OYUNCULUK EĞİTİMİNDE ZEYBEK DANSLARI KAYNAKLI BEDEN FARKINDALIĞI YARATMA YÖNTEMİ ÖNERİSİ

Yıl 2017, Sayı: 11, 135 - 144, 27.12.2017

Sema Erkan

Öz

Tiyatro ve dans, sahne sanatı olarak iç içe etkileşimli bir gelişim ve değişim süreci
geçirmiş, iki sanat dalının da temel amacı seyirci ile iletişim kurmak olmuştur. Bu
iletişimin gerçekleşmesini sağlayan en güçlü anlatım aracı da sanatçının bedenidir.
Duygu ve düşüncelerin sanatsal ifadeye dönüşmesine olanak sağlayan sanatçı
bedeninin, bilinçli kullanımı ancak eğitimle mümkündür. Sahne üzerinde günlük
yaşamdan farklı bir anlatım diline sahip olan bedenin, anlatım sınırlarını
geliştirebilmek için her iki sanat dalının da farklı çalışma alanlarından yararlanması
gerekmektedir. Oyunculuk eğitiminde beden dili ve dans tekniklerinin
kullanılmasının gerekli olduğu önermesiyle hareket eden bu çalışma, oyuncuların
bedensel anlatım olanaklarını geliştirmesine yardımcı olacak, beden farkındalığı
yaratarak, hareketin kültürel kodlarının beden yoluyla aktarımını sağlayacak, zeybek
dansları kaynaklı bir yöntem önerisi sunmayı hedeflemektedir. Yöntem önerisi,
bedene ve harekete dayalı oyunculuk yöntemlerinin çıkış noktasını merkez alarak,
hareketin barındırdığı özelliklerin vücuda aktarımı sürecine odaklanmaktadır. Her
geçen gün yeni ve farklı anlatım arayışı içinde olan oyuncular için önerilen bu
yöntem, zeybek türündeki dansların yapısal analizi ve egzersiz aşamalarını
kapsayan bir uygulama önerisi sunmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Bedenfarkındalığı, halkdansları, sahnesanatları, tiyatro, yöntem

A Proposal of Creating Body Awareness Using Zeybek Dance Principles in Acting Training

Öz

Theatre and dance, both targeting communication with the audience, have similar
evolution process, closely related to each other. The strongest means expression
making that communication possible is the dancer’s body itself. The mindful use of
the artist’s body where emotions and ideas become real as artistic expressions is
only possible by right education. Both theatre and dance as two different arts
genres have to use different areas for further and improved expression range of
human body having a unique language different on the stage than it is in daily life. This work is a recommendation of a method based on zeybek dances aiming
enhancement in the expression capabilities of human body creating body
awareness transferring the cultural codes in movement by the body with the idea
of how body language and dance techniques education are good compounds of
drama education. The new idea focuses on the process of the transfer of the
content and context of the movement to the body concerning the creation point
of acting methods. This method is advised for the actors in needs of new
expression ways including structural analyses and stages of the full exercise
program in every level.

Anahtar Kelimeler

Body awareness, folk dance, method, stage arts, theatre

Kaynakça

• Demirsipahi, Cemil (1975). Türk Halk Oyunları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Ergün, Selda (2003). Çağdaş Doğaçlama. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları
• Foster, Susan Leigh (2007). “Dans Eden Bedenler”. Yirminci Yüzyılda Dans Sanatı: Kuram ve Pratik ( Editörler: Şebnem Selışık, Gurur Ertem Aksan), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi: 154.
• Gazimihal, Mahmut Ragıp (1999). Türk Halk Oyunları Kataloğu. C.3. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Giurcescu, Anca (2009). “Dansın Gücü ve Sosyal ve Politik Kullanımı”. İpedak Erasmus Programı Basılmamış Ders Notu. Trondheim.
• Hanna, Judith Lynne (1979). To Dance is Human: A Theory of Nonverbal Communication: University of Chicago Press.
• Kaeppler, Adrienne Lois (1997). “Dans”. Milli Folklor Dergisi. S.33: 102.
• Karademir, Abdurrahim (2003). “Zeybek Dansları”. Halk Bilimi Araştırmaları 1. Kitap: 194-196.
• Mutlu, Erol (1998). İletişim Sözlüğü. Ankara: Cantekin Yayıncılık.
• Nutku, Özdemir (2001). Dram Sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Özer, Handan Ergiydiren (2002). “Çağdaşlık Ölçütleri ve Dans”. Dans Daima (Editör M. Evci) Ankara: Favori Yayınları: 269.
• Selçuk, Hazal (2017, 09. 22). hazalselcuk.net. /yazilar/farkindalik.
• Sklar Deidre (2007). Dansa Kültürel Açıdan Duyarlı Bir Yaklaşım İçin Beş Önerme. Yirminci Yüzyılda Dans
• Sanatı Kuram ve Pratik. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi: 240-243.
• Şenel, Suna Eden (1990). Hareket Notasyonu Halk Oyunları Yazımı. İzmir: Levent Müzikevi Yayınları.
• Tek, Fidan Karlıova (1992). “Bedenin Dili ve Oyunculuk”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tevfik, Rıza (1998). “Dans Hakkında”. Dans Müzik Kültür Çeviri Araştırma Dergisi. S. 63: 283.