clinical Practice Guidelines by the Infectious Diseases Society of America and the American Thoracic Society. Clin Infect Dis. 2016;63:61-111.
• 26. Çevik MA, Erdinç FS, Tülek N, ark. Nöroloji yoğun bakım ünitesinde mortalite ile ilişkili faktörler ve nozokomiyal infeksiyonla mortalitenin ilişkisi. Yoğun Bakım Dergisi. 2001;1:47-55.
• 27. Avcı M, Arı A, Bozca B, et al. Hospital-acquired pneumonia in nonintensive care unit wards. Turk J Med Sci. 2010;40:357-363.
• 28. Esen S, Leblebicioglu H. Prevalence of nosocomial infections at intensive care units in Turkey: a multicentre 1-day point prevalence study. Scand J Infect Dis. 2004;36:144-148.
• 29. Tağrıkulu H, Memiş D, İnal MT, Turan N. Yoğun bakım hastalarında ventilatör ilişkili pnömoni insidansının araştırılması. J Turk Soc Intens Care. 2016;14:28-38.
• 30. İbrahim EH, Tracy L, Tepesi C, et al. The occurence of ventilator associated pneumonia in a community hospital. Chest. 2001;120:555-561.
• 31. Brawley RL, Weber DJ, Samsa GP, et al. Multiple nosocomial infections: An incidence study. Am J Epidemiol. 1989;130:769-780.
• 32. Miller PJ, Wenzel RP. Etiologic organisms as independent predictors of death and morbidity associated with bloodstream infections. J Infect Dis. 1987;156:471-477.
• 33. Aube H, Milan C, Blettery B. Risk factors for septic shock in the early management of bacteremia. Am J Med. 1992;93:283-288.
• 34. Arısoy A, Demirkıran H, Günbatar H, et al. Yoğun bakımımızda ölen 38 hastanın Mortalite nedenleri. Van Tıp Dergisi. 2013;20:217-21.