THE KNOWLEDGE LEVEL OF THE EMPLOYEES IN THE HEALTH INSTITUTION ABOUT WASTE MANAGEMENT: AN EXAMPLE OF A UNIVERSITY HOSPITAL

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 4, 407 - 411, 09.10.2023

Petek Konya , Murat Uzakgider , Hasan Yavuz , Tuğba Yağın , Zeynep Aydın , İdil Yaren Özkan

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.1174375

Öz

OBJECTIVE: The purpose of waste management is to collect, sort, recycle and dispose of wastes economically without harming human health and the environment. In our study it was aimed to investigate the knowledge level of Afyonkarahisar Health Sciences University hospital staff on waste management by applying a questionnaire.
MATERIAL AND METHODS: Two hundred and sixty one participants working at Afyonkarahisar Health Sciences University Hospital between January 2020 and July 2020 were included in the study. A questionnaire consisting of 20 questions was administered to the participants about their educational status, place of duty and title, educational status, exposure and level of knowledge about medical waste.
RESULTS: Of the participants, 101 (38.7%) were male and 160 (61.3%) were female. Regarding the job titles of the participants, 42 (16.1%) research assistants, 38 (14.6%) academicians, 112 (42.9%) nurses, 21 (8%) cleaning staff and 48 (18.4%) medical students participated in the study. It was determined that 194 (74.3%) of the participants received training on waste management at least once, and 128 (49.4%) read the hospital waste procedure at least once. Only 41 (15.7%) of the employees answered the question about who was responsible for medical waste in hospitals, by saying they were chief physicians. While the majority of the participants answered the color of the bag that should be put in medical waste as red, 255 (97.7%) correctly, the correct answer rate was 194 (74.3%) for domestic wastes and 133 (51%) for glass packaging wastes. It was seen that nurses got the highest score from the information questions about waste management, while the cleaning staff got the lowest score.
CONCLUSIONS: Although the rate of healthcare workers who received training on medical waste in our study was 74.3%, the rate of correct answers to all questions was lower. When the scores given to the questions about waste management were examined, it was determined that only 30 (11.4%) people received full points, and the lowest scorers were the cleaning personnel, the group most exposed to waste. One of the striking results of our study is that the rate of correct recognition of the colors of the waste bags other than the red medical waste bag color is very low. Based on this, we believe that it is necessary to emphasize the domestic and glass waste procedure again in the trainings.

Anahtar Kelimeler

Waste, Medical, Cost.

SAĞLIK KURUMUNDA ÇALIŞANLARIN ATIK YÖNETİMİ KONUSUNDA BİLGİ DÜZEYİ: BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ ÖRNEĞİ

Öz

AMAÇ: Atık yönetiminin amacı, insan sağlığı ve çevreye zarar vermeden ekonomik yolla atıkların toplanması, ayıklanması, geri dönüştürülmesi, bertaraf edilmesidir. Çalışmamızda; Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi hastane personelinin anket uygulama yolu ile, atık yönetimi konusundaki bilgi düzeyinin araştırılması amaçlanmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya Ocak 2020 - Temmuz 2020 tarihleri arasında Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hastanesinde çalışan 261 katılımcı dahil edildi. Katılımcılara eğitim durumu,görev yeri ve ünvanı, tıbbi atık ile ilgili eğitim durumu, maruziyeti ve bilgi düzeyi ile ilgili 20 sorudan oluşan anket düzenlendi.
BULGULAR: Çalışmaya katılanların 101(%38.7)'i erkek, 160 (%61.3)'ı kadındı. Katılımcıların görev ünvanları incelendiğinde 42(%16.1) araştırma görevlisi, 38(%14.6) akademisyen, 112(%42.9) hemşire, 21(%8) temizlik personeli ve 48 (%18.4) tıp fakültesi öğrencisi çalışmaya katıldı. Katılımcıların 194(%74.3)’ünün atık yönetimi hakkında en az bir kez eğitim aldığı, 128(%49.4)'inin ise hastane atık prosedürünü en az bir kez okuduğu saptandı. Hastanelerde tıbbi atık sorumlusunun kim olduğu ile ilgili soruyu, çalışanların yalnızca 41(%15.7)’i başhekim diyerek doğru cevapladı. Tıbbi atıkların konulması gereken poşet rengini katılımcıların büyük bir çoğunluğu 255(%97.7)'i kırmızı olarak doğru cevaplarken evsel nitelikli atıklarda ise siyah renk olarak doğru cevaplama oranı 194(%74.3), cam ambalaj atıklarında ise 133(% 51) idi. Atık yönetimi ile ilgili bilgi sorularından en yüksek puanı hemşireler alırken, en düşük puanı temizlik personellerinin aldığı görüldü.
SONUÇ: Çalışmamızda tıbbi atık ile ilgili eğitim alan sağlık çalışanı oranı %74.3 olmasına karşın, tüm sorulara verilen doğru cevap oranı daha düşüktü. Atık yönetimi ile ilgili bilgi sorularına verilen puanlar incelendiğinde yalnızca 30 (%11.4) kişinin tam puan aldığını, en düşük puanı alanların ise atıklara en çok maruz kalan grup olan temizlik personelleri olduğu belirlendi. Çalışmamızın çarpıcı sonuçlarından biri de kırmızı tıbbi atık poşet rengi dışındaki atık poşet renklerinin doğru bilinme oranının çok düşük olmasıdır. Buradan yola çıkarak evsel ve cam atık prosedürünü eğitimlerde tekrar vurgulamak gerektiği kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

Atık, Tıbbi, Maliyet

Kaynakça

• 1. Ertaş H. , Güden M. A. HASTANELERDE TIBBİ ATIK YÖNETİMİ. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi. 2019; (1): 53-67.
• 2. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 23/03/2017 Tarihli 30016 Sayılı Resmi Gazete Atık Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/03/20170323-20.htm
• 3. Hasçuhadar M, Kaya Z, Şerbetçioğlu S, Arslan T, Altınkaya S. Ankara Atatürk Eğitim ve Arastırma Hastanesi Personelinin Tıbbi Atık Konusunda Bilgi Düzeyi. Turkish Medical Journal. 2007;1:138-44.
• 4. Türkiye İstatistik Kurumu. Atık İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Atik-Istatistikleri-2020-37198. Erişim tarihi: 23 Aralık 2021.
• 5. Akbolat M,Işık O, Dede C. Sağlık Çalışanlarının Tıbbi Atık Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;2(3):131-140.
• 6. Terzi Ö, Aker S, Terzi Ö, Sünter AT, Pekşen Y. Hastane Temizlik Elemanları ve Mesleki Enfeksiyon Riski: Bilgi ve Davranışlar Üzerine Bir Çalışma. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2009;16(1): 7-12.
• 7. Cansaran D. Çalışanların Tıbbi Atık Bilinci Düzeyini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma: Merzifon Devlet Hastanesi Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2017; 6(3): 271-284.
• 8. Rahman S, Açık Y, Gülbayrak C, ve ark. Sağlık Kuruluşlarının Tıbbi Atıkları Toplama, Depolama ve Bertaraf Etme Yöntemleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009;11:3-14.
• 9. Birpınar ME, Bilgili MS, Erdoğan T. Medical Waste Management in Turkey: A Case Study of Istanbul. Waste Management. 2009;29(1): 445–8.
• 10. Boz M, Çimen M. Sağlık çalışanlarının tıbbi atık yönetimi bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi, Sağlık Akademi Dergisi. 2021; 8(4): 296-303.